“Σανίδα σωτηρίας” για τις ελληνικές τράπεζες αποτελεί η επιδοτούμενη από την ΕΚΤ ρευστότητα ύψους 38 δισ. ευρώ, με την οποία βρίσκονται “εφοδιασμένες” από την εβδομάδα αυτή. Η “δύναμη πυρός” των κεφαλαίων αυτών, που προέρχονται από το πρόγραμμα TLTRO των στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, επιτρέπει στις τέσσερις συστημικές τράπεζες να χρηματοδοτήσουν πολύ φθηνότερα τους ισολογισμούς τους και να αυξήσουν το ενεργητικό τους με τη χορήγηση νέων δανείων.
Και οι δύο αυτές δυνατότητες είναι πολύτιμες υπό την παρούσα συγκυρία, όπου η πρωτόγνωρη κρίση του κορωνοϊού καλεί τις τράπεζες να κινηθούν αποφασιστικά για τη στήριξη και την ανάκαμψη της οικονομίας, και δη μέσα σε ένα πλαίσιο που να περιορίζει για τις ίδιες τους αναλαμβανόμενους κινδύνους.
Τα 38 δισ. ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες αποτελούν κομμάτι του “mega πακέτου” των 1,57 τρισ. ευρώ ρευστότητας που διαθέτει η ΕΚΤ για τις ευρωπαϊκές τράπεζες μέσω του προγράμματος των TLTROs. Από το πακέτο αυτό, το μισό τρισ. ευρώ θα κατευθυνθεί σε Ιταλία και Ισπανία, που είναι οι δύο χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημική κρίση.
Η παρεχόμενη ρευστότητα από το πρόγραμμα TLTRO συνδέεται με την πιστωτική επέκταση των τραπεζών και συνίσταται στη δυνατότητα μακροπρόθεσμου δανεισμού τους από την ΕΚΤ, με στόχο και προϋπόθεση να αυξήσουν τη χορήγηση δανείων στον επιχειρηματικό ιστό της οικονομίας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που επικαλείται το capital.gr, η ρευστότητα που αναλογεί από το “πακέτο” και μπορούν να απορροφήσουν οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες είναι 12 δισ. ευρώ για την Alpha Bank, 10 δισ. ευρώ για την Εθνική Τράπεζα και από 8 δισ. ευρώ για τη Eurobank και την Τράπεζα Πειραιώς. Οι ελληνικές τράπεζες ήδη δανείζονταν μέρος των ποσών αυτών με άλλα εργαλεία της ΕΚΤ, αλλά και από άλλες πηγές, ενώ με την ενεργοποίηση του TLTRO III μπορούν πλέον να μετακυλίσουν το σύνολο του ανωτέρω δανεισμού στο πρόγραμμα αυτό και να αντλούν κεφάλαια με αρνητικό επιτόκιο -1%, ήτοι να επιδοτούνται για να το απορροφήσουν από την ΕΚΤ!
Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, τα ποσά που δανείζονταν με άλλους τρόπους, και φυσικά με υψηλότερο επιτόκιο, ανέρχονταν σε 25,6 δισ. ευρώ και κατανέμονταν σε 9,3 δισ. ευρώ για την Alpha Bank, σε 7,3 δισ. ευρώ για τη Eurobank, σε 5 δισ. ευρώ για την Εθνική Τράπεζα και σε 4 δισ. ευρώ για την Τράπεζα Πειραιώς. Την περασμένη Τετάρτη 24 Ιουνίου στις τέσσερις συστημικές τράπεζες πιστώθηκαν τα ποσά με τα οποία συμπληρώνουν το αναλογούν στην καθεμία “πακέτο”.
Συγκεκριμένα, στην Εθνική Τράπεζα πιστώθηκαν επιπλέον 5 δισ. ευρώ, στην Τράπεζα Πειραιώς επιπλέον 4 δισ. ευρώ, στην Alpha Bank επιπλέον 2,6 δισ. ευρώ και στη Eurobank επιπλέον 700 εκατ. ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αύξησαν τον δανεισμό τους μέσω του TLTRO κατά 12,3 δισ. ευρώ, ο οποίος είναι στο σύνολό του επιδοτούμενος πλέον (με -1%). Και πλέον έχουν στη “φαρέτρα” τους ρευστότητα 38 δισ. ευρώ για να καλύψουν τόσο τα τρέχοντα όσο και νέα δάνεια στις επιχειρήσεις.
Τα δάνεια αυτά πρέπει να χορηγηθούν μέχρι τις 31 Μαρτίου του 2021, με την υποχρέωση των τραπεζών να αυξήσουν μέχρι τότε την πιστωτική τους επέκταση κατά 1,15% η καθεμία. Ο στόχος αυτός έχει τεθεί από την ΕΚΤ, καθώς, σε αντίθεση με τις συνήθεις πράξεις νομισματικής πολιτικής, το ύψος της χρηματοδότησης που μπορούν να λάβουν οι τράπεζες μέσω του προγράμματος TLTRO και το κόστος δανεισμού τους (αυτό είναι αρνητικό -1% για το πρώτο έτος και -0,50% για το επόμενο) εξαρτώνται από το ύψος των δανείων που χορηγούν προς την πραγματική οικονομία. Σημειώνεται ότι η λήψη του μακροπρόθεσμου και επιδοτούμενου δανεισμού μέσω των TLTROs λαμβάνεται από τις τράπεζες ακόμα και αν δεν έχουν αύξηση πιστωτικής επέκτασης, αρκεί αυτή να μην είναι αρνητική.
Κίνητρο στις τράπεζες
Στόχος της ΕΚΤ είναι να δώσει κίνητρο στις τράπεζες για να αυξήσουν τη χορήγηση δανείων προς τις επιχειρήσεις (και τους καταναλωτές) στη ζώνη του ευρώ. Αυτό συμβάλλει και στον ευρωπαϊκό στόχο για συγκράτηση των ρυθμών πληθωρισμού σε επίπεδα κάτω, αλλά πλησίον του 2% μεσοπρόθεσμα. Ειδικά στην παρούσα συγκυρία που δημιουργεί η πανδημική κρίση με τις εκτεταμένες επιπτώσεις της στην οικονομία, η “επιδοτούμενη” ρευστότητα που χορηγεί η ΕΚΤ στις τράπεζες στοχεύει να μειώσει τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει η ύφεση στον πληθωρισμό.
Σημειώνεται ότι στην επικαιροποιημένη (δημοσιεύτηκε στις 25 Ιουνίου) έκδοση του “World Economic Outlook”, που ανακοίνωσε τον Απρίλιο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά πλέον ότι η Ευρωζώνη θα βυθιστεί φέτος σε ύφεση 10,2%, για να ανακάμψει μερικώς (κατά 6%) το 2021. Τον Απρίλιο εκτιμούσε την αναμενόμενη ύφεση στο 7,5% και τον ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ το 2021 στο 4,7%.
Τα 38 δισ. ευρώ ρευστότητας που θα μπορούν να αντλήσουν με αρνητικό επιτόκιο από την ΕΚΤ οι ελληνικές τράπεζες μέχρι και τις 31 Μαρτίου 2021 διευρύνουν πολύ τις δυνατότητές τους τόσο για να δώσουν νέα δάνεια όσο και για να χρηματοδοτήσουν πολύ φθηνότερα τους ισολογισμούς τους.
