Ξημερώματα της Παρασκευής 8 Φεβρουαρίου 1980 o Νίκος Ξυλούρης νικημένος από τον καρκίνο, αφήνει την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Πειραιά, έχοντας στο πλευρό του την οικογένειά του, αλλά και όλη την Ελλάδα.
Με τη μοναδική, αξεπέραστη φωνή του, άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του σε ό,τι ερμήνευσε, και με το ήθος και τη λεβεντιά του κέρδισε μια περίοπτη θέση στις καρδιές μας.
Δεν πρόδωσε ποτέ φίλους και ιδέες. Η αγκαλιά και το σπίτι του ήταν πάντα ανοιχτά για όλους, με γενναιοδωρία ψυχής, μ΄ένα αληθινό πλατύ χαμόγελο.
Ο Nίκος Ξυλούρης είναι μία από τις πιο οικείες φυσιογνωμίες στην ελληνική μουσική. Αγαπήθηκε απ΄ όλους τους Έλληνες, από τους διανοούμενους μέχρι και τους πιο απλούς και λαϊκούς ανθρώπους. Είχε το πλεονέκτημα οτιδήποτε και να τραγουδούσε να το κάνει κτήμα όλων, γεγονός που χαρακτηρίζει μόνο τους πολύ μεγάλους ερμηνευτές. Και αυτό γιατί δεν ήταν απλά ένας μεσολαβητής των τραγουδιών αλλά μύστης μιας τελετουργίας. Είπε, βέβαια, και σπουδαία τραγούδια. Αυτός ο συνδυασμός είχε ως αποτέλεσμα να παραμείνει αλώβητος στο πέρασμα του χρόνου και να καταφέρει να περνά από γενιά σε γενιά.
Ο Νίκος Ξυλούρης από τα Ανώγεια της Κρήτης είναι ίσως ο μόνος ερμηνευτής που ενώ ξεκίνησε την πορεία του και αναδείχτηκε ως τραγουδιστής στο χώρο της παραδοσιακής μας μουσικής, κατάφερε να διαφοροποιηθεί από τους άλλους ομότεχνούς του, περνώντας με μια σειρά από έντεχνες συνεργασίες με σημαντικούς σύνθετες δημιουργούς της εποχής του σε μια άλλη σφαίρα του μουσικού μας πολιτισμού.
Στη σύντομη καριέρα του έκανε σπουδαίες συνεργασίες και μας χάρισε μοναδικές ερμηνείες.
Από το φευγιό του Νίκου Ξυλούρη έχουν περάσει σαράντα χρόνια. Όμως ο μύθος του παλικαριού με το μαύρο πουκάμισο και την αισθαντική φωνή δεν έπαψε ούτε στιγμή να υπάρχει.
«Τα εγγόνια του» τον τραγουδούν ακόμα κ ας μην τον πρόλαβαν στη ζωή.
Ο Nίκος Ξυλούρης έφυγε από την ζωή στις 8 Φεβρουαρίου του 1980, στις 4 το πρωί, σε ηλικία 44 χρόνων.
Ο θάνατος του θα βυθίσει σε θλίψη όλη τη χώρα. Ο σπουδαίος αυτός άνθρωπος και ερμηνευτής, είχε ριζώσει βαθιά στις καρδιές του κόσμου. Η ξεχωριστή φωνή του – οι ερμηνείες του αλλά και το ρεπερτόριο των τραγουδιών του θα μείνουν παρακαταθήκη μέσα στα χρονιά .
Τραγούδια που «μύριζαν» Κρήτη , Αιγαίο αλλά ταυτόχρονα και τα ακριβά αρώματα της ποίησης του Σεφέρη, του Ελύτη, του Ρίτσου… - τα μεγάλα τραγούδια του, οι αγώνες του για δημοκρατία τα δύσκολα χρόνια της Χούντας τον καταξίωσαν στο Πάνθεον των αξέχαστων...
