Ελιά της Κρήτης, η βασική τροφή της μεσογειακής κουζίνας και το κρητικό ελαιόλαδο που μας δίνει, αφού πρώτα την οργώσουμε, την κλαδέψουμε και φροντίσουμε και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού την προστατέψουμε από το δάκο. Τους τελευταίους μήνες του φθινοπώρου και τους πρώτους μήνες του χειμώνα έχουμε το λιομάζεμα, το άνοιγμα των λιτρουβιών... Το λιομάζομα έχει αποτυπωθεί στη συνείδηση των Κρητικών με τη συλλογική εργασία. Παρέες στα κτήματα, γονείς και παιδιά με τα κοφίνια και τα λιόπανα ραβδίζουν από το πρωί τα δέντρα. Εκεί βρίσκονται ο παππούς και η γιαγιά.
Χαρακτηριστική είναι η φωτογραφία, από ένα ξένο τουριστικό οδηγό του 1995, που αναδημοσίευσε στο διαδίκτυο η Ρεθυμνιώτισσα Ελένη Σημαντήρη και ανήρτησε η σελίδα Δια-SOS-τε τη Μεσαρά. Για να γνωρίσουν οι νέοι και να μνημονεύουν όλους αυτούς, τους «παλιούς» που σε κάθε περίπτωση το αξίζουν.
Στη φωτογραφία αποτυπώνεται ο παππούς της μνήμης μας, με την μορφή του ηλικιωμένου άνδρα που ξαποσταίνει σε μια στιγμή μέρας λιομαζώματος στην κρητική ύπαιθρο. Στο χέρι το στριφτό τσιγάρο και παραδίπλα το κοφίνι έτοιμο για το δεύτερο γύρο συγκομιδής, μετά τη σύντομη ανάπαυλα «του παππού μας», με την κυρά του πιό πίσω, με το τσεμπέρι και την ποδιά, σκυμμένη στα γόνατα, να μαζεύει χωρίς σταματημό...
