Μπορεί σε επίπεδο πολιτικής βούλησης και χρηματοδότησης να παραμένουν τα σοβαρά ερωτηματικά, οι σκιές και τα αντιφατικά μηνύματα, ωστόσο από πλευράς γραφειοκρατικών διαδικασιών το φιλόδοξο διακρατικό εγχείρημα του αγωγού EastΜed, ο οποίος μέσω Κρήτης σχεδιάζεται να μεταφέρει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου του Ισραήλ, της Κύπρου και δυνητικά και της Ελλάδας στην Ευρώπη, παραμένει “ζωντανό”.
Μάλιστα, σε επίπεδο διαδικασιών έγινε ένα ακόμα βήμα εμπρός από ελληνικής πλευράς, με την έναρξη από το υπουργείο περιβάλλοντος και Ενέργειας των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων για το μεγάλο ενεργειακό πρότζεκτ που θα έχει ως βασικό κόμβο του εδώ το νησί μας. Θυμίζουμε ότι, βάσει του σχεδιασμού, ο αγωγός EastMed προβλέπεται να ακολουθεί υποθαλάσσια όδευση προς την Κύπρο, στη συνέχεια προς τις ακτές της Κρήτης και, ακολούθως, μέσω της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας ως τις ακτές της Θεσπρωτίας και την Ιταλία. Στο Φλωροβούνι της Θεσπρωτίας, ο αγωγός EastMed μπορεί να συνδεθεί με το έργο του αγωγού “Ποσειδών”, ενισχύοντας περαιτέρω την ολοκλήρωση της αγοράς ενέργειας της Ε.Ε. με τις νέες ανακαλύψεις στη λεκάνη της Λεβαντίνης.
Τη στιγμή λοιπόν που ουδείς γνωρίζει αν πρόκειται όντως ο πολυσυζητημένος αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου να “ξεπαγώσει”, καθώς παραμένει το πολύ μεγάλο “αγκάθι” της χρηματοδότησης (μιλάμε για ένα έργο το συνολικό κόστος του οποίου μπορεί να ανέλθει στα 5 δισ. ευρώ), ενώ παράλληλα παραμένει μια περίεργη στάση “υπονόμευσης” του εγχειρήματος από πλευράς ΗΠΑ, η αρμόδια Διεύθυνση Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας αποφάνθηκε θετικά για το έργο της κατασκευής και λειτουργίας του EastMed.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, σύμφωνα με το energymag.gr, η παρούσα γνωμοδότηση αποτελεί τον προκαταρκτικό προσδιορισμό περιβαλλοντικών απαιτήσεων και δεν υποκαθιστά άδειες και εγκρίσεις από άλλους φορείς. Όπως περιγράφεται στην απόφαση του ΥΠ.ΕΝ., ο σχεδιαζόμενος αγωγός EastMed, με περίπου 2.000 km μήκος, εκ των οποίων περισσότερα από 1.400 km είναι υποθαλάσσια, θα συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα (Κρήτη και Νοτιοανατολική Πελοπόννησο, όπου στη συνέχεια διασχίζει για περίπου 600 km την ελληνική ηπειρωτική χώρα). για να φτάσει στην Ιταλία μέσω του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού “Ποσειδών”, μήκους περίπου 210 km.
Η όδευσή του στην ελληνική επικράτεια περιλαμβάνει υποθαλάσσιο και χερσαίο (υπόγειο) τμήμα.
Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού (ουσιαστικά η νότια και βόρεια γραμμή, εκτός των εγκαταστάσεων στην Κρήτη) περιλαμβάνει τα εξής:
- Το υποθαλάσσιο τμήμα από την Κύπρο έως την Κρήτη που βρίσκεται εντός της ελληνικής δικαιοδοσίας: Υποθαλάσσια όδευση από την αρχή του ελληνικού υποθαλάσσιου τμήματος προς την Κρήτη.
- Εντός της Κρήτης: το παράκτιο και θαλάσσιο τμήμα παράκτιου χώρου στην περιοχή της Κρήτης.
- Κρήτη προς Πελοπόννησο: υποθαλάσσια όδευση από την Κρήτη έως την Πελοπόννησο.
- Εντός της Πελοποννήσου: το παράκτιο και θαλάσσιο τμήμα παράκτιου χώρου στην περιοχή της Πελοποννήσου.
Το υποθαλάσσιο τμήμα του έργου περιλαμβάνει ουσιαστικά δύο αγωγούς με μέση απόσταση μεταξύ τους 100 m. Ειδικότερα:
- Το τμήμα Κύπρος-Κρήτη θα έχει συνολικό μήκος περίπου 690 km, εκ των οποίων περίπου 400 km βρίσκονται εντός ελληνικής επικράτειας, διάμετρο 30”/26” και μεταφορική ικανότητα 11 BSCM/yr (δισ. κ.μ./έτος).
- Το τμήμα Κύπρος-Κρήτη θα έχει συνολικό μήκος περίπου 740 km, διάμετρο 26” και μεταφορική ικανότητα 10 BSCM/yr.
