Ένα από τα πιο κλασικά τραγούδια των Χριστουγέννων, πασίγνωστο σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι η “Άγια Νύχτα” με τη συναρπαστική της ιστορία. Η σύνθεση θεωρείται, και όχι άδικα, μαγευτική και μάλιστα η δύναμή της έχει αναγνωριστεί από κορυφαίους μουσουργούς, όπως ο Βάγκνερ, ο Πουτσίνι και ο Βέρντι.
Αν και η πατρότητά της έχει κατά καιρούς αποδοθεί σε κορυφαίους συνθέτες, όπως ο Μπετόβεν και ο Χάιντν, ακόμη και ο Μότσαρντ, στην πραγματικότητα το πιο διαδεδομένο χριστουγεννιάτικο τραγούδι σε όλο τον κόσμο, που φέτος κλείνει τα 200 χρόνια, είναι δημιουργία δύο νεαρών φίλων, του διακόνου τότε Γιόζεφ Μορ και του δασκάλου Φραντς Γκρούμπερ.
Το τραγούδι ακούστηκε για πρώτη φορά τα Χριστούγεννα του 1818 στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στο μικρό χωριό Όμπερντορφ της Αυστρίας, και έκτοτε έγινε κλασικό, με τη μελωδία του να περνά σύντομα τα σύνορα του Όμπερντορφ, κατακτώντας τις καρδιές μικρών και μεγάλων. Ο Μπορ είχε γράψει τους στίχους πριν από δύο χρόνια. Τον Δεκέμβριο του 1818 ζήτησε από τον Γκρούμπερ να συνθέσει μια μελωδία για να ερμηνεύσει το τραγούδι με κιθάρα.
Ο λόγος μας ξαφνιάζει. Στη χριστουγεννιάτικη Λειτουργία το εκκλησιαστικό όργανο του ναού δεν ήταν δυνατό να χρησιμοποιηθεί, επειδή κάποια εξαρτήματά του είχαν καταστραφεί από τα... ποντίκια. Και έτσι, την παραμονή των Χριστουγέννων του 1818 η “Άγια Νύχτα” ακούστηκε για πρώτη φορά στον ναό του Αγίου Νικολάου στο Όμπερντορφ. Το τραγούδι που ζέστανε τις καρδιές των ανθρώπων δεν άργησε να γίνει δημοφιλές. Στα 1827, ένας εκδότης από το Στέιρ της Αυστρίας, ο Γιόζεφ Γκρέις, τύπωσε για πρώτη φορά το ποίημα, ενώ μερικά χρόνια αργότερα, στα 1832, μια οικογένεια τροβαδούρων, οι Στράσερ από την αυστριακή κοιλάδα Ζίλερταλ, ταξίδεψαν ως τη Λειψία της Γερμανίδας έχοντας στο ρεπερτόριό τους την “Άγια Νύχτα”.
Οι Στράσερ, μαζί με την οικογένεια Ράινερ, που επίσης ασχολούνταν με το τραγούδι, παρουσιάζοντάς το στις πόλεις που επισκέπτονταν το διέδωσαν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οι τραγουδιστές της οικογένειας Ράινερ στα 1839 διέσχισαν τον Ατλαντικό κάνοντας γνωστή την “Άγια Νύχτα” στην Αμερική και πιο συγκεκριμένα στη Νέα Υόρκη, γεμίζοντας με τη μελωδία την αμερικανική ήπειρο. Έκτοτε το δημοφιλές άσμα έχει γνωρίσει πάνω από 730 παραλλαγές, έχει μεταφραστεί σε πάμπολλες γλώσσες και αποτελεί ένα από τα σύμβολα των Χριστουγέννων. Είναι χαρακτηριστικό της αξίας του ότι το 2011 ο Οργανισμός του ΟΗΕ για τον Πολιτισμό και την Παιδεία, η UNESCO, περιέλαβε την “Άγια Νύχτα” στη λίστα των μνημείων της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς.
Τη δύναμη του τραγουδιού επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι η εκδοχή του 1935 από τον Αμερικανό Μπιλ Κόσμπι παραμένει η τρίτη σε πωλήσεις όλων των εποχών για σινγκλ, με 30 εκατομμύρια αντίτυπα να έχουν πωληθεί μέχρι σήμερα.
Αντίστοιχα, το επίσης διάσημο τραγούδι “White Christmas” του ίδιου ακούστηκε για πρώτη φορά το 1941 στο ραδιόφωνο και έκτοτε αποτελεί το πιο δημοφιλές σύγχρονο χριστουγεννιάτικο άσμα. Πούλησε ως άλμπουμ πάνω από 100 εκατομμύρια αντίτυπα σε ολόκληρο τον κόσμο και τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ως σινγκλ. Ήταν δε τόσο δημοφιλές, που ο Κόσμπι το ηχογράφησε εκ νέου με τους ίδιους μουσικούς και χορωδία το 1947.
