Η ζωγραφική είναι η μορφή τέχνης που μας παρέχει πληροφορίες για σημαντικά ιστορικά γεγονότα.
Η ελληνική επανάσταση του 1821 έχει αποτυπωθεί από αρκετούς Έλληνες και φιλέλληνες, ξένους, ζωγράφους. Αυτοί θέλησαν να αποτυπώσουν πάνω στον κενό καμβά τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση των επαναστατημένων.
Τα έργα τέχνης, που έχουν σημεία αναφοράς την επανάσταση του 1821, έχουν δώσει στο σύγχρονο κόσμο την "εικόνα" των προσώπων και των γεγονότων που έγραψαν ιστορία.
Από την άλλη, η συμβολή των ξένων ζωγράφων, οι οποίοι εξυμνούσαν μέσα από τα έργα τους τα κατορθώματα των Ελλήνων, παρακίνησε και ευαισθητοποίησε την κοινή γνώμη στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Πάμε να γνωρίσουμε μερικούς από αυτούς μέσα από τα έργα τους.
Ο Ευγένιος Ντελακρουά, ο καλλιτέχνης του γαλλικού ρομαντισμού, είναι γνωστός για τα έργα που αναφέρονται στην ελληνική επανάσταση. Το 1824, σε ηλικία 24 ετών, παρουσίασε τον πρώτο του πίνακα στο Παρίσι. Ο πίνακας αυτός αποτύπωνε τις απάνθρωπες ενέργειες των Τούρκων στον άμαχο πληθυσμό, έχοντας ως πηγή έμπνευσης τη σφαγή των Ελλήνων στη Χίο.
Το έργο αυτό αποτέλεσε σταθμός για την ευαισθητοποίηση του γαλλικού κοινού και την αρχή μια σειράς «ηρωικών» έργων ζωγραφικής.
«Η μάχη του Γκιαούρη και του Χασάν», «Ο Μπότσαρης αιφνιδιάζει τους Τούρκους στο στρατόπεδό τους», «Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου». Αυτά είναι μόνο μερικά από τα έργα που αναπαριστούσαν αφενός τα ηρωικά κατορθώματα των επαναστατημένων Ελλήνων και αφετέρου τα δράμα και την αυτοθυσία απέναντι στους κατακτητές τους. Ο Ντελακρουά είχε καταφέρει να σκορπίσει συγκίνηση με το έργο του.
Ο Καρλ Κρατσάιζεν, ήταν Γερμανός Φιλέλληνας, στρατιωτικός και προσωπογράφος των αγωνιστών του 1821. Ο Καρλ, κατά τη διάρκεια του επαναστατικού αγώνα των Ελλήνων, εξέφρασε τα φιλελληνικά του συναισθήματα, γεγονός που τον ώθησε στη μετάβασή του στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στο Ναύπλιο, τον Αύγουστο του 1826.
Ο Γερμανός στρατιωτικός κατατάχθηκε στο σώμα Βαυαρών εθελοντών και ένα χρόνο μετά αποχωρεί από την Ελλάδα.
Κατά τη διάρκεια αυτού του χρόνου, εκτός του ότι σημείωσε σημαντική δράση στις μάχες, φιλοτέχνησε αρκετά τοπία αλλά και πορτραίτα. Ως ένα αυτοδίδακτος ζωγράφος, το μολύβι και το χαρτί ήταν οι καλύτεροί του φίλοι.
19 πορτραίτα αγωνιστών της επανάστασης αποτέλεσαν τα πιο σημαντικά. Όταν επέστρεψε στη Γερμανία, τα πορτραίτα αυτά έγιναν λιθογραφίες και από το 1827 κυκλοφόρησε 7 λευκώματα. Εξαιτίας αυτού του καλλιτέχνη γνωρίζουμε τα πρόσωπα των μεγάλων οπλαρχηγών της επανάστασης.
Ο Θεόδωρος Βρυζάκης ήταν ένας από τους Έλληνες καλλιτέχνες που έδωσαν ζωή στις σκηνές επανάστασης.
Ως μικρό παιδί που βίωσε την Ελληνική επανάσταση, οι πίνακες που φιλοτέχνησε δεν αποτυπώνουν μόνο μια πλευρά πραγματικότητας, αλλά και μια πλευρά που σημάδεψε την παιδική του ψυχή. Σε ηλικία 18 ετών όταν μετανάστευσε στο Μοναχό της Βαυαρίας, ξεκίνησε τη ζωγραφική και σε λίγα χρόνια αναδείχθηκε ως ζωγράφος της Ελληνικής Επανάστασης. Τα έργα του χαρακτηρίζονται από ρεαλιστικότατα και παραστατικότητα.
Ο Παναγιώτης Ζωγράφος ήταν ο καλλιτέχνης που "ζωντάνεψε" τα απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη.
Όταν ο Στρατηγός Μακρυγιάννης θέλησε να καταγράψει όλα του τα κατορθώματα, αναζήτησε έναν καλλιτέχνη που θα βοηθούσε στο έργο του.
Μέχρι τότε, ο Παναγιώτης Ζωγράφος ήταν ένας λαϊκός, αυτοδίδακτος, ζωγράφος που ασχολούταν με την αγιογραφία.
25 πίνακες φιλοτέχνησε καθ’ υπόδειξη του Μακρυγιάννη. Οι 21 απεικονίζουν τις μάχες, ενώ οι υπόλοιποι 4 είναι συμβολικοί.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σε κάθε έργο του Ζωγράφου, στο κάτω μέρος υπήρχε η λεπτομερής περιγραφή του κάθε γεγονότος από τον ίδιο τον Μακρυγιάννη, ενώ θυμίζουν έντονα τις βυζαντινές αγιογραφίες.
(Κεντρική Φωτογραφία Αρχείου)
