Με μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη θα εορταστεί και φέτος σε όλη την Ελλάδα η Κοίμηση της Θεοτόκου, η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού. Έτσι και στην Κρήτη αναμένεται ο εορτασμός της Παναγίας αύριο Δευτέρα 15 Αυγούστου να είναι λαμπερός, με πλήθος πιστών να προσέρχεται στις κατά τόπους ενορίες ή μοναστήρια με σκοπό να αποτιμήσει φόρο τιμής και πίστεως στη Μητέρα του Ιησού Χριστού.
Η εν λόγω ημέρα, λοιπόν, που είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αποτελεί ημέρα θρησκευτικής κατάνυξης, αλλά και αφορμή για γλέντι με μουσική, χορό, εκλεκτούς μεζέδες και άφθονο κρασί, σε αντίθεση με τις πρώτες 15 ημέρες του Αυγούστου, που αποτελούν ημέρες νηστείας και περισυλλογής για τους πιστούς, που προετοιμάζονται για τη μεγάλη γιορτή της Παναγίας.
Ανήμερα της γιορτής, χιλιάδες άνθρωποι συρρέουν με κατάνυξη να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας, ακολουθούν τις λιτανεύσεις της εικόνας και προσεύχονται.
Ο Δεκαπενταύγουστος θεωρείται η μεγαλύτερη θρησκευτική γιορτή του καλοκαιριού για τους Έλληνες και εορτάζεται με εκδηλώσεις και πανηγύρια (που διαρκούν από μία έως τρεις ημέρες), τα οποία στήνονται στις πλατείες των - στολισμένων - χωριών και στα προαύλια των εκκλησιών που γιορτάζουν, ενώ ντόπιοι και ξένοι συμμετέχουν με χαρά και ενθουσιασμό στις εκδηλώσεις αυτές.
Είναι άξιο αναφοράς πως ο φετινός εορτασμός του Πάσχα του καλοκαιριού είναι σημαντικός, καθώς στη χώρα μας, ύστερα από δύο ολόκληρα χρόνια, οι Ορθόδοξοι Έλληνες αποτινάσσουν το ζοφώδες πέπλο της πανδημίας του κορωνοϊού από πάνω τους και τη θλίψη που προκάλεσαν οι πολυήμερες καταστροφικές πυρκαγιές, και γιορτάζουν τον Δεκαπενταύγουστο.
Η «ΝΚ» επικοινώνησε με τον επίκουρο καθηγητή Συμβολικής και Δογματικής Θεολογίας της Πατριαρχικής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Κρήτης Ιωάννη Λίλη, ο οποίος ανέδειξε τόσο το πρόσωπο της Παναγίας ως πρόσωπο-σταθμό στην ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, όσο και τον συμβολικό χαρακτήρα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ο κ. Λίλης, υποστήριξε ότι «η Κοίμησις της Θεοτόκου είναι μία από τις σημαντικότερες εορτές της Εκκλησίας μας, που συνδέεται άμεσα με την Ενανθρώπιση και Ανάσταση του Κυρίου μας. Η μετάσταση της Παναγίας έγινε από τον Υιό της, που είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας. Η Παναγία χάρισε την ανθρώπινη φύση στον Υιό της. Ο Υιός ανέστησε την ανθρώπινη φύση και γι’ αυτό η Παναγία είναι η μεσίτρια μεταξύ ουρανού και γης, η μάνα ολόκληρου του ανθρώπινου γένους. Αυτό θυμόμαστε στην εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου».
Μοναστήρια
Είναι αξιοπρόσεκτο πως η Κρήτη έχει συνδεθεί βαθιά με το όνομα της Παναγίας. Ένας τόπος που το όνομα της Παναγίας βρίσκεται σε κάθε περιοχή πόλης, μικρού ή μεγάλου χωριού. Τα μοναστήρια και οι ιερές μονές της Παναγίας είναι άφθονα στην Κρήτη, με τους πιστούς να προσέρχονται με σκοπό να ανάψουν ένα κερί στο όνομά της. Το όνομα της Παναγίας λάμπει στην Κρήτη.
Στο πλαίσιο αυτό, η «ΝΚ» συγκέντρωσε τις ιερές μονές και τα μοναστήρια της Παναγίας, όπου ο πιστός μπορεί να προσέλθει με σκοπό να προσκυνήσει το εικόνισμα της Παναγίας και να πραγματοποιήσει μια δέηση στο όνομά της.
