Το... όραμα της πίστας motoGP
Η έκταση όπου βρίσκεται σήμερα το αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης” είναι ίσως η μοναδική οικιστική “διέξοδος” του Ηρακλείου, μιας πόλης που έχει “παγιδευτεί” από ένα κατακερματισμένο ανάγλυφο, τον Βόρειο Οδικό Άξονα και μια άναρχη ανάπτυξη, δίχως σχέδιο και προγραμματισμό. Η ευκαιρία που θα παρουσιαστεί μετά τη μεταφορά του αεροδρομίου στο Καστέλι είναι τεράστια και μοναδική στην ιστορία του Ηρακλείου. Πέραν φυσικά των οικιστικών χρήσεων, υπάρχουν μύρια όσα που μπορούν και πρέπει να γίνουν, ώστε να “αναπνεύσει” το Ηράκλειο. Και τα ’χουν προτείνει οι φορείς του Ηρακλείου, περισσότερο ή λιγότερο συγκεκριμένα. Και βεβαίως υπάρχουν και μπόλικες οικονομικές δραστηριότητες, για να σκεφτούμε και αυτήν την παράμετρο.
Και αντί να σκεφτόμαστε αυτά, ο πολυπράγμων και “τα πάντα πληρών” υφυπουργός Αθλητισμού Λευτέρης Αυγενάκης τι “οραματίζεται” για την έκταση; Να φτιάξει... πίστα motoGP!
Ανακοινώσεις ενόψει εκλογών
Προφανώς σκεπτόμενος τα προεκλογικά οφέλη που μπορεί να του δώσει μια τέτοια κίνηση, ο υφυπουργός έσπευσε να την ανακοινώσει σε ένα ακροατήριο που γνωρίζει ότι είναι εξαιρετικά θετικά διακείμενο, τους επιχειρηματίες του τουρισμού. Οι οποίοι φυσικά και ενδιαφέρονται για τα άμεσα κέρδη τους, οπότε... φυσικά και χάρηκαν. Διότι μια τέτοια πίστα, έστω και για μια εβδομάδα τον χρόνο, θα φέρει μεγάλα κέρδη στους ξενοδόχους και γενικότερα τους επιχειρηματίες του τουρισμού.
Αδιαφορώντας πλήρως για το περίφημο και καλοπληρωμένο master plan-μελέτη αξιοποίησης του Δήμου Ηρακλείου, για τις βουλές της δημοτικής Αρχής, του Δημοτικού Συμβουλίου, των υπόλοιπων τοπικών φορέων (πλην τουριστικών), της Περιφέρειας αλλά και των κομμάτων (όλων αυτών που μας λένε δύο χρόνια τώρα ότι η έκταση θα αποδοθεί για τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας) και βεβαίως - και κυρίως! - των αναγκών της πόλης, “εκτόξευσε” ένα προεκλογικό “πυροτέχνημα”, το οποίο μπορεί να του φέρει ψήφους από κάποιους ενθουσιώδεις λάτρεις του μηχανοκίνητου αθλητισμού, αλλά δημιουργεί - ακόμη και ως απλή πρόταση - τερατώδη προβλήματα.
Μάλιστα, ο υφυπουργός Αθλητισμού τόνισε ότι μετά τις εκλογές μπορεί να ανοίξει η συζήτηση με όλους τους φορείς γι’ αυτό το εγχείρημα και έκρινε τη χρονική συγκυρία ευνοϊκή λόγω της επιτυχημένης διοργάνωσης του ΕΚΟ Ράλι Ακρόπολις.
Γιατί είναι κακή ιδέα
Κάποιος μπορεί να πει «μα, γιατί, δε θα είναι ωραία να έχει το Ηράκλειο μια πίστα για αγώνες;». Καταρχήν, μιλάμε για πίστα για δίκυκλα, όχι για αυτοκίνητα. Δεν μπορεί μια τυπική πίστα motoGP (δηλαδή μια πίστα όπου γίνεται αγώνας για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μοτοσυκλετών) να φιλοξενήσει και αγώνες λ.χ. Formula 1. Εκτός κι αν δημιουργηθεί εξαρχής με τις σχετικές προδιαγραφές, που είναι εξαιρετικά απαιτητικές και αυστηρές. Πάει αυτό.
