Με οριακή βελτίωση, ορατό το «κόστος» της κρίσης - Δείτε τα σημαντικά ευρήματα της έρευνας

Οικονομία
Με οριακή βελτίωση, ορατό το «κόστος» της κρίσης - Δείτε τα σημαντικά ευρήματα της έρευνας

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μόλις το 39% των επιχειρήσεων παράγει κέρδος - Το 37% έχει πρόβλημα επιβίωσης

Μικρή βελτίωση της αγοράς εργασίας, περικοπή των δαπανών προσωπικού στις μικρές επιχειρήσεις και προβλήματα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων κατέδειξε ο περιφερειακός μηχανισμός, ο οποίος είναι εργαλείο παρακολούθησης των τάσεων και διάγνωσης των αναγκών της τοπικής αγοράς εργασίας, το οποίο συντονίζεται από 3μελή Ομάδα Διοίκησης του Έργου (ΟΔΕ), που αποτελείται από τους καθηγητές Μιχάλη Ταρουδάκη (επιστημονικός υπεύθυνος), Νίκο Παπαδάκη και Βαγγέλη Τζουβελέκα.

Η ομάδα έργου είναι διεπιστημονική και αποτελείται από καθηγητές και ερευνητές από 7 τμήματα του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπως και εξωτερικούς συνεργάτες. Ο Περιφερειακός Μηχανισμός Παρακολούθησης της Αγοράς Εργασίας της Κρήτης υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης (και συγκεκριμένα τη Μονάδα Ερευνών Αγοράς και Επιχειρηματικότητας του Πανεπιστημίου) σε σύμπραξη με την Περιφέρεια Κρήτης. Χρηματοδοτείται, δε, από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Κρήτη 2014-2020”.

Ο Σταύρος Αρναουτάκης, μιλώντας στη χθεσινή συνάντηση, έκανε λόγο για «μια σημαντική συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που αποδεικνύει για μια ακόμα φορά την εμπιστοσύνη που έχουμε ως Περιφέρεια Κρήτης απέναντι στα Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Ιδρύματα του νησιού». Συνεχίζοντας τόνισε: «Να δούμε πού θα πρέπει να επενδύσουμε, πού να στρέψουμε την κατάρτιση και πώς να προχωρήσουμε βήματα παραπέρα ενισχύοντας τη σύνδεση εργαζομένων και επιχειρήσεων, με μια δυναμική και συνεχιζόμενη έρευνα κι όχι μια μελέτη που θα μείνει στα συρτάρια».

Ο κ. Αρναουτάκης εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεργασία, λέγοντας ότι «έχει γίνει μια εξαίρετη δουλειά με τους καθηγητές του Πανεπιστήμιου, στην οποία μετέχουν επτά τμήματα, τα οποία και συνεργάζονται. Εκφράζουμε την ικανοποίησή μας, διότι η δράση αυτή παρουσιάζεται από το υπουργείο Εργασίας ως καλή πρακτική στις Περιφέρειες της χώρας. Εύχομαι και πιστεύω μετά τον Ιανουάριο του 2019, που θα μας δοθούν όλα τα στοιχεία, τα συμπεράσματα και οι προτάσεις για το 2018, να δούμε τις τάσεις της αγοράς και να αποφασίσουμε πώς θα προχωρήσουμε παραπέρα».

«Οι επιχειρήσεις του κλάδου υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης είναι στην καλύτερη οικονομικά κατάσταση, ενώ οι επιχειρήσεις του κλάδου των κατασκευών δηλώνουν ότι βρίσκονται σε οριακή κατάσταση επιβίωσης. Το πρόβλημα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων παραμένει σοβαρό»

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τα βασικότερα ευρήματα της έρευνας σε επιχειρήσεις και ανθρώπινο δυναμικό, που διεξήχθη για το 2017, και συνακόλουθα τα βασικότερα χαρακτηριστικά και τάσεις της αγοράς εργασίας για το 2017, είναι τα ακόλουθα:

