Δικαίωμα εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων, οι οποίες βρίσκονται στην κατοχή των παράνομων καταπατητών για πάνω από 40 χρόνια, αναμένεται να δώσει το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών.
Το νομοσχέδιο αναμένεται προς κατάθεση εντός του 2022, καθώς Υπουργείο Δικαιοσύνης και Συμβούλιο της Επικρατείας φαίνεται ότι έχουν δώσει το «πράσινο» φως για την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή και εν δυνάμει θέματα αντισυνταγματικότητας που μπορεί να προέκυπταν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το δικαίωμα εξαγοράς δεν θα αφορά όλους τους καταπατητές καθώς θα πρέπει να πληρούν τους όρους των διατάξεων, οι οποίο θα αφορούν στον χρόνο καταπάτησης του ακινήτου, το μέγεθος του το που βρίσκεται αλλά και εάν χρησιμοποιείται για πρώτη κατοικία ή επαγγελματική εγκατάσταση.
Ως έτος βάσης για την απόδοση- έλεγχο καταπατημένων θα είναι το 1980. Δηλαδή για να εγείρει κάποιος αξιώσεις εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου θα πρέπει να έχει περισσότερα από 40 χρόνια στην κατοχή του το ακίνητο. Για τους καταπατητές μετά την χρονολογία που θα αποφασισθεί από την κυβέρνηση το σχέδιο νόμου θα ορίζει την απομάκρυνση από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.
Το τίμημα που θα καταβάλουν όσοι επιθυμούν να εξαγοράσουν τα ακίνητα αυτά, θα διαφοροποιείται και θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια.
Ηράκλειο: Η απόφαση-οδικός χάρτης του Δημοτικού Συμβουλίου
Στη σχετική απόφαση που είχε ληφθεί πριν από λίγο καιρό στο Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου, μετά από εισήγηση του αντιδημάρχου Δημοτικής Περιουσίας Μανόλη Βασιλάκη και ενόψει της τελικής επεξεργασίας και κατάθεσης του νομοσχεδίου για τις καταπατημένες εκτάσεις, αναφέρονται τα εξής: «Πρέπει πρώτα απ’ όλα να διευκρινιστεί ότι το νομοσχέδιο θα πρέπει να αφορά όχι μόνο δημόσιες γαίες, αλλά και δημοτικές, και όχι μόνο πρόσφυγες, αλλά και αυτόχθονες καταπατητές. Διανομές του υπουργείου Γεωργίας και, κατά συνέπεια, και καταπατήσεις υπάρχουν σε διάφορες περιοχές του Δήμου Ηρακλείου. Μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα στη Δημοτική Κοινότητα Νέας Αλικαρνασσού, επειδή το υπουργείο Γεωργίας μοίρασε τη δεκαετία του 1950 σε ιδιώτες και δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς κληροτεμάχια, που είχε διανείμει το 1932 στην τότε Κοινότητα Νέας Αλικαρνασσού. Η Κοινότητα, μετά από μακρούς δικαστικούς αγώνες, δικαιώθηκε και σήμερα πρέπει να δοθούν λύσεις:
- Γι’ αυτούς που έλαβαν ακίνητα για οικογενειακή στέγαση.
- Γι’ αυτούς που αγόρασαν ακίνητα από το Δημόσιο.
- Για καταπατητές που εντάχθηκαν το 1995 στους τότε ισχύσαντες νόμους για την εξαγορά καταπατηθέντων ακινήτων και πρόλαβαν ή δεν πρόλαβαν να εξοφλήσουν το τίμημα.
- Για καταπατηθέντα ακίνητα, στα οποία προσκυρώνονται τμήματα δημοτικών ακινήτων λόγω εφαρμογής του σχεδίου πόλης ή τα οποία καταλαμβάνουν μικρή έκταση κοινόχρηστου χώρου.
- Για ακίνητα που παραχώρησε το Ελληνικό Δημόσιο, ενώ δεν του ανήκαν, σε υπηρεσίες και οργανισμούς.
