Ίσως δεν υπάρχει άλλο αρχαίο κειμήλιο στην ιστορία που να έχει αποτελέσει αντικείμενο τόσο εξαντλητικής μελέτης και αναζήτησης όσο η Κιβωτός της Διαθήκης. Μια ιστορία που διασχίζει τους αιώνες, που τροφοδότησε θρύλους και εξερευνήσεις, που αποτέλεσε πεδίο δόξης λαμπρόν για θεωρίες συνωμοσίας και ενέπνευσε τον Στίβεν Σπίλμπεργκ στο να καταθέσει τη δική του μυθοπλαστική εκδοχή το 1981 στους “Κυνηγούς της χαμένης Κιβωτού”, ξεκινώντας τον θρύλο του Ιντιάνα Τζόουνς με αυτή τη συναρπαστική περιπέτεια, ενώ βεβαίως δεν πέρασε απαρατήρητη από τον Έριχ φον Ντάινεκεν και τους ακολούθους του που είδαν το “χέρι” εξωγήινων (και) σε αυτό το μυστηριώδες αντικείμενο.
Ακροβατώντας μεταξύ υπερφυσικού και Ιστορίας, η Κιβωτός της Διαθήκης συνεχίζει να αποτελεί ένα μεγάλο μυστήριο τόσο λόγω του περιεχομένου της, των λίθινων πλακών με τις Δέκα Εντολές που πήρε ο Μωυσής στο όρος Σινά από τα χέρια του ίδιου του Θεού, όσο κυρίως της τοποθεσίας όπου μετά από πολλές περιπέτειες κατέληξε, με τις θεωρίες να ξεκινούν από το ορόσημο της καταστροφής της Ιερουσαλήμ από τους Βαβυλώνιους και ακολούθως τη λεηλασία του Ναού του Σολομώντα από τα ρωμαϊκά στρατεύματα του Τίτου το 70 και να αφήνουν το αποτύπωμά τους σε πάμπολλες περιοχές μέχρι τα πέρατα του κόσμου.
Οι παραδόσεις άφθονες για την τύχη της Κιβωτού, από την καταστροφή από τον Ναβουχοδονόσορα τού ιερού κιβωτίου, το οποίο περιείχε στην πρώτη φάση της ιστορίας της, στη Σκηνή του Μαρτυρίου και τη Ράβδο του Ααρών, στην οποία αποδίδονταν θαυματουργικές ιδιότητες, ως τη διάσωσή της και τη μεταφορά της είτε στο όρος Νεβώ, νοτιοανατολικά της Νεκράς Θάλασσας, στη σημερινή Ιορδανία, είτε στη Νότια Αφρική και πιο συγκεκριμένα την Αιθιοπία, είτε στην Αίγυπτο, είτε σε διάφορες τοποθεσίες στην Ευρώπη είτε ακόμη και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η ιστορία της Κιβωτού ξεκινάει από την παράδοση των λίθινων πλακών με τις Δέκα Εντολές από τον Θεό στο Μωυσή και οι περιγραφές που την συνοδεύουν θυμίζουν περισσότερο ιστορίες επιστημονικής φαντασίας, δικαιολογώντας το μεγάλο ενδιαφέρον όλων να την αποκτήσουν και βεβαίως την αναζήτησή της ανά τους αιώνες.
