Ουδείς προφήτης στον τόπο του. Και ο Κώστας Βαρώτσος μάλλον πρέπει να το έχει αισθανθεί στο πετσί του, μιας και οι Ιταλοί τον «διεκδικούν» περισσότερο από τους Ελληνες. Μέσα στα τελευταία 15 χρόνια έχει τοποθετήσει σχεδόν ισάριθμα έργα μεγάλης κλίμακας στον δημόσιο χώρο από τη Σικελία ως τα Απένινα Όρη. Όμως, δεν είναι μονάχα η καλλιτεχνική αναγνώριση αλλά και η αγάπη με την οποία τον περιβάλλουν οι γείτονες, που τον έχουν κατατάξει στους «κλασικούς» του καιρού μας.
Βέβαια, η εμβέλειά του δεν περιορίζεται στην Ιταλία. Μεγάλες γλυπτικές εγκαταστάσεις του εμπνευστή του «Δρομέα» βρίσκονται σε διάφορα μέρη της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής. Η καριέρα του είναι απολύτως διεθνής αλλά εκείνος θέλει να ζει και να δημιουργεί στην Ελλάδα.
Τη Δευτέρα, που έγιναν τα εγκαίνια του μνημειακού έργου «Ορίζοντας 2» στο Πανεπιστήμιο του Σαλέρνο, η συγκίνηση ήταν διάχυτη και τα κολακευτικά λόγια περίσσευαν για τον Έλληνα γλύπτη από τους εκπροσώπους του ιταλικού υπουργείου Πολιτισμού, των καθηγητών και του πρύτανη του πανεπιστημίου αλλά και των εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παρών και ο πρύτανης του ΑΠΘ, Περικλής Μήτκας, μιας και ο γλύπτης διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Στην παραθαλάσσια πόλη που απέχει μόα ώρα από τη Νάπολη και βρίσκεται κοντά στην Πομπηία, ο Βαρώτσος τοποθέτησε ένα έργο από γυαλί και ατσάλι μήκους 30 μέτρων στην είσοδο του πανεπιστημίου. Γειτνιάζει με έναν χώρο που σχεδίασε ο σπουδαίος Ετορε Σότσας για να στεγάσει γλυπτά του Εντσο Κούκι το 2005. Αν στην Ελλάδα ο ακαδημαϊκός χώρος ταυτίζεται με την ασχήμια των καταλήψεων, στην Ιταλία αντικρίζει κανείς μια εικόνα ομορφιάς και μάλιστα διά χειρός σύγχρονων καλλιτεχνών, των οποίων τα έργα δεν βανδαλίζονται.
«Μας φέρατε ένα κομμάτι Αιγαίου», έλεγαν φοιτητές και καθηγητές στον Ελληνα καλλιτέχνη για τη σύνθεσή του που μοιάζει να συμπυκνώνει σε μια σχηματική αφαίρεση τα στοιχεία της Ιταλικής Ριβιέρας: βουνά και κολπίσκοι, ουρανός, γη και νερό. Αρκεί να κάνεις μια βόλτα στην Κοστιέρα Αμαλφιτάνα για να αντιληφθείς ότι ο ορίζοντας έχει αυτήν τη δυναμική, την ομορφιά και την ελευθερία.
Κατά την προετοιμασία που κράτησε πολλούς μήνες, ο καλλιτέχνης έπαθε έμφραγμα στο Σαλέρνο, εγχειρίστηκε εκεί και επέστρεψε με όλες του τις δυνάμεις στην αποπεράτωση: «Όλοι εδώ μού φέρθηκαν σαν να ήταν η οικογένειά μου, με πολλή στοργή, και ξεπέρασα πολύ γρήγορα το πρόβλημα», λέει στην «Κ». Μήπως όμως το έργο αυτό δείχνει και την ανάγκη του καλλιτέχνη για άνοιγμα, για ανάσα πέρα από τη δύσκολη ελληνική πραγματικότητα;
«Ο νους και η καρδιά μου είναι πάντα στην Ελλάδα. Και όσο και αν ταξιδεύω, κάνω κυκλωτικές κινήσεις και επιστρέφω στη βάση». Συνεχίζει: «Ο Κουνέλλης λέει ότι είναι Ιταλός ελληνικής καταγωγής. Και εγώ χαριτολογώντας ισχυρίζομαι το αντίθετο: ότι είμαι Έλληνας, ιταλικής καταγωγής, υπό την έννοια ότι οι Ιταλοί κατάφεραν να περάσουν την αρχαία μας κληρονομιά στην καθημερινή θεώρηση των πραγμάτων χάρις στην Αναγέννηση. Είναι φορείς του παρελθόντος μας μέσα από μια πιο δημιουργική σχέση μαζί του», επιμένει ο Βαρώτσος.
Χθες έδωσε μια διάλεξη στο πανεπιστήμιο εξηγώντας στους φοιτητές το έργο, το οποίο ξεκίνησε από την προτροπή του γνωστού ιστορικού και κριτικού τέχνης Ακίλε Μπονίτο Ολίβα, ο οποίος και παρευρέθη στα εγκαίνια: «Ο Βαρώτσος είναι μια σπάνια περίπτωση που μπορεί να διυλίσει το χθες και να το μετουσιώσει στο αύριο», υπογράμμισε στην «Κ». Να ευχηθούμε και στον δικό μας «Ορίζοντα»...
