default-image

Ρημάζουν τα αρχεία των φυλακών Καλαμίου, ελλείψει χώρου

Πολιτισμός
Ρημάζουν τα αρχεία των φυλακών Καλαμίου, ελλείψει χώρου

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρημάζουν σε αποθήκες και ακατάλληλους χώρους, πολύτιμα ιστορικά έγγραφα του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης στα Χανιά. Ένα από τα μεγαλύτερα περιφερειακά αρχεία της χώρας, σε περιεχόμενο, όγκο και σπουδαιότητα υλικού, έχει αφεθεί στη φθορά του χρόνου και την υγρασία, ενώ την ίδια στιγμή η μεταστέγαση του παραμένει σε επίπεδο συζητήσεων.

Την έλλειψη χώρου στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ήρθε να αναδείξει η πρόσφατη ανακάλυψη των αρχείων των φυλακών Καλαμίου στις Φυλακές Αλικαρνασσού. Πρόκειται για αρχεία τα οποία θεωρούνταν χαμένα και η εύρεση τους μπορεί να δώσει πολύτιμα στοιχεία στους ιστορικούς και ερευνητές, για τις συνθήκες κράτησης στις Φυλακές Καλαμίου.

Τα αρχεία βρέθηκαν στη διάρκεια μιας τυπικής διαδικασίας καταγραφής δημόσιων αρχείων από υπαλλήλους του Υπουργείου Εσωτερικών. Παλιοί φάκελοι των Φυλακών και ποινολόγια της δεκαετίας του '30 και του '40, φέρνουν στο φως πολύτιμες πληροφορίες.

Τα αρχεία των Φυλακών Καλαμίου πρόκειται να παραληφθούν από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στο Ηράκλειο και ήδη έχει υποβληθεί το σχετικό αίτημα στη διεύθυνση των Φυλακών Αλικαρνασσού. Τα Γ.Α.Κ. Ηρακλείου θα αναλάβουν την αναλυτική καταγραφή και συντήρησή τους. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός, ότι αν και προέρχονται από το ιστορικό Φρούριο Ιτζεδίν εντός του οποίου λειτούργησαν επί σειρά ετών οι Εγκληματικές Φυλακές Καλαμίου, δεν τα διεκδίκησε καμία υπηρεσία από τα Χανιά, προφανώς λόγω έλλειψης κατάλληλου χώρου!

Βρέθηκαν στις φυλακές Αλικαρνασσού τα χαμένα αρχεία

Στις 4 Δεκεμβρίου η διεύθυνση του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης ενημερώθηκε για την ανακάλυψη μέρους του αρχείου των Φυλακών Καλαμίου στις Φυλακές Αλικαρνασσού. Ωστόσο αδυνατεί να το διεκδικήσει. «Δε γνωρίζουμε ακόμη ποιας εποχής είναι τα συγκεκριμένα αρχεία, αλλά θα πρέπει να τα ζητήσει η αρμόδια υπηρεσία που είναι τα Γ.Α.Κ. Ηρακλείου. Εμείς δεν έχουμε δικαίωμα να τα ζητήσουμε από υπηρεσία που βρίσκεται εκτός νομού Χανίων. Όμως για να το κάνουμε, θα πρέπει πρώτα να βρεθεί αρκετός χώρος ώστε να μπορέσουμε να τα στεγάσουμε» εξήγησε ο κ. Καλαϊτζόγλου Διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης.

Ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Ιστορικού Αρχείου Κρήτης κ. Γιάννης Πλατσιδάκης επεσήμανε ότι «ακόμη για αν υπάρχει η δυνατότητα τα αρχεία των Φυλακών Καλαμίου να μεταφερθούν στα Χανιά, θα πρέπει προηγουμένως να εξασφαλιστεί χώρος που θα διασφαλίζει την προστασία και τη διάσωση τους».