Ακόμη κι αν συμπεριληφθεί μια τέτοια πίστα στο Ηράκλειο στο καλεντάρι motoGP, αυτό δε σημαίνει καν ότι θα γίνονται κάθε χρόνο αγώνες για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα εδώ. Κάθε χρόνο μπαίνουν και βγαίνουν πίστες από το καλεντάρι, όπως συμβαίνει άλλωστε και με τις “ήσσονες” πίστες της Formula 1 (οι μεγάλες και διάσημες έχουν σταθερή θέση στο καλεντάρι). Δηλαδή το όφελος για το οποίο μιλούν οι τουριστικοί φορείς (που είναι και οι μόνοι που σίγουρα το θεωρούν “καλή ιδέα”) θα είναι περιορισμένο σε λίγες μέρες τον χρόνο. Κάτι σαν τα ολυμπιακά ακίνητα της Αθήνας, που αξιοποιούνται λίγες μέρες τον χρόνο και μετά... είναι δισεκατομμύρια που “κάθονται” άπραγα.
Μεγάλες εκτάσεις
Οι πίστες του είδους έχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές και δεσμεύουν τεράστιες (κυριολεκτικά, τεράστιες) εκτάσεις. Αν εξαιρέσουμε το Monte Carlo, που μετατρέπει σε πίστα Formula 1 τους δρόμους της πόλης, η κατασκευή μιας πίστας είτε για μηχανές, είτε για αυτοκίνητα, δεσμεύει τεράστιες εκτάσεις γης. Γι’ αυτό και επιλέγονται συνήθως περιοχές είτε στα περίχωρα πόλεων της ενδοχώρας (όπως είναι οι περισσότερες πίστες στην Ευρώπη), είτε περιοχές μακριά από πολύ μεγάλα αστικά κέντρα, που έχουν αφθονία εδάφους.
Τα στρέμματα που... δε βγαίνουν
Το αεροδρόμιο “Ν. Καζαντζάκης”... “κάθεται” σε μία συνολική έκταση 3.500 στρεμμάτων. Υπάρχουν ακόμη περιμετρικά εκτάσεις που ανήκουν στο Δημόσιο, αλλά ορισμένες θα μείνουν σε στρατιωτικές χρήσεις, όπως ήδη έχει ξεκαθαριστεί από το ΥΠΕΘΑ και τους αρμόδιους. Κάποιες από τις στρατιωτικές εκτάσεις θα αποδοθούν προς χρήση βεβαίως, οπότε στα 3.500 στρέμματα ίσως μπορούμε να προσθέσουμε ακόμη 1.000 ή και 1.500 σε ιδανικές συνθήκες. Ας πούμε 1.500, οπότε πάμε στα 5.000 στρέμματα.
Αυτή αναμένεται να είναι (υπάρχουν βεβαίως πολλά απρόοπτα και ο δρόμος είναι μακρύς, οπότε... βλέπουμε) η προς αξιοποίηση έκταση του πρώην αεροδρομίου.
Με μια ματιά στις υπάρχουσες πίστες, αυτές συνήθως, μαζί με όλα τα υποστηρικτικά έργα, καλύπτουν από 300 έως 550 εκτάρια. Ένα εκτάριο είναι 10 στρέμματα, οπότε μιλάμε για 3.000 έως 5.500 στρέμματα.
Για παράδειγμα. αυτή τη στιγμή κατασκευάζεται μία νέα πίστα GP στην Ουγγαρία, κοντά στο Ντέμπρετσεν, σε μια τεράστια έκταση 500 εκταρίων (5.000 στρεμμάτων). Βεβαίως το Ντέμπρετσεν βρίσκεται σε πεδινό “απλωμένο” έδαφος και η επιλογή του έγινε ακριβώς γι’ αυτό. καθώς και για τη θέση του κοντά στα σύνορα με τρεις χώρες.