* Δείκτης απασχολησιμότητας και ανεργίας: Παρατηρήθηκε μείωση της ανεργίας, από την οποία πλήττονται κυρίως οι ηλικιακές ομάδες 18-24 και 55-67. Η μακροχρόνια ανεργία συνεχίζει να πλήττει την ηλικιακή ομάδα 55-67. Περισσότεροι από τους μισούς ανέργους είναι μακροχρόνια άνεργοι. Η μακροχρόνια ανεργία δείχνει να μεγαλώνει όσο αυξάνει η ηλικία των ανέργων.

* Δείκτης επιπέδου εισοδημάτων και οικονομικής κατάστασης εργατικού δυναμικού: Τα εισοδήματα του εργατικού δυναμικού παρέμειναν αμετάβλητα σε σχέση με το έτος 2016, ενώ παρατηρήθηκε μια θετικότερη αίσθηση για την οικονομική κατάσταση που βιώνει το ανθρώπινο δυναμικό.

Ένα σημαντικό δεδομένο που παρατηρήθηκε στη συγκεκριμένη έρευνα είναι η τάση των μικρών επιχειρήσεων να περικόψουν δαπάνες προσωπικού, μεταβαλλόμενες σε αμιγώς ατομικές επιχειρήσεις. Είναι ένα δείκτης που δείχνει με τον πιο γλαφυρό τρόπο πως η οικονομική κρίση δεν έχει λήξει.

* Δείκτης αυτοαπασχόλησης/οικογενειακής επιχείρησης: Παρατηρήθηκε η τάση των μικρών επιχειρήσεων να περικόψουν δαπάνες προσωπικού, μεταβαλλόμενες σε αμιγώς ατομικές επιχειρήσεις. Στις χαμηλότερες ηλικιακές ομάδες η αυτοαπασχόληση και η επιχειρηματικότητα δεν ευνοούνται. Οι αυτοαπασχολούμενοι και ιδιοκτήτες επιχειρήσεων αποτελούν το 48% των εργαζομένων, ενώ το 52% εργάζονται ως υπάλληλοι/εργαζόμενοι με εξαρτημένη σχέση εργασίας. Η πολυπληθέστερη επαγγελματική κατηγορία είναι αυτή των απασχολούμενων στην παροχή υπηρεσιών-πωλητών. Σε σχέση με το 2016, το 2017 παρατηρείται σημαντική αύξηση στο ποσοστό των ειδικευόμενων τεχνιτών. Η πλήρης εργασία καταγράφηκε αυξημένη (από 67% το 2016 σε 76% το 2017), ενώ φαίνεται να υποχωρούν η μερική (από 22% σε 16%) και η εκ περιτροπής απασχόληση (από 11% σε 8%). Αναφορικά με το πλαίσιο εργασίας για τους εργαζόμενους με εξαρτημένη εργασία, οι μόνιμες συμβάσεις (61% έναντι 49% το 2016) έχουν προβάδισμα έναντι των συμβάσεων ορισμένου έργου (34% έναντι 44% το 2016), ενώ η αδήλωτη εργασία εκτιμάται περί το 5%.

Περικοπές

Η “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον Νίκο Παπαδάκη, καθηγητή του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και μέλος της Ομάδας Διοίκησης του Περιφερειακού Οργανισμού, ο οποίος έδωσε την εκτίμησή του σχετικά με το εάν η τάση των μικρών επιχειρήσεων να περικόψουν τις δαπάνες προσωπικού, μεταβαλλόμενες σε αμιγώς ατομικές επιχειρήσεις, αποτελεί σημάδι πως η οικονομική κρίση δεν έχει τελειώσει.

Όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Παπαδάκης, «σύμφωνα με την Έκθεση Επικαιροποίησης των Δεδομένων για την Αγορά Εργασίας στην Κρήτη για το 2017, ένα σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων (40%) στο νησί είναι προσωπικές επιχειρήσεις, χωρίς εργαζόμενους. Μάλιστα, σημειώθηκε σημαντική αύξηση ως προς το συγκεκριμένο ποσοστό, της τάξεως του 15%, από το 2016, ενώ αντίστοιχη είναι η μείωση του ποσοστού των επιχειρήσεων με έναν ή περισσότερους εργαζόμενους. Το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων/ιδιοκτητών επιχειρήσεων στο σύνολο του εργατικού δυναμικού είναι 48,5%. Οι επιχειρήσεις με έναν ή περισσότερους εργαζόμενους αποτελούν το 46%, ενώ το 14% αποτελούν οικογενειακές επιχειρήσεις. Όλα αυτά τα δεδομένα ενδέχεται όντως να αποτυπώνουν μια συστηματική προσπάθεια των μικρών επιχειρήσεων να περικόψουν δαπάνες προσωπικού, μεταβαλλόμενες σε αμιγώς ατομικές επιχειρήσεις, προκειμένου να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους και να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητά τους. Παρατηρείται μάλιστα αύξηση της αυτοαπασχόλησης/επιχειρηματικότητας όσο αυξάνει η ηλικία. Η αυτοαπασχόληση είναι σχεδόν δομική παράμετρος, χαρακτηριστικό της αγοράς εργασίας στην Ελλάδα, και προ κρίσης. Ωστόσο η ενίσχυση της τάσης μεταβολής μικρών επιχειρήσεων σε αμιγώς ατομικές στην Κρήτη, σε αυτήν τη συγκυρία, δεν είναι ένα αισιόδοξο εύρημα. Είναι γεγονός ότι, με βάση τα ευρήματα του Περιφερειακού Μηχανισμού, η κατάσταση, ως προς πολλές παραμέτρους της αγοράς εργασίας στην Κρήτη, δείχνει να βελτιώνεται εντός του 2017. Όμως το κοινωνικό αλλά και οικονομικό κόστος της κρίσης είναι ακόμα ορατό, πράγμα που προκύπτει μεταξύ άλλων και από αυτήν την προαναφερθείσα μεταβολή, όπως και από σειρά άλλων ευρημάτων (π.χ. το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων είναι ιδιαίτερα υψηλό)».

* Δείκτης οικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων: Ένα σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων (40%) στην Κρήτη είναι προσωπικές επιχειρήσεις χωρίς εργαζόμενους. Μάλιστα σημειώθηκε σημαντική αύξηση ως προς το συγκεκριμένο ποσοστό, της τάξεως του 15%, από το 2016. Το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων/ιδιοκτητών επιχειρήσεων στο σύνολο του εργατικού δυναμικού είναι 48,5%. Παρατηρείται αύξηση της αυτοαπασχόλησης /επιχειρηματικότητας όσο αυξάνει η ηλικία. Εντοπίστηκε μια οριακή βελτίωση της αίσθησης των επιχειρήσεων για την οικονομική κατάσταση που βιώνουν, σε σχέση με το 2016. Οι επιχειρήσεις του κλάδου υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης είναι στην καλύτερη οικονομικά κατάσταση, ενώ οι επιχειρήσεις του κλάδου των κατασκευών δηλώνουν ότι βρίσκονται σε οριακή κατάσταση επιβίωσης. Το πρόβλημα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων παραμένει σοβαρό, καθώς 23% δήλωσαν ότι δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και η επιβίωσή τους είναι οριακή, ενώ 4% των επιχειρήσεων δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν πλέον στις υποχρεώσεις τους.

