Το τελευταίο δίμηνο του 2012 ήταν ένα κρίσιμο και... γεμάτο συμφωνίες χρονικό διάστημα που παραδόξως ελάχιστα έχουν χρησιμοποιηθεί, έκτοτε, από τις ελληνικές κυβερνήσεις.
Μία από αυτές που έγινε κατόπιν απαίτησης του ΔΝΤ τον Δεκέμβριο του 2012, προέβλεπε τη χρήση πόρων από το δεύτερο δάνειο (εκείνο των 110 δισ. ευρώ από το EFSF) για την επαναγορά χρέους και στη συνέχεια την αποκατάστασή τους στο ελληνικό ταμείο.
Συγκεκριμένα, στο τέλος της ταραγμένης οικονομικά και πολιτικά χρονιάς του 2012, τον μήνα Δεκέμβριο, υλοποιήθηκε μία απόφαση του Eurogroup που είχε ληφθεί κατ' απαίτηση του ΔΝΤ να χρησιμοποιηθούν περί τα 10-11 δισ. ευρώ από τα διαθέσιμα του δανείου για να αγοραστεί χρέος από τη δευτερογενή αγορά και να ακυρωθεί (να διαγραφεί). Πράγματι διατέθηκαν τότε 11,2 δισ. ευρώ από το δάνειο και αγοράστηκε χρέος αξίας 30 δισ. ευρώ το οποίο και διαγράφηκε μειώνοντας ισόποσα το συνολικό δημόσιο χρέος.
Η δυνατότητα αυτή να διαγραφεί τριπλάσιας ονομαστικής αξίας χρέος οφειλόταν στο γεγονός ότι ακόμα η επιφύλαξη των αγορών για τα ελληνικά ομόλογα παρέμενε ισχυρή παρά τη μεσολάβηση του PSI τον Μάρτιο του ίδιου έτους και τις διαβεβαιώσεις του κ. Ντράγκι ότι θα κάνει ό,τι χρειάζεται για το ευρώ.
Έτσι η πρόσκληση-προσφορά αγοράς τους από το ελληνικό Δημόσιο στο 30% περίπου της αξίας τους επέτρεψε σε πολλούς κατόχους ελληνικών ομολόγων που δεν είχαν συμμετάσχει στο PSI να πάρουν λίγα ευρώ παραπάνω από τους «κουρεμένους» τίτλους του Μαρτίου του ίδιου έτους.
Κανείς δεν έθεσε το ζήτημα.
Το σημαντικό εδώ δεν είναι απλά η διαγραφή των 30 δισ. ευρώ χρέους, αλλά το ότι αυτό έγινε με ένα ποσό του δανείου το οποίο θα έπρεπε στη συνέχεια να αποκατασταθεί και να επιστρέψει στο ελληνικό Δημόσιο στη βάση της συμφωνίας που είχε γίνει με τους δανειστές, δηλαδή με την Ευρωζώνη και το EFSF.
Ποτέ, όμως, έκτοτε κανείς υπουργός Οικονομικών, ούτε ο τότε κ. Στουρνάρας ούτε και από τη σημερινή κυβέρνηση, ανακίνησε το θέμα αυτό.
Το αξιοσημείωτο εδώ είναι ότι το ποσό αυτό εάν υπήρχε στα Ταμεία σήμερα θα ήταν περίπου ταυτόσημο με το σύνολο των Repos που έχουν γίνει από το Δημόσιο με αποθεματικά οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα, καλύπτοντας έτσι σχεδόν εξ ολοκλήρου τα χρειαζούμενα για να αποφευχθεί η επιπρόσθετη ταμειακή ασφυξία...
Το κόστος της άλλης... ξεχασιάς
Εδώ αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι έναν μήνα πριν, δηλαδή τον Νοέμβριο του 2012, είχε προηγηθεί η περιβόητη απόφαση του Eurogroup η οποία προέβλεπε ότι, αν η Ελλάδα άρχιζε να υλοποιεί «πρωτογενή πλεονάσματα» (τα οποία είχαν ορισθεί ως προϋπόθεση/απόδειξη για την ικανότητα της χώρας να αποπληρώνει το χρέος της), τότε η Ευρωζώνη θα ήταν υπόχρεη να κάνει ό,τι χρειαστεί (δηλαδή να δώσει εγγύηση) για να διασφαλισθεί η σταθερή αποπληρωμή του ΔΝΤ.
Την επόμενη χρονιά, το 2013, επιτεύχθηκαν πρωτογενή πλεονάσματα για τα οποία υπήρξε επιβεβαίωση από την Κομισιόν.
Παρ' όλα αυτά και παρά το ευνοϊκό στις αγορές περιβάλλον του α' εξαμήνου του 2014 (τόσο ευνοϊκό που εκδόθηκαν με επιτυχία τριετή και πενταετή ομόλογα) κανείς δεν ανακίνησε τη «συμφωνία» του Νοεμβρίου του 2012, ώστε να δρομολογηθεί η σταθερή εγγύηση που ζητούσε το ΔΝΤ. Αποτέλεσμα ήταν να μείνει η συμφωνία νεκρό γράμμα. Και να δρομολογηθούν τα όσα ακολούθησαν έκτοτε με πρωταγωνιστή το ΔΝΤ που επανήλθε στη «σκληρή γραμμή» απέναντι στην Αθήνα, παρότι ήταν τα στελέχη του ΔΝΤ την άνοιξη της ίδιας χρονιάς που είχαν εγγράφως αναλύσει τα «λάθη» που είχε το ελληνικό πρόγραμμα...
Γ.Σ.
