Μόνο ως "έκπληξη για τον Θεό και τον Έρωτα" μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει το μυθιστόρημα του Κώστα Πετρουλά, "Αγιογραφία της Άννας"...
Ο αναγνώστης, διαβάζοντάς το, σε κάθε σελίδα πιάνει τον εαυτό του να συζητά, να στοχάζεται ή ακόμα και να διχάζεται με τους ήρωές του. Κι εκεί που βρίσκει στις σελίδες του βιβλίου ανατρεπτικές ιδέες, πάει παρακάτω και βλέπει πως μέσα από αυτές τις ιδέες το έργο περιπλέκεται ξανά με έναν μαγικό τρόπο, που κρατάει σε αγωνία και ενδιαφέρον ακόμα και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη...
"Η Αγιογραφία της Άννας" είναι ένα στοχαστικό μυθιστόρημα, που έρχεται να σταθεί με δικαιολογημένες φιλοδοξίες σε κάθε βιβλιοθήκη. Και το πιο δυνατό "χαρτί" του εν λόγω μυθιστορήματος, σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έχουν κοινοποιηθεί, είναι ότι φέρνει τον αναγνώστη στη φάση εκείνη που ζει κι εκείνος έντονα και ακέραια τα συναισθήματα των ηρώων, παρακολουθώντας τα γεγονότα.
Εξάλλου, τα ταξίδια που γνωρίζει όποιος θα αρχίσει να ξεφυλλίζει ετούτο το βιβλίο είναι πολύ ενδιαφέροντα και συναρπαστικά. Ο συγγραφές φρόντισε με δεινές περιγραφές και ανάγλυφες εικόνες να μπλέξει στις σελίδες της μικρά αλλά συναρπαστικά ταξίδια σε χώρες, έθνη, θρησκείες και φιλοσοφίες, που ερμηνεύουν εύστοχα τους χαρακτήρες των ηρώων και πετυχαίνουν να υποστηρίξουν το παράδοξο και να το παραστήσουν σαν αυτονόητο.
Και το κυριότερο, το βιβλίο αυτό δεν επικοινωνεί μόνο με όσους σκαλίζουν και ψάχνονται επίμονα, με εκείνους δηλαδή που αναζητούν αλήθειες σε φιλοσοφικά δοκίμια. Απευθύνεται σε όλους και μπορεί να κερδίσει κάθε είδους αναγνώστη. Κι αυτό γιατί κάποιες φορές η ηρωίδα του είναι μια μοιραία και απρόβλεπτα ατίθαση γυναίκα, όπως η Άννα.
Και άλλοτε γιατί ο ήρωάς του, ο Στέλιος, ταυτίζεται με το μέσο σύγχρονο άνθρωπο, καθώς - όπως λίγο ως πολύ όλοι μας - «κινήσαμε για αλλού, κι αλλού η ζωή μας πάει».
Άλλοτε γιατί πανάρχαιες ανάγκες και θεμέλιοι λίθοι της ζωής, όπως ο Έρωτας και ο Θεός, μπλέκουν γοητευτικά στην ιστορία και την ανατρέπουν, ως ισότιμοι και κυρίαρχοι καταλύτες της.
Κυρίως όμως επειδή "Η Αγιογραφία της Άννας" έχει στοιχεία από τις σκέψεις και τις αναζητήσεις όλων μας, ως εκφραστών μιας γενιάς γαλουχημένης με καθωσπρεπισμούς και θρησκοληψίες, που δεν αντέχουν σθεναρά στη σύγχρονη κριτική σκέψη.
Διαβάζουμε όμως στο ενημερωτικό σημείωμα για το έργο ότι υπάρχει και μια άλλη άποψη που έχει γραφτεί για το βιβλίο αυτό. Ότι μέσα από τις σελίδες του ξεπηδά η αντίληψη μιας άλλης θέωσης, σχεδόν καζαντζακικών διαστάσεων, που δεν απαιτεί τυφλή πίστη και προσήλωση σε θεολογικές θεωρίες, αλλά έμπρακτες αποδείξεις και σκληρή δουλειά σε επίπεδο ανθρώπινης ενσυναίσθησης κι αυτοβελτίωσης.
Τις "απαιτήσεις" αυτής της εσώτερης ανάγκης μας, που ξεγυμνώνει τις βολικές εκπτώσεις των θρησκευτικών μύθων, οι ήρωες του Κώστα Πετρουλά τις αναλύουν εύστοχα και πειστικά:
«Είναι μεγάλος ο πειρασμός να ψάξεις παρηγοριά για τη δειλία σου στον Θεό. Είναι βλασφημία να φωνάζεις τον Θεό εκεί που γονατίζεις. Ο Θεός άλλη δουλειά περιμένει από σένα. Άμε βγες στην αλάνα, τρέξε και παίξε. Αυτό είναι προσευχή. Θα ιδρώνεις, θα ματώνεις, θα χάνεις, θα κερδίζεις και κάπου θα πηγαίνεις. Τέτοιο είναι το θέλημά Του».
Τσιτάτα που συναντούν νοηματικά το «Πιστεύω σε ένα Θεό, Ακρίτα, Διγενή, στρατευόμενο, Μεγαλοδύναμο, όχι Πολυδύναμο» του Νίκου Καζαντζάκη ή το θρησκευτικό κοσμοπολιτισμό της "Ασκητικής" («Ο θεός δε μας σώζει, εμείς τον σώζουμε») διατρέχουν δυνατές σκηνές του μυθιστορήματος του Πετρουλά.
Και καταλήγοντας, το κείμενο που μας εστάλη για το εν λόγω βιβλίο αναφέρει ότι στόχος του συγγραφέα είναι να μας δείξει πως ήρωες αέναα επαναλαμβανόμενοι - όπως η παρεξηγημένη αλλά φιλοπερίεργη Εύα με το προπατορικό αμάρτημα - χάνουν αιώνιους Παραδείσους, αλλά κερδίζουν τη δική τους παράδοξη Αγιογραφία.
Ωστόσο, το τι ακριβώς απεικονίζει "Η Αγιογραφία της Άννας" αποκαλύπτεται μόνο στο τέλος αυτής της ενδιαφέρουσας ιστορίας. Κι εμείς, βεβαίως, δεν έχουμε να κάνουμε τίποτα καλύτερο από το να... το ανακαλύψουμε διαβάζοντας το βιβλίο...
Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης
