Η κ. Αθηνά Ν. Κυριακάκη-Σφακάκη έχει αφήσει τη σφραγίδα της στον πολιτισμό του τόπου με την πολυσήμαντη προσφορά της ως ξεναγός. Τώρα αφήνει το αποτύπωμά της και στην έρευνα με ένα βιβλίο που καταγράφει και αναλύει τις δέκα εικόνες της Παναγίας οι οποίες φιλοξενούνται στον ιστορικό ναό του Αγίου Τίτου στο κέντρο του Ηρακλείου, κάθε μία με τη δική της ιστορία.
Κυρίαρχη η θαυματουργή Μεσοπαντίτισσα, η ξενιτεμένη στη Βενετία σημαντική αυτή εικόνα, καθώς επίσης η Μυρτιδιώτισσα, η Πορταΐτισσα και άλλες με ξεχωριστή σημασία για τον ιστορικό ναό.
Όπως αναφέρει η συγγραφέας, «με σεβασμό και αγάπη έχω πραγματοποιήσει υπέρ τη χιλιάδα ξεναγήσεις στον Ιερό Ναό του Αγίου Τίτου, καθώς και στον περιβάλλοντα χώρο. Παρά τα σαράντα εννέα έτη της ξεναγικής μου δραστηριότητας, κατά τις ξεναγήσεις αυτές με διακατέχουν της ίδιας έντασης συναισθήματα και δέος».
Το συναίσθημα είναι κυρίαρχος σε αυτό το σημαντικό βιβλίο που αποτελεί τον καρπό μιας αξιόλογης ερευνητικής δουλειάς, κάτι που αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης από τις περιγραφές αλλά και το πλούσιο εικονογραφικό υλικό που επεξηγεί τις εικόνες.
Όπως σημειώνει η κ. Σφακάκη, «κατά τη διάρκεια της σύνθεσης του βιβλίου η ερευνητική επαφή με τις εικόνες της Θεοτόκου που φυλάσσονται στον Ιερό Ναό του Αγίου Τίτου Ηρακλείου και η μελέτη των μου δώρισαν συναισθήματα έντονα και μου δημιούργησαν σκέψεις πολλές και θαυμασμό. Θαυμασμό προς τους δημιουργούς-ζωγράφους, για το επίπεδο της καλλιτεχνικής έκφρασης.
Θαυμασμό προς το ελληνοχριστιανικό πνευματικό ανάστημα εικονογράφων-καλλιτεχνών, οι οποίοι διέσωσαν με τους χρωστήρες των θρησκευτικότητα και θρησκευτικές παραδόσεις κατά τη σκοτεινή περίοδο της Τουρκοκρατίας. Θαυμασμό προς τη φωτεινή και υποδειγματική τροφοδότηση του νεότερου κρητικού πολιτισμού διά της εικονογραφίας. Καλλιτεχνική έκφραση και ηθική ανάταση, αντίδοτα στα δεινά δουλείας».
Το βιβλίο αποτελεί ένα θησαυρό γνώσης και απαύγασμα πείρας, που το καθιστούν πολύτιμο για κάθε βιβλιοθήκη. Τον πρόλογο του βιβλίου υπογράφει ο πρωτοπρεσβύτερος του ναού πατήρ Εμμανουήλ Ασκιανάκης, ο οποίος σημειώνει μεταξύ άλλων: «Είναι ευλογία μεγάλη στον ιστορικό μας ναό, τον ναό του χρυσού Θεμελίου της Εκκλησίας της Κρήτης, του Αγίου Τίτου, να έχομε δέκα μοναδικές εικόνες της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Κλίμακας του Ουρανού και Γης, της παντοτινής μας Μεσίτριας.
Αυτές τις εικόνες της Παναχράντου Υπεραγίας Θεοτόκου θελήσαμε να αναδείξομε προς δόξαν Θεού, διά του πονήματος αυτού, το οποίο η κ. Αθηνά Νικ. Κυριακάκη-Σφακάκη, ξεναγός, συνταξιούχος τραπεζικός και συγγραφέας, με πολλή χαρά ανέλαβε να συγγράψει, χωρίς κανένα οικονομικό όφελος, αλλά μεγάλο όφελος πνευματικό εκ της Θεομήτορος και του Αγίου Τίτου.