Με άλλα λόγια, μια πίστα στον χώρο του αεροδρομίου θα δεσμεύσει από 60% έως... 100% της προς αξιοποίηση έκτασης! Κάτι που είναι τουλάχιστον εξωφρενικό, για να μην πούμε τίποτε χειρότερο.
Γιατί όχι... στο Τυμπάκι;
Η Κρήτη γενικώς, λόγω των μικρών κατακερματισμένων ιδιοκτησιών, είναι παντελώς ακατάλληλη για μία αγωνιστική πίστα, ακόμη και στην ενδοχώρα, ακόμη και σε περιοχές που δε βρίσκονται σε οικιστικό και αναπτυξιακό αδιέξοδο, όπως είναι το Ηράκλειο. Κατάλληλες εκτάσεις για πίστα υπάρχουν στην πεδιάδα της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, αν θέλουμε να φτιάξουμε μια τέτοια στην Ελλάδα.
Σε κάθε περίπτωση, θα ήταν πιο κατάλληλη γι’ αυτόν τον σκοπό μια απόπειρα να αξιοποιηθεί το αεροδρόμιο Τυμπακίου. Και σίγουρα θα ήταν και πιο χρήσιμο, αφού η περιοχή (αντίθετα με το Ηράκλειο) δεν έχει ανάγκη έξτρα εκτάσεις, αλλά έξτρα έσοδα και προβολή.
Όπως... Μουντιάλ;
Εκτός, πάλι, κι αν οι δηλώσεις του για το θέμα αυτό (του motoGP στο Ηράκλειο) έχουν ακριβώς την ίδια εγκυρότητα και σοβαρότητα με τις αντίστοιχές του, ότι θα... φέρει το Μουντιάλ του 2030 στην Ελλάδα, έστω και χωρίς γήπεδα της προκοπής.
Ιδιωτικοί φορείς
Επίσης να υπενθυμίσουμε ότι οι φορείς που κατέχουν και διαχειρίζονται πίστες είτε για motoGΡ είτε για Formula 1 είναι ιδιωτικοί και όχι κρατικοί. Οι οργανισμοί που διοργανώνουν τα παγκόσμια πρωταθλήματα μηχανοκίνητου αθλητισμού είναι μεγάλες πολυεθνικές, που διαχειρίζονται δισεκατομμύρια εσόδων και έχουν παγκόσμια δραστηριότητα. Με άλλα λόγια, ο αγαπητός υφυπουργός προτείνει να παραχωρηθεί σε μια ιδιωτική εταιρεία ένας χώρος που ανήκει στο ελληνικό Δημόσιο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και τον οποίο έχει ανάγκη το Ηράκλειο, ώστε να μπορέσει μια εταιρεία να βγάζει χρήματα από μία διοργάνωση τον χρόνο! Απ' όπου και να το πιάσεις, δεν παλεύεται!
Είναι ίσως μια ευκαιρία, πάντως, εκείνοι που για δεκαετίες ονειρεύονται μεγάλα χωματουργικά με τρελό κοστολόγιο αφανών εργασιών για μπάζωμα μέσα στη θάλασσα για τον λοξό διάδρομο να... στηρίξουν την πίστα και να φτιάξουν μια... λοξή επέκταση της πίστας στον θαλάσσιο χώρο. Έτσι για να... τους φύγει το γινάτι.
Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να ακούσουμε τι έχουν να πουν οι φορείς της πόλης γι’ αυτήν την πρόταση- “πυροτέχνημα” του υφυπουργού.
Και κάπως έτσι οι τοπικές κοινωνίες κατά τ’ άλλα θα αποφασίσουν τι θα γίνει εκεί, αλλά δε βαριέσαι, μπορεί να το αποφασίζει και μόνος του ο υφυπουργός, άντε και οι κλακαδόροι του, αν το σκεφτείς, και αυτό δημοκρατικό είναι.