- Ιερά Μονή Κρουσταλλένιας Λασιθίου: Από τις ιστορικότερες μονές της Κρήτης και σίγουρα αξίζει κανείς να την επισκεφτεί. Σύμφωνα με την παράδοση, το όνομα της μονής οφείλεται είτε στην ίδρυση του μοναστηριού από κάποια γυναίκα με το όνομα Κρουσταλλένια, είτε στο ότι σε κοντινή σπηλιά βρέθηκε εικόνα της Παναγίας ζωγραφισμένη σε κρύσταλλο. Ο κύριος ναός είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει με λαμπρότητα στις 15 Αυγούστου. Το ανδρικό μοναστηριακό συγκρότημα αποτελείται από οικοδομήματα κυρίως του 20ού αιώνα, καθώς το μοναστήρι έχει καταστραφεί πολλές φορές κατά την Τουρκοκρατία.
- Παναγία Παλιανή: Η Ιερά Μονή Παλιανής είναι ένα γυναικείο μοναστήρι σε υψόμετρο 280 μ. Είναι ένα από τα παλαιότερα βυζαντινά μοναστήρια της Κρήτης και βρίσκεται 20 χλμ. από το Ηράκλειο, δίπλα στο χωριό Βενεράτο. Ο ναός που υπάρχει σήμερα εκεί χτίστηκε το 1826 στη θέση του παλιού. Πρόκειται για μία από τις πιο πολυσύχναστες μονές της Κρήτης. Ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί το μουσείο της μονής και να θαυμάσει το πολύ παλιό και σημαντικό αρχειακό υλικό που εκτίθεται εκεί.
- Παναγία Σπηλιώτισσα: Η γραφική Ιερά Μονή Παναγίας Σπηλιώτισσας απέχει μόλις 22 χιλιόμετρα από την πόλη του Ηρακλείου και βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Άγιος Βασίλειος και Χουδέτσι. Η εκκλησία της μονής είναι αφιερωμένη στην Παναγία και βρίσκεται μέσα σε μία σπηλιά. Η ιερότητα του χώρου και το φυσικό κάλλος είναι ιδιαίτερα συνδυασμένα σ' αυτόν τον μοναδικό τόπο.
- Παναγία Καμαριανή: Στην παλιά Αλικαρνασσό (Μ. Ασία) καθόταν μια γυναίκα στο σπίτι της. Στον ύπνο της είδε μια μαυροφόρα γυναίκα να της λέει να φύγει από το σπίτι της γιατί ήταν δικό της. Το είπε στον άνδρα της και εκείνος της απάντησε «όνειρο ήταν». Αλλά το όνειρο αυτό επαναλήφθηκε τρεις φορές. Τότε της είπε ο άνδρας της, «όταν την ξαναδεί, να τη ρωτήσει ποια γυναίκα είναι». Πράγματι, όταν την ξαναείδε, τη ρώτησε: «Ποια είσαι και μου λες να φύγω από σπίτι μου;». Τότε εκείνη της απάντησε: «Είμαι η Παναγία. Να σκάψετε στο τάδε μέρος να βρείτε την εικόνα μου. Θέλω να μου χτίσετε εκεί σπίτι (εκκλησία δηλαδή)». Πήγαν κι έσκαψαν και βρήκαν την εικόνα σ' ένα καμαράκι, γι' αυτό τη λένε και Καμαριανή.
- Παναγία στα Πάρτιρα: Σαράντα χιλιόμετρα νότια του Ηρακλείου, στον δήμο Μινώα Πεδιάδος, βρίσκεται το χωριό Πάρτιρα, που γιορτάζει επίσης το Ιερό Προσκύνημα στην Παναγία την Κερά. Πλήθος κόσμου από τα Πάρτιρα, τη Μικρά Επισκοπή, τον Μπαδιά, την Τουρλωτή, και όχι μόνο, συρρέει στο γραφικό εκκλησάκι, προκειμένου να προσκυνήσουν στη μάνα του κόσμου και να της ζητήσουν να σταθεί στο πλάι τους στα εύκολα και τα δύσκολα που τους περιμένουν.
- Ιερά Μονή Καλυβιανής: Το μοναστήρι της Παναγίας της Καλυβιανής δεσπόζει στη Μεσαρά, με τους επισκέπτες και προσκυνητές να δίνουν κάθε χρόνο το “παρών” στη Χάρη της! Πλήθος κόσμου την επισκέπτεται κάθε χρόνο από την ευρύτερη περιοχή και... όχι μόνο!