Η κ. Αθηνά Ν. Κυριακάκη-Σφακάκη, με βαθύ σεβασμό, αξιέπαινη επιμέλεια και επαγγελματική συνέπεια, εργάστηκε επί μακρόν και μας παραδίδει το βιβλίο “Οι Παναγίες του Αγίου Τίτου”.
Με εφόδια τον πλούτο των γνώσεών της, την κατοχή της επίσημης βιβλιογραφίας και την απύθμενη αγάπη της για τον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό και τα μνημεία, με ευσέβεια και ανιδιοτέλεια δημιούργησε ένα ακόμη βιβλίο-πηγή γνώσεων. Ερεύνησε με επιστημονική προσήλωση, εντόπισε και παρουσιάζει, με λόγο εύληπτο, δωρικό και μεστό, στοιχεία των παραστάσεων των εικόνων δυσδιάκριτα και άγνωστα προ της συγγραφής του βιβλίου “Οι Παναγίες του Αγίου Τίτου”. Όπως σημειώνει ο π. Εμμανουήλ Ασκιανάκης, «αφιερώνομε το πόνημα αυτό στους μακαριστούς και σεβαστούς π. Ηλία Βολονάκη και π. Πολυχρόνη Παναγιωτάκη, που αγαπούσαν μέχρι βάθους καρδίας τον ναό και πολλές φορές είχαν εκφράσει την ιδέα να εκδοθεί ένα βιβλίο για τα κειμήλια του Ιερού Ναού. Αρχίσαμε με τις εικόνες της Θεοτόκου, με το πόνημα “Οι Παναγίες του Αγίου Τίτου” και Θεού θέλοντος ευελπιστούμε να συνεχίσομε».
Ποια είναι η συγγραφέας
Η κ. Αθηνά Ν. Κυριακάκη-Σφακάκη γεννήθηκε στο Ρέθυμνο. Είναι πτυχιούχος της Σχολής Ξεναγών και του Ινστιτούτου Τραπεζικών Σπουδών της Εμπορικής και Ιονικής Τράπεζας. Ως ξεναγός στην αγγλική γλώσσα έχει πολύτιμη πείρα και αποτελεί μέλος του Σωματείου Ξεναγών Κρήτης και Σαντορίνης από το 1971.
Η συγγραφέας έχει διατελέσει τραπεζικό διευθυντικό-διοικητικό στέλεχος και εκλεγμένο μέλος σε συνδικαλιστικά όργανα του τραπεζικού τομέα επί σειρά ετών. Επίσης υπήρξε υποψήφια βουλευτής νομού Ηρακλείου στις εθνικές εκλογές του 1990 και του 1993. Είναι επίτιμο μέλος του Συλλόγου Αθλητών ΑμεΑ “Μεγαλόνησος”, της Διεθνούς Ενώσεως Αστυνομικών, της Περιηγητικής Λέσχης Σητείας και του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Ιωάννη Ηρακλείου.
Στις δραστηριότητές της περιλαμβάνονται εθελοντικές συνεργασίες-ξεναγήσεις στην Ελληνική και Αγγλική με την Περιφέρεια Κρήτης, τον Δήμο Ηρακλείου, το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Χριστιανικό Μουσείο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, Συλλόγους και φορείς πολιτιστικών δραστηριοτήτων και εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπως επίσης με το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Δήμου Κηφισιάς και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών, καθώς και με τους Δήμους Χερσονήσου και Αρχανών-Αστερουσίων.
Ίδρυσε τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Ιωάννη και συντονίζει την Παιδική Λέσχη Ανάγνωσης “Αθηνά”, ενώ είναι μέλος σε συλλόγους εθελοντικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων και έχει πλειάδα συμμετοχών σε διεθνή και τοπικά συνέδρια.
