Κάθε χρόνο η ισπανική ύπαιθρος εξάγει ένα μέρος της παραγωγής της στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ενισχύοντας το εμπορικό ισοζύγιο. Όμως η φετινή παρατεταμένη ξηρασία σε ορισμένες παραγωγικές περιοχές , όπου οι βροχοπτώσεις έχουν μειωθεί κατά 50% αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες και δεν αποκλείεται να επηρεαστούν και οι εξαγωγές.
Ο κλάδος, προς το παρόν, είναι επιφυλακτικός, και οι Οργανώσεις Αγροτών επισημαίνουν ότι οι συνθήκες διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή. Για παράδειγμα στην Αλμερία , κατεξοχήν αγροτική περιοχή με τεράστια παραγωγή οπωροκηπευτικών η κατάσταση είναι σοβαρή , γιατί έχει σταματήσει η φύτευση καθώς το λίγο νερό, που προέρχεται κυρίως από τον υδροφόρο ορίζοντα, χρησιμοποιείται για την άρδευση των δέντρων.
Από την άλλη πλευρά, τα θερμοκήπια αντέχουν καλύτερα την πρόκληση: αν και η εξοικονόμηση στο πότισμα είναι μεγάλη, εντούτοις κατάφεραν να προσαρμοστούν. Επιπλέον οι δύο μονάδες αφαλάτωσης που υπάρχουν στην Δυτική Αλμερία βοηθούν την κατάσταση.
Στην Αυτονομία της Βαλένθια , η οποία παραδοσιακά εξάγει φρούτα και λαχανικά, ανησυχούν το ίδιο για το μέλλον των επόμενων μηνών. Στα χωράφια τους, η ξηρασία δεν προκαλεί τόσο ανησυχία, όσο η αύξηση του κόστους που επιβάλλεται. Οι αγρότες εσπεριδοειδών, λωτού, πυρηνόκαρπων φρούτων και λαχανικών έχουν πληρώσει τρεις έως τέσσερις φορές ακριβότερους λογαριασμούς ενέργειας από ό,τι πριν από ένα χρόνο για να ποτίσουν τα χωράφια τους, σύμφωνα με την Ένωση Αγροτών της Βαλένθια (AVA-ASAJA).
Στην Αραγόν , στην Κοιλάδα του ποταμού Εβρο, το 80% των καλλιεργειών κερασιού έχει ήδη χαθεί λόγω ζέστης και έλλειψης νερού, γεγονός που προκαλεί πρόωρη ωρίμανση του καρπού και γίνεται πικρό ή άγευστο. Η Αυτονομία της Καστίλλης και Μάντσας προβλέπει επίσης λιγότερα καρπούζια και πεπόνια για αυτό το καλοκαίρι. Μπροστά στο δίλημμα , να ποτιστούν τα δέντρα και όχι τα λαχανικά, οι αγρότες επιλέγουν να σώσουν τα δέντρα.
Είναι η εποχή όπου ο κλάδος υποφέρει και από την κλιματική αλλαγή αλλά και από τον πληθωρισμό. Ο Αλμπέρτο Γκαρίδο καθηγητής στο Πολυτεχνείο της Μαδρίτης επισημαίνει στην RTVE , ότι “τα παγκόσμια μεγέθη για αυτήν την εποχή φρούτων και λαχανικών δεν θα απειληθούν, αλλά η ξηρασία θα επηρεάσει τις φάρμες οπωροκηπευτικών στην Καταλονία, όπως επίσης θα επηρεάσει και την τιμή και την εξαγωγική ικανότητα ενός άλλου σημαντικού τομέα για την ισπανική ύπαιθρο: τους ελαιώνες και ως εκ τούτου το ελαιόλαδο.”
Οι εξαγωγές φρούτων, λαχανικών και οσπρίων δεν σταμάτησαν να αυξάνονται την τελευταία δεκαετία στην Ισπανία σχεδόν κατά 50% από το 2013 έως το 2021 σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εμπορίου. Και στο ενδεχόμενο να εμφανιστούν νέοι παίκτες στην διεθνή αγορά , οι αγροτικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι για παράδειγμα το Μαρόκο αλλά και άλλες βορειοαφρικανικές χώρες επηρεάζονται επίσης από την ξηρασία. Χώρες, όμως, της βόρειας Ευρώπης, όπως η Ολλανδία, η Γαλλία ή η Γερμανία γίνονται πιο ανταγωνιστικές καθώς η υπερθέρμανση παρατείνει το καλοκαίρι τους και μπορούν να παράγουν περισσότερα προϊόντα. Σε κάθε περίπτωση, στην Ισπανία υπάρχει πλέον η συνειδητοποίηση ότι η ξηρασία είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να οδηγήσει στην αναζήτηση πιο αποτελεσματικών και βιώσιμων μεθόδων άρδευσης και καλλιεργητικές πρακτικές, καθώς και ποικιλίες που είναι πιο ανθεκτικές στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής.
Το υπουργείο Οικολογικής Μετάβασης έχει θέσει ως στόχο την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης του αστικού νερού κατά 150% πριν από το 2027 και έχει διαθέσει 224 εκατομμύρια ευρώ για μια μονάδα στο Αλικάντε. Ωστόσο, οι αγροτικές οργανώσεις υποστηρίζουν ότι δεν επαρκεί και χρειάζεται μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείρηση του νερού.
(Φωτ. AP/Bernat Armangue)