Το 73% των επιχειρήσεων έχει πρόβλημα επιβίωσης

Ο κ. Παπαδάκης αναφέρθηκε και στο πρόβλημα βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, λέγοντας ότι, «στην έρευνα Επικαιροποίησης για το 2017, προκύπτει ότι το 73% των επιχειρήσεων φαίνεται να μην μπορούν να επιβιώσουν, ενώ το 39% από αυτές δήλωσε ότι παράγει κέρδος. Τα αποτελέσματα αυτά, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα στην έρευνά μας για το 2016, δείχνουν μια οριακή βελτίωση του ποσοστού των επιχειρήσεων που μπορούν να επιβιώσουν και να παραγάγουν κέρδος, με αντίστοιχη μείωση αυτών που επιβιώνουν οριακά και αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις. Αυτή η θετική τάση, σε συνδυασμό με το γεγονός μικρής αύξησης των επιχειρήσεων στην περιφέρεια Κρήτης (“Εργάνη” 2017), μένει να επιβεβαιωθεί στην έρευνά μας για το 2018, την οποία θα ολοκληρώσουμε στις 30/1/2019. Η οριακή βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των επιχειρήσεων και η μείωση των επιχειρήσεων που φαίνεται να αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας είναι οπωσδήποτε μια θετική ένδειξη. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι, όπως επισημαίνουμε στην έρευνά μας, οι επιχειρήσεις του κλάδου υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης είναι στην καλύτερη οικονομικά κατάσταση, ενώ αρκετές από τις επιχειρήσεις του κλάδου των κατασκευών δηλώνουν ότι βρίσκονται σε οριακή κατάσταση επιβίωσης. Συγχρόνως δεν μπορεί να υποτιμηθεί το γεγονός ότι το ποσοστό των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζει πρόβλημα βιωσιμότητας είναι ακόμα πολύ υψηλό. Το δεδομένο αυτό, σε συνδυασμό με την τάση προς την αυτοαπασχόληση που έχουμε εντοπίσει, συνιστά ένα σύνθετο και σημαντικό πρόβλημα και συγχρόνως μια σοβαρή πρόκληση σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής, ειδικά για το τμήμα του πλέγματος των δημόσιων πολιτικών που σχετίζεται με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα».

* Δείκτης ζήτησης και προσφοράς προσόντων και δεξιοτήτων: Η επικοινωνία στις ξένες γλώσσες, η ψηφιακή ικανότητα, η πρωτοβουλία στην επιχειρηματικότητα και η διαχείριση κρίσεων και συγκρούσεων φαίνονται να είναι οι τομείς που παρατηρείται η μεγαλύτερη ανάγκη βελτίωσης. Η πρόβλεψη για κατηγορίες επαγγελμάτων με τη μεγαλύτερη ζήτηση για εργασία τους 6 πρώτους μήνες του 2018 ήταν οι απασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές, και ακολούθησαν οι ανειδίκευτοι εργάτες και οι ειδικευμένοι τεχνίτες. Φαίνεται να υπάρχει σύγκλιση τόσο ως προς την αξιολόγηση όσο και ως προς την προτεραιοποίηση, για τις ανάγκες σε δεξιότητες, ανάμεσα στο ανθρώπινο δυναμικό και τους εργοδότες.

* Δείκτης επίδρασης των προγραμμάτων κατάρτισης στην απασχόληση: Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις που έχουν εργαζόμενους δεν παρέχουν κανενός είδους κατάρτιση. Από τις επιχειρήσεις που προσφέρουν κατάρτιση στους εργαζομένους του, το 82% το κάνουν σε ετήσια βάση. Επιπλέον, μόνο το 25% του εργατικού δυναμικού που έχει παρακολουθήσει κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης το έχει κάνει με έξοδα του εργοδότη του. Τα προτεινόμενα αντικείμενα κατάρτισης από το εργατικό δυναμικό και τις επιχειρήσεις συνάδουν με την αποτύπωση των αναγκών τους: δεξιότητες επικοινωνίας, δεξιότητες σχετικές με τις πωλήσεις, γνώσεις υπολογιστών, ανάπτυξη επιχειρηματικής ικανότητας και τεχνικές διαπραγμάτευσης.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News