Ο Ευάγγελος Σπανδάγος (Ρέθυμνο, 21 Αυγούστου 1940 – Αθήνα ,19 Μαΐου 2020) Μαθηματικός, σημαντικότατος εκδότης και συγγραφέας και παθιασμένος δάσκαλος που δίδασκε ακόμη και Αρχαία Ελληνικά στην τάξη από τον Ευκλείδη γράφοντας ιστορία στο Πειραματικό Σχολείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, δεν είναι πια μαζί μας.
*Γράφει ο Ξενοφώντας Μουσσάς
Ο Βαγγέλης υπήρξε μέγας εκλαϊκευτής, εξαιρετικά επιτυχημένος συγγραφέας περισσότερων από 160 βιβλίων, μαθηματικών, ιστορίας των φυσικών και μαθηματικών επιστημών, εκδότης που έγραψε ιστορία και σχολιαστής έργων πολλών αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων μαθηματικών, αστρονόμων. Ο Βαγγέλης έγραψε και ποιήματα όπως και διηγήματα με επιτυχία.
Υπήρξε και άριστος δημοσιογράφος της λαοφιλέστατης εβδομαδιαίας επιστημονικής τηλεοπτικής ρουμπρίκας "όπερ έδει ποιήσαι" και παλαιότερα ραδιοφωνικής επιτροπής.
Βραβεύτηκε δύο φορές από την Ακαδημία Αθηνών. Χρόνια δίδαξε με επιτυχία και πυκνό ακροατήριο ιστορία των μαθηματικών στο ιστορικό Λαϊκό Πανεπιστήμιο.
Πολλές τιμές και δόξες αποδόθηκαν στον Βαγγέλη τόσο από το ευρύ κοινό, από φορείς της πολιτείας και δυο φορές από την Ακαδημία Αθηνών, για το έργο του για τον Καραθεοδωρή και για τις εκδόσεις αρχαίων συγγραφέων.
Ο Βαγγέλης εφάρμοζε καθημερινά το μότο του "όπερ έδει ποιήσαι", ποιούσε, δίδασκε, έγραφε, εξέδιδε βιβλία αρχαίων μαθηματικών και αστρονόμων, που είναι βέβαιο ότι άλλως θα είχαν μείνει στην αφάνεια.
Το βιβλιοπωλείο του ήταν σημείο συνάντησης μαθηματικών. φυσικών και φιλοσόφων. Κάθε φορά είχε ένα νέο βιβλίο στα σκαριά.
Οι μαθητές του τον αγαπούσαν όπως και οι συνάδελφοί του. Έτυχε πολλές φορές να συναντήσω μαθητές του που έρχονταν με αγάπη για τον δάσκαλο στο βιβλιοπωλείο του.
Ο Βαγγέλης έβαλε την σφραγίδα του με το σημαντικότατο εκδοτικό έργο των αρχαίων συγγραμμάτων των θετικών επιστημών.
Είναι βέβαιο ότι χωρίς τις δικές του εκδόσεις η Ελληνική γραμματεία θα ήταν εξαιρετικά φτωχότερη και σημαντικά έργα δεν θα είχαν εκδοθεί στα Ελληνικά. Το εκδοτικό έργο του το έκανε χωρίς συνδρομή από το κράτος ή άλλους παρά μόνο με δικά του μέσα.
Ο εκδοτικός οίκος Αίθρα βασίστηκε στον κόπο, πνεύμα του ιδίου όπως και της κόρης του Ρούλας η οποία το συνεχίζει.
Έγραψε και ιστορικά βιβλία με σημαντικές πολιτικές προεκτάσεις όπως το βιβλίο Τα μεγάλα δεινά της Ελλάδος από τα στρατεύματα κατοχής την περίοδο 1941-1945, βιβλίο για την Βόρειο Ήπειρο κ.α.
Σημαντικό είναι το βιβλίο του για τις γυναίκες επιστήμονες της αρχαίας Ελλάδας οι οποίες θα ήταν άγνωστες χωρίς το βιβλίο 808 διακεκριμένες γυναίκες της αρχαίας Ελλάδος. Ανέδειξε επίσης το έργο του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή.
Ο Ευάγγελος υπήρξε άξιο τέκνο της Ελλάδας και ειδικότερα της Κρήτης και του Ρεθύμνου και βραβεύτηκε και για αυτό από τον Δήμο. Επισημαίνεται ότι είχε ανακαλύψει σπάνιο χαμένο βιβλίο «Μετεωρολογία» (5ος αι. π.Χ.) του Διογένους του Απολλωνιάτου του μαθηματικού στην αρχαία πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη της πόλης Πάτνα των Ινδιών, το οποίο και ανέδειξε.
Ο Βαγγέλης, δάσκαλος, εκδότης, συγγραφέας θα ζει για πάντα μέσα από το έργο του, με τις σφραγίδες που έβαλε στην διάνοιά μας, τις καρδιές μας και τις βιβλιοθήκες μας.
Οι Φρυκτωρίες μας προσφέρουν ομιλία του Βαγγέλη: https://youtu.be/ba0eIoBcls4…
Μπορείτε να θαυμάσετε τα βιβλία του Βαγγέλη στην ιστοσελίδα http://www.aithra.gr και https://el.wikipedia.org/wiki/Ευάγγελος_Σπανδάγος
*Ο Ξενοφώντας Μουσσάς είναι Καθηγητή Φυσικής διαστήματος Ε.Κ.Π.Α.
