Με το Σάββατο του Λαζάρου και την Κυριακή των Βαΐων τελειώνει η Σαρακοστή και αρχίζει η Μεγάλη Εβδομάδα που θα οδηγήσει στην Ανάσταση του Χριστού.
Σύμφωνα με την παράδοση το Σάββατο του Λαζάρου συμβολίζει τη νίκη του Χριστού επί το θάνατο.
……. Στη Βηθανία ζούσε ο Λάζαρος με τις αδερφές του, τη Μάρθα και τη Μαρία. Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Κυρίου. Κάποτε αρρώστησε πολύ βαριά. Οι αδερφές του έστειλαν μήνυμα στον Ιησού: «Κύριε, ο αγαπημένος σου φίλος είναι άρρωστος». Ο Ιησούς δεν έτρεξε κοντά τους αμέσως μόλις πληροφορήθηκε την ασθένεια. Έμεινε εκεί όπου βρισκόταν για δυο μέρες ακόμα. Κι όταν πέρασαν αυτές οι δυο ημέρες είπε στους μαθητές του: «Ας πάμε στην Ιουδαία. Ο Λάζαρος, ο φίλος μας, κοιμήθηκε. Πηγαίνω όμως να τον ξυπνήσω».
΄Όταν έφτασε ο Κύριος με τους μαθητές του στη Βηθανία, ο Λάζαρος βρισκόταν για τέταρτη ημέρα στο μνήμα. Αυτό ήταν μια σπηλιά, που την είσοδό της την έφραζε μια μεγάλη πέτρα. «Τραβήξτε την πέτρα!», πρόσταξε ο Ιησούς. Άνοιξαν λοιπόν οι παριστάμενοι το μνήμα του νεκρού, αφού τράβηξαν τη βαριά ταφόπλακα. Κι ο Ιησούς σήκωσε στον ουρανό τα μάτια του και είπε: «Πατέρα μου, σ' ευχαριστώ που με άκουσες. Εγώ το ήξερα ότι πάντα με ακούς. Το είπα όμως για χάρη του πλήθους που στέκει εδώ γύρω, για να πιστέψουν ότι συ με απέστειλες».
Κι ύστερα φώναξε δυνατά: «Λάζαρε, έλα έξω!».
Βγήκε ο νεκρός με δεμένα τα πόδια και τα χέρια με πάνινες λωρίδες «Λύστε τον κι αφήστε τον να περπατήσει», τους είπε ο Ιησούς……..
Η ζωή νικά το θάνατο , ένα μήνυμα τόσο δυνατό που γιορτάζετε πανηγυρικά από τη λαϊκή μας παράδοση.
Το Σάββατο του Λαζάρου , έχει τα δικά του έθιμα . Η παράδοση θέλει τα παιδιά ή οι γυναίκες ,να λένε κάλαντα για να ειδοποιήσουν τους πιστούς για το μεγάλο θαύμα της ανάστασης.
Στο χωριό του Κρούστα , στο Λασίθι, οι προετοιμασίες για το Σάββατο του Λαζάρου ξεκινούν μια μέρα νωρίτερα.
Την Παρασκευή πριν από το Σάββατο του Λαζάρου τα παιδιά του χωριού ξεχύνονται σε αυλές και περιβόλια για να μαζέψουν λουλούδια. Θα φτιάξουν το στεφάνι του Λαζάρου , με πασχαλιάτικα λουλούδια και μυρωδιές.
Η συνάντηση των παιδιών είναι στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Μια εκκλησία σύμβολο για το χωριό του Κρούστα. Συνυφασμένη με την ιστορία του χωριού και την πίστη των χριστιανών του Λασιθίου, καθώς χρονολογείται από τον 13ο αιώνα.
Χρώματα της Άνοιξης και άνθη έχουν παραδοθεί στα χέρια των παιδιών , για να φτιάξουν το Λάζαρο. Λεμονανθοί , τριαντάφυλλα , μαργαρίτες , ζουμπούλια .
Το στεφάνι αρχίζει σιγά σιγά να παίρνει μορφή με τα παιδικά χέρια να πλέκουν επιδέξια τα λουλούδια .
Το ραντεβού δίνεται για την επόμενη μέρα το πρωί .
Αμέσως μετά τη θεία Λειτουργία, τα παιδιά με το στεφάνι του Λαζάρου στα χέρια , πάνε από σπίτι σε σπίτι και λένε τα κάλαντα .Οι νοικοκυρές τα φιλεύουν κεράσματα και αυγά.
Παλιότερα οι καλαντάδες , μάζευαν ότι τους είχαν φιλέψει και μετά τη βραδιά της Ανάστασης τα μοίραζαν και πάλι στον κόσμο.
«Σήμερα έρχετ' ο Χριστός , ο επουράνιος θεός
Εις την πόλη Βηθανία, Μάρθα κλαίει και Μαρία.
Λάζαρον τον αδελφόν τους , και πολύ αγαπητόν τους
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν , και τον εμοιρολογούσαν.
Την ημέρα την Τετάρτη , κίνησ' ο Χριστός για να ρθει
Και βγήκε η Μαρία, έξω από τη Βηθανία.
Και μπρος Του γονυκλινεί, και τους πόδας του φιλεί.
«Αν εδώ ήσουν Χριστέ μου, δεν θα πέθαιν' αδελφός μου.
Μα και τώρα γω πιστεύω , και καλότατα ηξεύρω,
Ότι δύνασ' αν θελήσεις, και νεκρούς να αναστήσεις
Λέγει : «Πίστευε Μαρία., άγωμεν εις τα μνημεία».
Τότε ο Χρηστός δακρύζει και τον Άδη φοβερίζει.
«Άδη, Τάρταρο και Χάρο, Λάζαρον θε να σου πάρω.
Δεύρο έξω, Λάζαρέ μου,Φίλε και αγαπητέ μου».
Λάζαρος απελυτρώθη, ανεστήθη και σηκώθη,
Ζωντανός σαβανωμένος και με το κερί ζωμένος.
Πες μας, Λάζαρε τι είδες εις τον Άδη όπου πήγες;
Είδα φόβους, είδα τρόμους, είδα βάσανα και πόνους.
Δώστε μου λίγο νεράκι ,να ξεπλύνω το φαρμάκι
Της καρδιάς, των χειλέων και να μη ρωτάτε πλέον».
Με αυτό το έθιμο χρόνια τώρα οι κάτοικοι του χωριού γιορτάζουν το Σάββατο του Λαζάρου. Παλιότερα βέβαια τα κάλαντα του Λαζάρου ήταν αποκλειστικά ανδρική υπόθεση αφού τα κορίτσια συμμετείχαν μόνο στη συλλογή των λουλουδιών.
Σήμερα η παρουσία όλων των παιδιών για την αναβίωση αυτού του εθίμου εξακολουθεί να υπογραμμίζει το βαθύ νόημα της θρησκευτικής και λαϊκής παράδοσης που σχετίζεται με τη νίκη του θανάτου.
Επιμέλεια : Βούλα Νεονάκη