Μόνη λύση για τη διάσωση πολύτιμων εγγράφων του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης αποτελεί η ψηφιοποίηση. Ο διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης κ. Καλαϊτζόγλου χαρακτήρισε σημαντική την εξασφάλιση κονδυλίων για την προμήθεια εξοπλισμού ψηφιοποίησης. «Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διασώσουμε ένα μεγάλο τμήμα από το πολύτιμο υλικό που έχει το αρχείο» τόνισε χαρακτηριστικά.  Όσον αφορά στη δυνατότητα μεταστέγασης, έρχεται συχνά στο προσκήνιο ως μακροπρόθεσμη λύση, για την ώρα όμως απλά συζητείται.

Κάτω από προθήκες τα αρχεία ελλείψει χώρου!

Οι εικόνες στο υπόγειο του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης στο νεοκλασικό κτίριο της οδού Σφακιανάκη στα Χανιά, προκαλούν ντροπή και θλίψη. Αταξινόμητα αρχεία πολύτιμα για την έρευνα των ιστορικών, καταστρέφονται ή απειλούνται από την υγρασία.

Στο ισόγειο, αρχεία τοποθετημένα σε χαρτόκουτες, κάτω από τις προθήκες του μουσείου, άλλα στοιβαγμένα σε μεταλλικά ράφια και κάποια από αυτά το πάτωμα, μαρτυρούν την τραγική έλλειψη χώρου. «Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε ένα μεγαλύτερο κτήριο» υπογράμμισε στο neakriti.gr, ο διευθυντής του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης κ. Παναγιώτης Καλαϊτζόγλου ο οποίος πρόσθεσε πως «ήδη ένα μέρος του Οθωμανικού αρχείου έχει αρχίσει να καταστρέφεται από την υγρασία».

Το Οθωμανικό αρχείο παραμένει σε σακούλες απορριμμάτων. Απαιτείται συντήρηση των εγγράφων και αρχειοθέτηση, διαδικασία δύσκολη και χρονοβόρα, για την οποία δεν υπάρχει ούτε προσωπικό. Ακόμη κι αν συντηρηθεί όμως, η έλλειψη χώρου δεν επιτρέπει την ταξινόμηση του. Σύμφωνα με τον Διευθυντή του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης κ. Παναγιώτη Καλαϊτζόγλου,  κατά καιρούς, τη συντήρηση μέρους των αρχείων, αναλαμβάνουν φοιτητές του Πανεπιστημίου Κρήτης και εθελοντές.

Πριν από περίπου ένα χρόνο ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αποκατάστασης στο εξωτερικό του κτιρίου. Οι παρεμβάσεις όμως δεν επεκτάθηκαν και στο εσωτερικό όπου σε πολλές αίθουσες παρατηρούνται διαβρώσεις στους τοίχους και την οροφή.

Πολύτιμα αρχεία και συλλογές από το 1821 μέχρι σήμερα

Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 . Το αρχειακό υλικό του καλύπτει όλη την Κρήτη και υπολογίζεται σε 1.000.000 έγγραφα και ντοκουμέντα από το 1821 μέχρι σήμερα. Στις αρχειακές συλλογές του συγκαταλέγονται τα αρχεία των Κρητικών επαναστάσεων και του κινήματος του Θερίσου ,αρχεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συμβολαιογραφικά και δικαστικά αρχεία, του Εφετείου και του Πρωτοδικείου χρονολογούμενα από τον προηγούμενο αιώνα καθώς και ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας.  

Διαθέτει επίσης αρχεία σχολείων του νομού Χανίων, νεότερα αρχεία, δημόσια και ιδιωτικά. Στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης λειτουργεί λαογραφικό μουσείο ενώ πολύτιμο για τη λαογραφία του νησιού είναι το αρχείο του Παύλου Βλαστού που αποτελείται από ενενήντα τρεις χειρόγραφους τόμους.

Λόγω των σοβαρών στεγαστικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, έχει περιοριστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια η επισκεψιμότητα του.

Ρεπορτάζ: Βίκυ Παπαδογιαννάκη

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News