Εξακολουθούν και υπάρχουν αρκετοί καταπατητές, οι οποίοι είτε δεν πρόλαβαν να υπαχθούν καν στη νομοθεσία αν και πληρούσαν τις νόμιμες προϋποθέσεις, είτε κατέθεσαν αιτήσεις και πληρούσαν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, αλλά δεν πλήρωσαν εμπρόθεσμα το σύνολο του ποσού που είχε οριστεί και σήμερα δεν μπορούν να αποπληρώσουν, διότι έχει παρέλθει η ημερομηνία που όριζε ο νόμος και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, είτε δεν πληρούσαν τα κριτήρια των Ν. 2130/93, 1080/80 και 127/75 για την απευθείας εξαγορά των εκτάσεων που κατείχαν.
Εφόσον εκδοθεί σχετική νομοθετική ρύθμιση, θα πρέπει να προβλεφθεί εάν θα δίνεται η δυνατότητα απευθείας εξαγοράς των καταπατημένων εκτάσεων από τον Δήμο, αν μπορεί να γίνει νόμιμη κατάτμηση κατ’ εξαίρεση της υφιστάμενης σχετικής νομοθεσίας, ποια τα κριτήρια που θα πρέπει να πληρούν για την υπαγωγή τους στον νόμο, πώς θα αντιμετωπιστούν όσοι έχουν πληρώσει μέρος των οφειλών τους προς τον Δήμο και ταυτόχρονα να δίνεται η δυνατότητα τακτοποίησης των κτισμάτων τους από τους ίδιους.
Τέλος, εφόσον υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες έχει ήδη αναγνωριστεί η κυριότητα του Δήμου ή/και έχει διαταχθεί η απόδοση του επιδίκου στον Δήμο, θα πρέπει να εξεταστεί αν θα δίνεται η δυνατότητα στον Δήμο να προχωρήσει σε εκποίηση επιμέρους τμήματος του επιδίκου σε καταπατητή που πληροί τα κριτήρια του νόμου και εφόσον σε αυτό έχει ανεγερθεί κτίσμα, για λόγους ισονομίας. Δεδομένου ότι τα ακίνητα είναι δημοτικά, το τίμημα της αγοράς τους θα πρέπει να μπορεί να καθοριστεί από το Δημοτικό Συμβούλιο, λαμβάνοντας υπόψη και κοινωνικά κριτήρια».
Δεν εξαγοράζονται
Δεν είναι δυνατή η εξαγορά ακινήτου, εφόσον συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημόσιου συμφέροντος, αναγόμενοι αποκλειστικά σε ζητήματα:
- εθνικής άμυνας ή
- δημόσιας ασφάλειας ή
- δημόσιας υγείας ή
- άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης
Επιπλέον εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία:
- εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν απαλλοτρίωση ή επιβάλουν ρυμοτομία
- εμπίπτουν στις απαγορευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας για την αντίστοιχη χρήση.
- κείνται εντός ζώνης αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού και παραλίας.
- εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθεί ως αρχαιολογικός, σύμφωνα με βεβαίωση που έχει εκδώσει ή εκδίδει η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Απόδοση τίτλων ιδιοκτησίας στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας
Την απόδοση τίτλων ιδιοκτησίας στου πρόσφυγες της Μικράς Ασίας για ακίνητα που διαθέτουν σε συνολικά 28 νομούς της χώρας προβλέπει επίσης το σχέδιο νόμου. Τα ακίνητα αυτά θεωρούνται σήμερα δημόσια κτήματα και πλέον στόχος είναι να δοθούν τίτλοι ιδιοκτησίας στους κατόχους τους.
Το θέμα, ως γνωστόν, «καίει» την τοπική κοινωνία και εδώ στο Ηράκλειο, πρωτίστως σε Νέα Αλικαρνασσό και άλλες προσφυγικές περιοχές του δήμου.
Η τακτοποίηση των κατεχόμενων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων αναμένεται να εξασφαλίσει σημαντικά έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό ενώ ταυτόχρονα θεραπεύει προβλήματα του παρελθόντος όπως:
- την εξάλειψη ιστορικά τεκμηριωμένων κοινωνικών αδικιών και συγκρούσεων ή διεκδικήσεων κάθε μορφής, που εκδηλώνονται κάθε φορά που η Πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα, αλλά με σημαντική χρονική υστέρηση την περιουσία της,
- την απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών.
- την εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό.
