Έργο σταθμός για τον ελληνικό πολιτισμό χαρακτηρίζεται το Μουσείο της Αρχαίας Ελεύθερνας, που θα εγκαινιαστεί την Κυριακή 19 Ιουνίου. Ένα μνημείο μέσα στο μνημείο, μέσα την ίδια την αρχαία πόλη, που έλαμψε στο κέντρο του νησιού μας σε όλες τις περιόδους της προϊστορίας και της ιστορίας.
Μέσα από τα εκθέματα, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να κοιτάξει από το παράθυρο που ανοίγεται στο χρόνο, να ανιχνεύσει τα πρώτα "σκιρτήματα" της πόλης στην προϊστορία, να "διαβάσει" με άλλο βλέμμα τα ομηρικά έπη, να δει το μεγαλείο της πόλης των Ελληνιστικών Χρόνων, να ταξιδέψει στην πολυτέλεια των ρωμαϊκών επαύλεων, να αναρριγήσει μπροστά στην καταστροφική δύναμη της φύσης, βλέποντας τα σημάδια από τους καταστροφικούς σεισμούς που λάβωσαν τα μνημεία και τα σπίτια της Ελεύθερνας.
Ο ταξιδιώτης μέσα από τις προθήκες του μουσείου, αλλά και περνοδιαβαίνοντας στους δρόμους της αρχαίας πόλης, μπορεί να αποκτήσει μια καλή ιδέα για την καθημερινότητα των κατοίκων, να "χαλαρώσει" στα πλούσια λουτρά, να ακολουθήσει τη σμίλη των καλλιτεχνών που μας κληροδότησαν μοναδικά έργα τέχνης. Να σταυροκοπηθεί μπροστά στη μοναδική μεγαλόπρεπη Βασιλική του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, μια από τις αρχαιότερες και τις πιο πλούσιες της Κρήτης, να ακούσει την ηχώ του χρόνου από το μοναδικό σκαλιστό άμβωνα, να διαβάσει το όνομα του «Αγιώτατου Επισκόπου Ευφράτα» στο ψηφιδωτό του νάρθηκα και να γοητευτεί από την ιστορία του.
Άλλη μια μοναδικότητα της Ελεύθερνας των πρώτων χριστιανικών χρόνων, καθώς ο πρώτος Επίσκοπος Ελευθέρνης ο Ευφράτας έλαβε μέρος, όπως γνωρίζουμε από τις πηγές, στην Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας, το 451 μ.Χ.
Η τρίκλιτη Βασιλική στη θέση Κατσίβελος του τομέα Ι, που ανέσκαψε ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Πέτρος Θέμελης με τους φοιτητές του, με τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που την καθιστούν μοναδική στην Κρήτη, αποτελεί μια από τις τρεις επιβεβαιωμένες στην Ελεύθερνα. Πολλά από τα μνημεία της πόλης έχουν αποκαλυφθεί και τα πιο σημαντικά από τα ευρήματα των συστηματικών ανασκαφών, που διενεργεί σε τρεις τομείς το Πανεπιστήμιο Κρήτης, έχουν ήδη βρει τη θέση τους στις προθήκες του νέου μουσείου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Αρχαία Ελεύθερνα κατοικήθηκε συνεχώς από το 3000 π.Χ. περίπου έως το 14ο αι. μ.Χ., ενώ από την ανασκαφή της νεκρόπολης στην Ορθή Πέτρα φαίνεται ότι η Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, κυρίως από το 900 έως και τα τέλη του 6ου ή τις αρχές του 5ου αι. π.Χ., είναι η πιο σημαντική περίοδος της πόλης, που συνδέεται άμεσα με την αυγή του ελληνικού πολιτισμού και τον Όμηρο. Τα μνημεία τους έχουν αποκαλύψει, με τις συστηματικές ανασκαφές τους, οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης κ.κ. Νίκος Σταμπολίδης, Πέτρος Θέμελης και Αθανάσιος Καλπαξής, μαζί με τις ομάδες τους και τους φοιτητές Αρχαιολογίας πολλών γενεών!
Ρεπορτάζ: Σταύρος Μουντουφάρης
