Ένδειξη σεβασμού προς το μυστήριο της Ιεροσύνης είναι το χειροφίλημα. Η στάση του πιστού να φιλήσει το χέρι του ιερέα είναι μια στάση που έχει συνδεθεί βαθιά με την παράδοση, ενώ την ίδια στιγμή, ο πιστός μέσα από το χειροφίλημα αναμένει την ευλογία.
Συγκεκριμένα, η εκκλησία είναι ο οίκος του Θεού. Ο άνθρωπος συνδέεται με τον Τριαδικό Θεό και ο ιερέας είναι εκείνος ο οποίος αγιάζει τους πιστούς. Είναι διαμεσολαβητής μεταξύ ανθρώπων και Θεού. Ωστόσο, υπάρχει ένα ερώτημα: Ποια είναι η κωδικοποίηση του συμβολισμού εκείνου, όπου ο πιστός σκύβει και φιλάει το χέρι του ιερέα; Ποιος είναι ο συμβολισμός;
Ο χριστιανός πραγματοποιεί τη συγκεκριμένη κίνηση για λόγους συνήθειας ή τον οδηγεί η επιθυμία του να προσεγγίζει την ύπαρξη του Θεού; Στο πλαίσιο αυτό, η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επιχείρησε να απαντήσει στο ερώτημα αυτό ρωτώντας ιερείς που μετέχουν χρόνια στον εκκλησιαστικό βίο.
Όπως είπαν οι ιερείς, μια τέτοια στάση ή αλλιώς χειροφίλημα αντανακλά τον σεβασμό που έχει ο πιστός στο κεντρικό πρόσωπο της Εκκλησίας, που είναι ο ιερέας, ο οποίος συμμετέχει στη Θεία Λειτουργία και στα Μυστήρια της Εκκλησίας. Ο ιερέας είναι επιφορτισμένος μ’ ένα χρέος που εξαιτίας αυτού χρίζεται ως ένας άνθρωπος με πνευματικές δυνάμεις. Είναι ο πομπός του Θεού στον επίγειο βίο. Γι’ αυτόν τον λόγο, ο πιστός έχει την εσωτερική ανάγκη να φιλήσει το χέρι του ιερέα.
«O ασπασμός στο χέρι του ιερέα υποδηλώνει τον σεβασμό στην ιεροσύνη που φέρει ο ιερέας από τη μέρα της χειροτονίας του και στους τρεις βαθμούς ιεροσύνης: διακόνου, πρεσβυτέρου και επισκόπου. Έτσι, η Εκκλησία αυτό που μαρτυρεί ως παράδοση και βίωμά της είναι πως οι πιστοί ασπάζονται το χέρι του ιερέα γιατί αυτό το χέρι είναι εκείνο που υπηρετεί τα άγια Μυστήρια που άπτονται του Σώματος και Αίματος του Χριστού. Συνεπώς, ο ασπασμός στο χέρι του παπά είναι η τιμή και ο σεβασμός στον ιερό βαθμό της Ιεροσύνης», ανέφερε στη “Νέα Κρήτη” ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κνωσού και βοηθός Αρχιεπισκόπου Κρήτης Πρόδρομος Ξενάκης.
Ο Ιωάννης Λίλης είναι επίκουρος καθηγητής Συμβολικής και Δογματικής Θεολογίας.
Ο κ. Λίλης, μιλώντας στη “Νέα Κρήτη”, υποστήριξε πως «ο ιερέας ετοιμάζει και τελεί τη Θεία Ευχαριστία, ακουμπά το ιερό δισκοπότηρο και αγιάζεται ολόκληρο το σώμα του. Αυτός είναι ο λόγος που ασπαζόμαστε το χέρι του, επειδή ακουμπά το δισκοπότηρο και γι’ αυτό το χέρι του είναι αγιασμένο. Ο Θεός αγιάζει ολόκληρη τη δημιουργία, όχι μόνο την ψυχή, αλλά και το σώμα. Το χειροφίλημα είναι και ένδειξη τιμής και σεβασμού προς το πρόσωπο του ιερέα, ως το κεντρικό πρόσωπο της Εκκλησίας. Είναι και ένα πολύ καλό παράδειγμα για την ένδειξη σεβασμού που πρέπει να αποδίδουμε και σε άλλα σεβάσμια πρόσωπα του περιβάλλοντός μας κι ας μη φέρουν την ιεροσύνη. Δεν θα πρέπει όμως ποτέ να παραβλέπεται και να παραμερίζεται ο πρώτιστος λόγος του χειροφιλήματος προς τον ιερέα, που είναι μόνο ο θεολογικός: η άμεση επαφή του με τα ιερά μυστήρια και τα ιερά σκεύη της Εκκλησίας μας».
