Τα όποια σημάδια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας είχαν (πολύ... θολά) εμφανιστεί το φθινόπωρο θα... εξαφανιστούν πλήρως, συνέπεια του νέου lockdown, ενώ το ξεκίνημα του 2021 είναι επίσης πιθανό να είναι αδύναμο, σημειώνει η Capital Economics. Ωστόσο, η διάθεση ενός εμβολίου έως τα μέσα του έτους θα ανοίξει τον δρόμο για μια ισχυρή ανάκαμψη στον τουρισμό. Συνεπώς, η Capital Economics προχωρά σε αύξηση των προβλέψεών της για το ΑΕΠ του 2021, στο +4,5%.
Η ελληνική κυβέρνηση, όπως επισημαίνει, έχει επιβάλει μερικά από τα αυστηρότερα μέτρα περιορισμού στην Ευρώπη, αλλά, από την άλλη πλευρά, η οικονομία θα έχει μεγαλύτερο όφελος απ’ ό,τι άλλες χώρες από το εμβόλιο, λόγω του σημαντικού μεγέθους του τουρισμού στο ΑΕΠ.
Η ανακοίνωση στοιχείων για το ΑΕΠ τρίτου τριμήνου έδειξε ότι η οικονομία αυξήθηκε πολύ λιγότερο από το αναμενόμενο, μόλις 2,3% σε τριμηνιαία βάση. Επιπλέον, αρκετοί οικονομικοί δείκτες δείχνουν ότι η οικονομία σταμάτησε να σημειώνει ανάπτυξη τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, ενώ οι νέοι περιορισμοί έχουν προκαλέσει την αποδυνάμωση των επιχειρηματικών ερευνών από τότε.
«Τα μέτρα που ισχύουν σήμερα είναι σε γενικές γραμμές τόσο αυστηρά όσο αυτά της άνοιξης», επισημαίνει ο οίκος. Ένα σύστημα τεσσάρων επιπέδων περιορισμών που θεσπίστηκε τον Οκτώβριο δεν έκανε τίποτα για να σταματήσει την αύξηση των κρουσμάτων, οπότε η κυβέρνηση εισήγαγε ένα δεύτερο εθνικό lockdown στις 7 Νοεμβρίου, και έτσι η οικονομική δραστηριότητα θα δεχτεί και πάλι χτύπημα. Ωστόσο, τομείς όπως τα αεροπορικά ταξίδια δεν έχουν ανακάμψει πλήρως, οπότε δεν μπορούν να σημειώσουν πτώση όσο αυτή κατά το πρώτο lockdown, ενώ η εποχικότητα σημαίνει ότι ο τουρισμός δεν αποτελεί σημαντικό “στοιχείο” του ΑΕΠ το τρέχον διάστημα. Και η πτώση της κινητικότητας στο δ’ τρίμηνο συνεπάγεται ότι η δραστηριότητα παραμένει μέχρι στιγμής πάνω από το επίπεδό της στο β’ τρίμηνο.
Η Capital Economics εκτιμά πως στο δ’ τρίμηνο η ύφεση θα κινηθεί στο 1,5% σε τριμηνιαία βάση, που σημαίνει ότι το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί κατά 9,7% το 2020.
Το ξεκίνημα του επόμενου έτους θα είναι επίσης δύσκολο, όπως τονίζει ο οίκος. Παρόλο που το δεύτερο κύμα της πανδημίας στην Ελλάδα ήταν λιγότερο σοβαρό απ’ ό,τι αλλού, και οι αριθμοί των κρουσμάτων μειώνονται πλέον, η κυβέρνηση αναμένεται να διατηρήσει αυστηρούς περιορισμούς κατά τη διάρκεια του χειμώνα για να περιορίσει την πίεση στο Σύστημα Υγείας. Από την άλλη πλευρά, η μικρή αύξηση του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο υποδηλώνει ότι η δραστηριότητα θα ανακάμψει αργά μόλις μειωθούν αυτοί οι περιορισμοί. Ωστόσο, η προοπτική της επιστροφής στην κανονικότητα λόγω ενός εμβολίου θα οδηγήσει την ελληνική οικονομία σε ισχυρότερη και ταχύτερη ανάκαμψη.
Τα θετικά νέα στο μέτωπο του εμβολίου σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι δυνατή η άρση των περισσότερων περιορισμών κατά τη διάρκεια του β’ και του γ’ τριμήνου του 2021 σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, και αυτό θα αποτελέσει game changer για τον τουρισμό. Όπως και η Ισπανία, η Ελλάδα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ξένο τουρισμό και έτσι επωφελείται περισσότερο από το εμβόλιο. Ένα εμβόλιο θα οδηγούσε σε ταχύτερη ανάκαμψη της εναέριας κυκλοφορίας και αυτό από μόνο του θα προσθέσει 1-2% στις προβλέψεις της Capital Economics για την αύξηση του ΑΕΠ το 2021. Οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης και η μετάδοση της ανάκαμψης και σε άλλους κλάδους σημαίνει ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα είναι ισχυρότερη. Έτσι, ο οίκος αυξάνει την πρόβλεψη για την ανάπτυξη το 2021 στο 4,5% και πλέον αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα αντιστρέψει τις απώλειες του 2020 έως το πρώτο τρίμηνο του 2022.
Η Ελλάδα αναμένεται να λάβει επιχορηγήσεις από την Ε.Ε. ύψους περίπου 9% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια του 2021-2026. Εάν τα κεφάλαια χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά και χρηματοδοτούν πρόσθετες δαπάνες, θα υπάρξει θετική επίδραση στο ΑΕΠ και από αυτό το μέτωπο, όπως σημειώνει η Capital Economics. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει απορροφήσει αποτελεσματικά τα κονδύλια της Ε.Ε. στο παρελθόν και η κατανομή των επιχορηγήσεων είναι μικρή σε σχέση με την αύξηση του χρέους το 2020. Πάντως, ο οίκος δεν έχει λάβει υπόψη τα κονδύλια της Ε.Ε. στις προβλέψεις του για το ΑΕΠ, οπότε αποτελούν παράγοντα που μπορεί να οδηγήσει σε νέα ανοδική αναθεώρησή τους.
Επίσης, όπως σημειώνει, παρά το άλμα στο δημόσιο χρέος, οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων θα παραμείνουν πολύ χαμηλές. Η CΕ αναμένει ότι η ΕΚΤ αύριο θα ανακοινώσει ότι θα συνεχίσει με το ΡΕΡΡ έως τουλάχιστον το 2022. Αλλά ακόμη και αν η ΕΚΤ στο μέλλον αποφασίσει να καταργήσει το PEPP, μπορεί να αλλάξει τους κανόνες παρά να σταματήσει να αγοράζει ελληνικά ομόλογα.
Όπως καταλήγει ο οίκος, η ελληνική οικονομία είναι αντιμέτωπη με μερικούς δύσκολους μήνες, αλλά το επόμενο έτος ένα εμβόλιο σημαίνει ότι θα ανακτήσει όλες τις απώλειες λόγω COVID-19 έως τις αρχές του 2022. Ενώ ο δείκτης χρέους αναμένεται να παραμείνει υψηλός, δεν υπάρχουν ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους τουλάχιστον για τα επόμενα δύο χρόνια, χάρη, σε σημαντικό βαθμό, στην ΕΚΤ.