Το χερσαίο (υπόγειο) τμήμα του αγωγού EastMed περιλαμβάνει τα εξής:
- Τους σταθμούς μέτρησης και συμπίεσης στην Κρήτη μαζί με τα σχετικά μικρά χερσαία τμήματα από και προς το σημείο προσαιγιάλωσης.
- Το χερσαίο τμήμα του αγωγού που διασχίζει την Πελοπόννησο νοτιοανατολικά της Π.Ε. Λακωνίας έως βορειοδυτικά της Π.Ε. Αχαΐας, στη νότια ακτή του Πατραϊκού κόλπου.
- Τον κλάδο Μεγαλόπολης, που προβλέπεται να συνδέσει τον αγωγό με το Εθνικό Σύστημα στην περιοχή της Μεγαλόπολης (περιοχή Περιβόλια). Ο αγωγός θα έχει διάμετρο 16″.
- Το υποθαλάσσιο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τον Πατραϊκό κόλπο έως νοτιοδυτικά της Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας.
- Το χερσαίο τμήμα του αγωγού που διασχίζει τη Δυτική Ελλάδα, έως τον σταθμό συμπίεσης του έργου “Ποσειδων” στο Φλωροβούνι (νοτιοδυτικά της Π.Ε. Θεσπρωτίας).
Τα δεδομένα στη «σκακιέρα» - «Χτυπήματα» από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού
Ποια είναι όμως στην παρούσα χρονική στιγμή τα δεδομένα ως προς το πολυσυζητημένο έργο, το οποίο φιγουράρει στο προσκήνιο της ενεργειακής και γεωστρατηγικής σκακιέρας στη νοτιοανατολική Μεσόγειο εδώ και σχεδόν μια 10ετία;
Ο διασυνδετήριος αγωγός Eastern Mediterranean (EastMed) είναι σήμερα το πιο ώριμο έργο για τη διασφάλιση άμεσης διασύνδεσης των κοιτασμάτων αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας. Ο αγωγός EastMed, ο οποίος θα εκτείνεται σε 1.900 χιλιόμετρα και αρχικά θα μεταφέρει 10 Bcm/έτος κατά τον υφιστάμενο σχεδιασμό του, συμπεριλαμβάνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), τα οποία αναγνωρίζονται ως προτεραιότητα για το ενεργειακό ισοζύγιο της Ευρώπης.
Η ρωσική εισβολή και ο πόλεμος στην Ουκρανία θεωρήθηκε ως ένα ικανό εφαλτήριο για να πάρει άλλη πνοή από πλευράς βούλησης το εγχείρημα, ωστόσο δεν άργησαν να έρθουν τα “χτυπήματα”, κυρίως από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Χαρακτηριστικό ήταν, άλλωστε, το εμφατικό “άδειασμα” που έκανε μέσα στον Απρίλιο επί κυπριακού εδάφους η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Βικτώρια Νούλαντ. Η ίδια ούτε λίγο-ούτε πολύ χαρακτήρισε χρονοβόρο, δαπανηρό και οικονομικά μη βιώσιμο έργο την κατασκευή του αγωγού EastMed, βάζοντας τέλος στις όποιες προσδοκίες στήριξης του εγχειρήματος από τις ΗΠΑ, αν και λίγες ημέρες μετά επιχείρησε κάπως να τα μαζέψει.
Το νέο και πιο καθαρό από ποτέ αμερικανικό «όχι» ήρθε σαν ψυχρολουσία, σε μια περίοδο όπου η ελληνική κυβέρνηση, υπό το φάσμα των νέων δεδομένων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και της ευρωπαϊκής στόχευσης για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο, επιχειρεί να βάλει ξανά στην ατζέντα τόσο τα διακρατικά ενεργειακά έργα στη ΝΑ Μεσόγειο, όπως ακριβώς είναι ο αγωγός EastMed, όσο και το ξεχασμένο μέχρι πρότινος πρόγραμμα ερευνών-αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου νοτιοδυτικά της Κρήτης.
Με τους Αμερικανούς να εμφανίζονται αρνητικά διακείμενοι, από πλευράς Ε.Ε. έχουν ακουστεί τελευταία επίσημες “φωνές” περί ξεπαγώματος του έργου, όπως συνέβη πρόσφατα με τον ύπατο εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας Ζοζέπ Μπορέλ, αλλά όχι με εμφατικό τρόπο, ενώ την ίδια ώρα δε λείπουν οι σταθεροί πολέμιοι του εγχειρήματος του EastMed. Μιλάμε πρωτίστως για την Τουρκία, που άλλωστε έχει διαμηνύσει σε κάθε τόνο, με τη μορφή μάλιστα και απειλών, ότι δε θα γίνει ανεκτό να προχωρήσει κανένα ενεργειακό πρότζεκτ στην Ανατολική Μεσόγειο το οποίο δε θα συμπεριλαμβάνει την Τουρκία και δευτερευόντως για τη Ρωσία.
