Θέμα χρόνου είναι όπως όλα δείχνουν οι ανακοινώσεις των νέων μέτρων από πλευράς κυβέρνησης για τους υπέρογκους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, τους οποίους καλούνται να διαχειριστούν εκατομμύρια καταναλωτές.
Βασικό στόχο της κυβέρνησης συνιστά η επαναφορά των τιμολογίων σε ένα βιώσιμο επίπεδο ή όπως είπε ο υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, «ο τελικός λογαριασμός για τα νοικοκυριά να πέσει σε επίπεδα 2020».
Οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις που έχουν στόχο την ελάφρυνση των πολιτών αναμένεται να κινηθούν σε δύο άξονες και θα καλύπτουν εκτός από τις άμεσες ανάγκες και μακροπρόθεσμες, με ορίζοντα πιθανότατα μέχρι και το επόμενο καλοκαίρι και με δεδομένο ότι την Παρασκευή ξεκινά το συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας, πιθανολογείται ότι στην κυβέρνηση να θέλουν να έχουν προηγηθεί οι σχετικές ανακοινώσεις, οι οποίες σύμφωνα με πηγές στο οικονομικό επιτελέιο θα πρέπει να είναι ρεαλιστικές.
Τα σενάρια που εξετάζονται
Μέχρι αυτή την στιγμή, οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως η φιλοσοφία του νέου πακέτου των μέτρων στήριξης θα είναι διττή, με παρέμβαση και στην χονδρική και στη λιανική, ενώ τα μέτρα που ενδεχομένως θα ενεργοποιηθούν τον Ιούνιο και θα διαρκήσουν μέχρι το τέλος του έτους, θα είναι οριζόντια και χωρίς εξαιρέσεις, δηλαδή θα αφορούν όλους τους καταναλωτές.
Η κυβέρνηση δηλαδή φαίνεται να προσανατολίζεται στη λύση και να επιβληθεί πλαφόν στην χονδρεμπορική, αλλά και να υπάρξει στήριξη απευθείας σε νοικοκυριά. Ειδικότερα, η κυβέρνηση προτίθεται να επεκτείνει και αυξήσει την επιδότηση των λογαριασμών σε καταναλώσεις πάνω από τις 300 κιλοβατώρες, όριο που ισχύει στις επιδοτήσεις των τελευταίων μηνών.
Ενώ την ίδια στιγμή εξετάζεται η επιβολή πλαφόν στη χονδρική αγορά, εκεί που διαμορφώνονται οι τιμές στο ρεύμα. Αυτή λέγεται ότι θα είναι στα 100 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και θα καλύπτει μέρος του κόστους ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιούν οι εταιρείες για την παραγωγή ρεύματος (μονάδες φυσικού αερίου, λιγνιτικά εργοστάσια, υδροηλεκτρικοί σταθμοί, αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα).
Δύο βασικές προσεγγίσεις:
- Της άμεσης ανάκτησης των υπερκερδών που παράγονται στη χονδρεμπορική αγορά με την επιβολή ανώτατου ορίου είτε στις προσφορές των μονάδων που συμμετέχουν στην αγορά είτε στα έσοδα των μονάδων παραγωγής
- Της ετεροχρονισμένης ανάκτησης με την επιβολή φορολόγησης των υπερκερδών
Με την πρώτη προσέγγιση επιτυγχάνεται μείωση του κόστους που μεταφέρεται στους καταναλωτές μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής, και εξαλείφονται πλήρως ή σημαντικά, ανάλογα με το πού θα μπει το πλαφόν, οι επιδοτήσεις.
Στη δεύτερη περίπτωση συνεχίζονται οι επιδοτήσεις, μέρος των οποίων θα χρηματοδοτηθεί από τη φορολόγηση των υπερκερδών σε ποσοστό 90%, όπως έχει πει ο πρωθυπουργός. Και στην περίπτωση της συνέχισης των επιδοτήσεων η κυβέρνηση δρομολογεί την αύξηση του ορίου κατανάλωσης των 300 κιλοβατωρών τον μήνα, ώστε το μέτρο να επεκταθεί σε μεγαλύτερη γκάμα καταναλωτών.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος είναι να διατηρηθεί η ιδιαίτερα χαμηλή τιμή των 0,15-0,16 ευρώ ανά κιλοβατώρα για τις μηνιαίες καταναλώσεις κάτω των 300 κιλοβατώρων, όπως αυτή διαμορφώνεται μετά τις τρέχουσες κρατικές επιδοτήσεις, ώστε να ωφεληθούν περί τα 7,5 εκατ. πολίτες από τιμές που ίσχυαν το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και το πρώτο εξάμηνο του 2021, προ της ενεργειακής κρίσης, όταν τον Μάρτιο διαμορφώθηκε στα 32 λεπτά του ευρώ (χωρίς βέβαια να υπολογίζεται η επιδότηση).
Όπως αναφέρεται, μία τέτοια μείωση της τιμής αυτομάτως θα συμπαρασύρει προς τα κάτω και τις προσαυξήσεις που προκαλούν οι ρήτρες αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια.
Δυστυχώς περιθώρια για μεγαλύτερη μείωση δεν φαίνεται να υπάρχουν, καθόσον το μέτρο με βάση το κλίμα που διαμορφώνεται στην ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά με την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία σηματοδοτεί υψηλές τιμές για τουλάχιστον μέχρι το 2023. Γι’ αυτό και θεωρείται «κλειδωμένη» η απόφαση για διάρκεια της όποιας τελικά παρέμβασης αποφασιστεί για έξι συν έξι μήνες. Το συνολικό κόστος που απαιτείται για τη χρηματοδότησή της υπολογίζεται σε 5 δισ. ευρώ.
Σκρέκας: Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να περιμένουν την Ευρώπη
Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, οι ανακοινώσεις για το ρεύμα θα γίνουν από τον πρωθυπουργό όταν θα είναι όλα έτοιμα. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ, ο αρμόδιος υπουργός τόνισε ότι τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να περιμένουν τις Ευρωπαϊκές αποφάσεις γι’ αυτό γίνονται καθημερινά συσκέψεις προκειμένου το θέμα να αντιμετωπιστεί.
Παράλληλα, ο ίδιος χαρακτήρισε πάρα πολύ καλή τη δουλειά που έχει γίνει από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και επανέλαβε πως όπως έχει δηλώσει ο πρωθυπουργός, όποια υπερκέρδη προκύψουν από τους παρόχους, θα επιστραφούν αμέσως στους καταναλωτές.
Συμφώνα με πληροφορίες, ως πιθανότερη επιλογή προβάλλει η παρέμβαση στην χονδρική αγορά ρεύματος έως το τέλος του έτους με προοπτική παράτασης και για το α’ εξάμηνο του 2023 με το δημοσιονομικό κόστος να εκτιμάται στα 5 δισ. ευρώ.
Τιμή ρεύματος: Η Ελλάδα στην 20ή θέση στην Ευρώπη
Στην εικοστή θέση μεταξύ 33 ευρωπαϊκών χωρών κατατάσσεται η Ελλάδα ως προς τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την μηνιαία έρευνα HEPI για τις λιανικές τιμές του ηλεκτρικού σε χώρες της Ευρώπης. Την έρευνα διεξάγουν οι ρυθμιστικές αρχές ενέργειας της Αυστρίας και της Ουγγαρίας και η εταιρεία Vaasa ETT.
