Είκοσι οκτώ σκαλοπάτια, επενδυμένα για την προστασία τους με ξύλο, ανηφορίζουν καθημερινά εκατοντάδες γονατιστοί πιστοί σε ένα μνημείο το οποίο θεωρείται ότι είναι τα ίδια εκείνα σκαλοπάτια που ανέβηκε ο Ιησούς καθώς πήγαινε να δικαστεί από τον Πόντιο Πιλάτο.
Η Santa Scala, η Αγία Σκάλα, βρίσκεται λίγα μέτρα από τον επιβλητικό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Λατερανό, στη Ρώμη, τη μεγαλόπρεπη Βασιλική που ιδρύθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο τον 4ο αιώνα και από τη Santa Croce in Gerusaleme, τη Βασιλική του Τιμίου Σταυρού της Ιερουσαλήμ, που ιδρύθηκε στη θέση του Ανακτόρου της Αγίας Ελένης.
Η Αγία Σκάλα κατά κάποιους αποτελεί μια ακόμη αρχαιολογική απόδειξη του ταξιδιού της Αυγούστας, μητέρας του αυτοκράτορα Κωσταντίνου, στην Ιερουσαλήμ κατ’ εντολή του γιου της, για τη συλλογή των αποδείξεων ότι τα Πάθη και η Ανάσταση του Ιησού ήταν ένα ιστορικό γεγονός που στήριζαν την απόφαση του Κωνσταντίνου να θεμελιώσει την Αυτοκρατορία του στη νέα πίστη, εγκαταλείποντας τους παγανιστικούς Θεούς.
Στο λιτό αυτό χώρο, με τοιχογραφίες και αγάλματα που παραπέμπουν στο Θείο Πάθος και στο στιγμιότυπο της δίκης του Ιησού από τον Πιλάτο, δεσπόζουν τα είκοσι οκτώ μαρμάρινα σκαλοπάτια, καλυμμένα με ξύλο, τα οποία ανεβαίνουν γονατιστοί οι εκατοντάδες πιστοί από κάθε γωνιά του κόσμου για να φτάσουν ως την κορυφή, όπου σε μια κόγχη υπάρχει μια τοιχογραφία με τη σταύρωση του Ιησού, και η οποία οροθετεί το Άγιο των Αγίων, το Σάνκτα Σανκτόρουμ, το οποίο χτίστηκε από τον Πάπα Νικόλαο ΙΙΙ στα 1278.
Σύμφωνα με την παράδοση, πρόκειται για τις 28 σκάλες που ανέβηκε ο Ιησούς στο ανάκτορο του Πιλάτου, στην κορυφή των οποίων ο διοικητής της Ιουδαίας είπε το θρυλικό «Ecce Homo» («Ιδέ ο άνθρωπος») στον όχλο των Ιουδαίων, που απαιτούσε τη σταυρική θανάτωσή Του.
Όμως η σχετική παράδοση χρονολογείται από τον 7ο αιώνα και δεν υπάρχουν προγενέστερες μαρτυρίες που να τεκμηριώνουν την απόλυτη αυθεντικότητα του κειμηλίου. Τα σκαλοπάτια μεταφέρθηκαν στη σημερινή τους θέση από τον Πάπα Σίξτο V (1585-1590), όταν καταστράφηκε το παλιό ανάκτορο του Λατερανό. Μέσα στο παρεκκλήσι, γνωστό και ως εκείνο του Αγίου Λαυρεντίου, υπάρχει μια εικόνα η οποία θεωρείται έργο του Ευαγγελιστή Λουκά, η οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ζωγραφίστηκε με τη βοήθεια ενός αγγέλου. Μάλιστα, κατά το Μεσαίωνα γίνονταν περιφορές της θαυματουργής εικόνας για την προστασία των πιστών από το λοιμό.
Όπως το συγκρότημα του Λατερανό και η Santa Croce, έτσι και η αρχική θέση της Αγίας Σκάλας δε φαίνεται να ήταν τυχαία. Ο Κωνσταντίνος, θέλοντας να διατηρήσει τις ισορροπίες με τους παγανιστές μέχρι τέλους, επέλεξε ώστε οι ναοί που θα στέγαζαν τα κειμήλια της σταύρωσης να βρίσκονται στα περίχωρα της Ρώμης και σε έδαφος που άνηκε στην αυτοκρατορική οικογένεια, ώστε να μην αντιδράσουν οι ειδωλολάτρες, οι οποίοι ζούσαν στο κέντρο της Αιώνιας Πόλης.
ΡΩΜΗ
Επτά εκκλησίες «εις άφεσιν αμαρτιών»
Η Σάντα Κρότσε, ο σημαντικός αυτός ιστορικός ναός της Ρώμης, αποτελούσε τμήμα της διαδρομής που περιελάμβανε τις επτά προσκυνηματικές εκκλησίες της Ρώμης. Αυτές ήταν οι τέσσερις Πατριαρχικές Βασιλικές, ο Άγιος Πέτρος, που χτίστηκε πάνω από τον τάφο του Αποστόλου, ο Άγιος Ιωάννης του Λατερανό, η Σάντα Μαρία Ματζιόρε, όπου σημειωτέον φυλάσσεται ακόμα ένα κειμήλιο από τους Αγίους Τόπους που έφερε μαζί της η Αγία Ελένη, ένα τμήμα της φάτνης του Ιησού, και ο Άγιος Παύλος εκτός των τειχών, όπου βρίσκεται ο τάφος του Αποστόλου Παύλου.
Η διαδρομή συνεχιζόταν με τη Σάντα Κρότσε, τον Άγιο Λαυρέντιο εκτός των τειχών και τον Άγιο Σεβαστιανό στην Αππία Οδό. Στα χρόνια του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, μάλιστα, όσοι προσκυνητές κατάφερναν να επισκεφτούν και τις επτά έπαιρναν... άφεση αμαρτιών!