Παράδοση
Ο Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης και Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης Μεθόδιος Βερνιδάκης έκανε σαφές πως το χειροφίλημα είναι ένδειξη σεβασμού προς τον ιερέα. Η πράξη έχει έρθει μέσα από την παράδοση.
«Το χειροφίλημα είναι ένδειξη σεβασμού προς τον ιερέα ή τον αρχιερέα. Σε παλαιότερες εποχές, φιλούσαμε το χέρι του πατέρα και της μητέρας, αλλά και του παππού και της γιαγιάς. Αυτό συνέβαινε όταν μας έδιναν ή μας εύχονταν σε εορταστικές ημέρες. Υπάρχουν πιστοί που υποστηρίζουν πως, φιλώντας το χέρι του ιερέα, παίρνουν την ευχή του. Ο ιερέας δίνει την ευχή του ευλογώντας τον πιστό. Το φίλημα του χεριού είναι μια στάση όπου ο άνθρωπος δείχνει τον σεβασμό του σε κάποιον αξιοθαύμαστο άνθρωπο. Παλαιότερα, ο άνθρωπος φιλούσε το χέρι του βασιλιά ή του ηγεμόνα», τόνισε ο Πρωτοσύγκελος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.
Μεταξύ άλλων, υποστήριξε: «Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει την τάση να αμφισβητεί και να απορρίπτει πράγματα και αξίες που έχουν περάσει μέσα από την παράδοσή μας. Ενδεχομένως, και το χειροφίλημα είναι μια κατάσταση που δεν το θεωρούν ενδεχομένως απαραίτητο. Δεν είναι βεβαίως απαραίτητο για τη λήψη της ευλογίας. Σαν πράξη στον ελληνορθόδοξο κόσμο συνδέεται με τη λήψη της ευλογίας. Σε άλλους ομόδοξους χριστιανικούς λαούς, όπως τους Σλάβους, ο πιστός δίνει τα δυο του χέρια (το ένα πάνω στο άλλο) και λέει στον κληρικό να τον ευλογήσει. Ο κληρικός ευλογεί τις παλάμες και ο πιστός κάνει μια κίνηση των χεριών προς το μέρος της καρδιάς, ώστε να κατευθύνει εκεί την ευλογία που μόλις έλαβε. Το βασικό δεν είναι εάν φιλήσουμε το χέρι του ιερέα, αλλά σε ποιο βαθμό στη ζωή μας σεβόμαστε την ιεροσύνη και σε ποιο βαθμό νομίζουμε ότι έχουμε την ανάγκη την ευχή και την ευλογία του ιερέα.
Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να διδάσκουμε τις επόμενες γενεές. Είναι εύκολο να απορρίψουμε την παράδοση θεωρώντας την παρωχημένη, αλλά τίθεται το εξής ζήτημα: Τι θα βάλουμε στη θέση της. Οι παραδόσεις πρέπει να τηρούνται και οι αξίες όπως τις έχουμε διδαχθεί».
ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ ΑΣΠΑΣΜΟΣ
Πάνω απ’ όλα η προστασία της δημόσιας υγείας
Τέλος, την άποψή του για το χειροφίλημα κατέθεσε και ο προϊστάμενος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά, Πρωτοπρεσβύτερος Εμμανουήλ Σταυρουλάκης, ο οποίος υποστήριξε πως πολλές φορές αποφεύγουν να δώσουν το χέρι τους, καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος χλευασμού.
«Αυτή τη στιγμή, δε συζητάμε για χειροφίλημα. Απαγορεύεται γιατί πρέπει να προστατεύεται η δημόσια υγεία. Θεωρητικά, όπως στις εικόνες προσκυνούμε, ο ασπασμός στο χέρι του ιερέα δε σημαίνει ασπασμός στο χέρι του ιερέα αυτόν καθαυτόν, αλλά τον λειτουργό του Υψίστου Θεού. Υπάρχει μια παράδοση που υποστηρίζει πως ασπαζόμαστε το χέρι του ιερέα όταν παίρνουμε το αντίδωρο. Πάρα πολλοί από εμάς τους ιερείς δε θέλουμε να μας φιλούν το χέρι, με την έννοια πως πολλές φορές γίνεται μια άσκοπη κίνηση η οποία χλευάζεται από πολλούς. Αυτό είναι θέμα που σχετίζεται με μια κοινωνία που στερείται πνευματικών και ηθικών αξιών. Ο σκοπός και το νόημα κάθε κίνησης εντός της Εκκλησίας είναι πολύ διαφορετικός σε σχέση με την πραγματικότητα. Εγώ θα υποστηρίξω πως ο πιστός μέσα από το χειροφίλημα, ζητώντας την ευλογία του ιερέα, ουσιαστικά ζητάει την ευλογία του Ιησού και της Εκκλησίας», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό.