- Ιερά Μονή Αγκαράθου: Το 1970, ο ηγούμενος Κύριλλος Χουρδάκης επιτυγχάνει την επιστροφή στην Αγκάραθο της πανάρχαιας εικόνας της Παναγίας της Ορφανής, που είχε μεταφερθεί στα Κύθηρα από το 1836. Ο ναός της μονής με την εικόνα της Παναγίας της Ορφανής είναι δίκλιτος, με το ένα κλίτος αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου (15 Αυγούστου) και το άλλο στον Άγιο Μηνά (11 Νοεμβρίου).
- Παναγία η Καληωρίτισσα στην Πόμπια: Η θαυματουργή για τις γυναίκες εκκλησία της Παναγίας στην Πόμπια του Δήμου Φαιστού. Πολλές είναι οι μαρτυρίες ανά τα χρόνια, ότι η Χάρη Της έχει βοηθήσει ζευγάρια να αποκτήσουν παιδί και έχει τη φήμη της θαυματουργής. Γι' αυτό και το Καληωρίτισσα... προερχόμενοι από το “η ώρα η καλή”!
- Παναγίτσα Μασταμπά: Η Χάρη της δεσπόζει στο κέντρο του Μπασταμπά, όπου πλήθος πιστών σπεύδει κάθε χρόνο στη Χάρη Της για να προσευχηθεί.
- Παναγία Γκουβερνιώτισσα: Πλήθος πιστών αναμένεται και φέτος στην Παναγιά την Γκουβερνιώτισσα. Μετά από έναν αιώνα εγκατάλειψης, το μοναστήρι έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια και πάλι ζωή. Το κοινό μπορεί πλέον να θαυμάζει από κοντά τις σπάνιες τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, που κοσμούν το εσωτερικό του ναού, αλλά και την Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου - Παναγία, η Μητέρα του Ιησού
Η Παναγία είναι η Μητέρα του Χριστού και επομένως είναι Μητέρα της ζωής και αιτία της ανθρώπινης σωτηρίας. Έπρεπε όμως και εκείνη, όπως όλοι οι άνθρωποι, να πληρώσει το «κοινόν χρέος», να γνωρίσει τον θάνατο, που δεν είναι δημιούργημα του Θεού, αλλά αποτέλεσμα της αμαρτίας.
Βέβαια, με την Ανάσταση του Χριστού καταργήθηκε ο θάνατος και οι ψυχές των δικαίων προγεύονται τον Παράδεισο. Τα σώματά τους θα αναστηθούν πνευματικά και άφθαρτα κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Χριστού και θα ενωθούν το καθένα με τη δική του ψυχή. Όμως, κατά θεία παραχώρηση και φιλανθρωπία, υφίσταται ο πρόσκαιρος χωρισμός της ψυχής από το σώμα, για να μη γίνει «το κακόν αθάνατον». Διαλύεται στον τάφο το ανθρώπινο σώμα μέχρι την κοινή εξανάσταση.
Αλλά το θεοδόχο σώμα της Παναγίας, αυτό το σώμα που εβάστασε για εννέα μήνες και εγαλούχησε ως βρέφος τον Θεόν Λόγον, δεν ήταν δυνατόν να το κρατήσει ο τάφος. Τρεις ημέρες μετά την κοίμησή της «μετέστησεν αυτήν προς τας εκείθεν μονάς, Χριστός ο εξ’ αυτής άνευ σποράς γεννηθείς».
Το σώμα της αναστήθηκε, ενώθηκε με την καθαρή ψυχή της και, πνευματικό και άφθαρτο, αναλήφθηκε στους ουρανούς, για να είναι πάντοτε στους αιώνας των αιώνων κοντά στον Υιό και Θεό της. «Διό θνήσκουσα, συν τω Υιώ εγείρη διαιωνίζουσα» (Κοσμάς ο Ποιητής, α’ ωδή Κανόνος στην Κοίμηση της Θεοτόκου).
Στο τελευταίο μυστήριο της ζωής της, την ένδοξη Κοίμησή της, έπρεπε να είναι παρόντες όλοι οι «αυτόπται του Λόγου και υπηρέται», δηλαδή οι Απόστολοι και οι Άγιοι Ιεράρχες, όπως ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο διδάσκαλος του Άγιος Ιερόθεος, πρώτος Επίσκοπος Αθηνών.
