Συνεχίζονται οι διαλέξεις της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας με γενικό τίτλο "Μίτος της Αριάδνης". Αύριο, Σάββατο 1 Απριλίου 2017, ώρα 11:00, στην αίθουσα «Μανόλης Καρέλλης», στον Β΄ όροφο του δημοτικού κτηρίου της οδού Ανδρόγεω ο κ. Μανόλης Δρακάκης, διδάκτωρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και ο κ. Κλεάνθης Σιδηρόπουλος, Αρχαιολόγος - Νομισματολόγος στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, θα μιλήσουν με θέμα: «Στα γυρίσματα των καιρών. Έμποροι και καραβοκύρηδες στο Ηράκλειο (1878 - 1913)».
Τους ομιλητές θα προλογίσει ο κ. Γιώργος Νικολακάκης, καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Την εκδήλωση θα συντονίσει ο κ. Μιχάλης Αγριόγιαννος, μηχανολόγος μηχανικός, μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής της Ηράκλειας Πρωτοβουλίας.
Όπως σημειώνει ο κ. Σιδηρόπουλος, «κάτω από έναν τίτλο ομιλίας για το αστικό εμπόριο και τη ναυτιλία μπορεί κανείς να διαπραγματευτεί ένα ουσιώδες κομμάτι της Ηρακλειώτικης οικονομικής ιστορίας. Tην αμφίδρομη οικονομική σχέση ανάμεσα στο αλληλένδετο τρίδυμο ύπαιθρος - πόλη - έξω κόσμος. Εισαγωγές και εξαγωγές. Από και προς.
Όπου βέβαια το άστυ εκτός από τη διαχείριση των κάθε λογής προϊόντων καταναλώνει μέρος και των δύο εμπορευματικών ροών τους πριν ή και μετά την μεταποίησή τους στις βιοτεχνίες/βιομηχανίες του.
Στο επίπεδο της δημογραφίας των επαγγελμάτων το Μεγάλο Κάστρο συνεισφέρει εκτός από τους εμπόρους όλα τα εφαπτόμενα επιτηδεύματα: μεσίτες, βιομήχανοι/βιοτέχνες με εμπορικούς προσανατολισμούς και ναυτικοί. Βέβαια στην καστρινή επαγγελματική κατανομή πλεονάζουν οι τεχνίτες (από τσαγκάρηδες και τερζήδες ως τροχιστές και κοσκινάδες), οι έμποροι λιανικής με μια ευρύτατη γκάμα εξειδίκευσης (από νερουλάδες και πλακουντοποιούς ως κοσμηματοπώλες) και οι επαγγελματίες της σκόλης: καφετζήδες, οινοπώλες και τα συναφή. Και φυσικά το προλεταριάτο των εργατών, αχθοφόρων, υπηρετών και αέργων.
Το Ηράκλειο ως το μεγαλύτερο εξαγωγικό κέντρο του νησιού λειτουργούσε συνάμα και -τηρουμένων των αναλογιών- όπως το city του Λονδίνου. Μεγάλες οικονομικές συμφωνίες με εμπόρους κωμοπόλεων, όπως η Σητεία, η Ιεράπετρα ή οι Μοίρες μεταγγίζουν εδώ προς εξαγωγή τεράστιες ποσότητες λαδιού, κίτρων, χαρουπιών κ.α. αγροτικών προϊόντων. Δερμάτων και τυριού σπανιότερα. Παράλληλα καστρινά δίκτυα εμπόρων με θυγατρικά καταστήματα στα χέρια συγγενών και φίλων, με αποθήκες και εξοπλισμό σε κομβικά σημεία του νησιού, ελέγχουν την πλειονότητα της εξαγώγιμης παραγωγής και βέβαια τις τιμές.
Το μεγάλο αστικό κέντρο διανέμει με μικρά πλοιάρια στην ανατολική ακτογραμμή της Κρήτης κάνοντας τον κύκλο ως και την Αγ. Γαλήνη ό,τι κατέχει από τον έξω κόσμο και από την δική του μεταποιητική δραστηριότητα, φορτώνει στα μεσόστρατα (Σητεία, Ιεράπετρα, Βιάννο) ό,τι μπορεί, ενώ επιστρέφοντας εισάγει πρώτη ύλη για εξαγωγή.
Τα λιμάνια ανταπόκρισης με το εξωτερικό από δυτικά προς τα ανατολικά κι από βορρά προς νότο έχουν βασικό ακραίο σημείο αναφοράς τη Μασσαλία, όπου από την πρώιμη τουρκοκρατία ήδη έφτανε κρητικό λάδι για τις γαλλικές σαπωνοποιίες, την Τεργέστη στην Αδριατική ως το πόδι της Αυστροουγγαρίας στη Μεσόγειο, τη Σύρο και τη Σμύρνη στο Αιγαίο, την Πόλη ως διαμετακομιστικό κέντρο, αλλά και τα πιο καίρια λιμάνια του Ευξείνου Πόντου, ως το βορειότερο Ταϊγάνιο (Tangarok), που δεν είναι άγνωστο στα κρητικά πανιά...
Το Μεγάλο Κάστρο ως τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά και στα χρόνια της Αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας βλέπει εμπορικά με εξαιρετικά μεγάλη συχνότητα προς την Μ. Ασία, στα πολυπληθή λιμάνια της οποίας, μικρά ή μεγάλα, θα βρει μεγάλα περιθώρια εμπορευματικών συναλλαγών.
Ναυλοσύμφωνα παλαιού, ακτοπλοϊκού τύπου με κεφάλαια καστρινά και συχνά αιγαιοπελαγίτες ή κρητικούς-χριστιανούς ή μουσουλμάνους- ναυτικούς και πλεούμενα κάθε είδους και δυνατότητας οργώνουν τη βολικότερη θάλασσα για την Κρήτη: το Αιγαίο. Η συνηθισμένη ακτίνα τους ορίζεται από τις Κυκλάδες, την Πόλη τα παράλια της Ιωνίας ως νότια τη Ρόδο και την Κάσο. Η Κύπρος εξάγει στην πόλη μας συνήθως κριθάρι, ακόμα ανατολικότερα η Συρία, η Βηρυτός κουκούλια και σπόρο μεταξιού.
Ο γεωγραφικός κύκλος κλείνει με την Αφρική, στα βόρεια παράλια της οποίας η Αλεξάνδρεια ήταν το λιμάνι και ο προορισμός για πάμπολλα, τα περισσότερα από οπουδήποτε αλλού καστρινά εμπορικά ταξίδια.
