Την ώρα που η κυβέρνηση υπόσχεται σε καταναλωτές οριζόντια μέτρα με σκοπό να υπάρξουν μικρότεροι λογαριασμοί ρεύματος για ένα μεγάλο χρονικό ορίζοντα, ειδικοί όπως ο πρώην πρόεδρος της ΔΕΗ Μάνος Παναγιωτάκης υποστηρίζουν πως πρέπει να υπάρξουν ουσιαστικά κίνητρα και σημαντικές πρωτοβουλίες «σε βάθος», για να υπάρξουν απτά αποτελέσματα.
Όπως υποστήριξε ο κ. Παναγιωτάκης, η ρήτρα αναπροσαρμογής που έχει φέρει δυσαρέσκεια στην ελληνική κοινωνία εξαιτίας των φουσκωμένων λογαριασμών μεταφέρει απευθείας το κόστος της χονδρικής τιμής στους καταναλωτές. Αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί, σύμφωνα με τον κ. Παναγιωτάκη, μέσα από γενικότερη συζήτηση που θα βάλει στο τραπέζι του διαλόγου δύο βασικά ζητήματα: αφενός την αναστολή του χρηματιστηρίου ενέργειας και αφετέρου την από κοινού συμφωνία των παροχών ηλεκτρικής ενέργειας, πως θα έχουν ένα κέρδος της τάξης του 5-10% και τον έλεγχο του κόστους παραγωγής.
Πιο συγκεκριμένα, στην αποφασιστική παρέμβαση, που θα ανακοινωθεί σύντομα και θα έχει ως αποτέλεσμα να δουν όλοι οι καταναλωτές οριζόντια μικρότερους λογαριασμούς ρεύματος για ένα μεγάλο χρονικό ορίζοντα, αναφέρθηκε και πάλι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου.
«Υπήρξε όλο το προηγούμενο διάστημα μια στήριξη της κυβέρνησης, η οποία κυρίως απέδωσε σε όσους είχαν κατανάλωση μέχρι 300 kWh στην κύρια κατοικία τους και είδαν πολύ μικρές αυξήσεις. Παράλληλα, υπήρξε και μια στήριξη για τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, όσοι είχαν μεγαλύτερη κατανάλωση είδαν αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες. Από ’δω και πέρα, με το σχέδιο που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός θα υπάρξει μια πολύ αποφασιστική παρέμβαση, μια πολύ ουσιαστική βοήθεια και στήριξη και σε εκείνους που είχαν υψηλότερες καταναλώσεις, οριζόντια, ανεξαρτήτως εισοδηματικών κριτηρίων, που θα έχει ως αποτέλεσμα δραστικά μειωμένους λογαριασμούς και για ένα μεγάλο χρονικό ορίζοντα», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Επανέλαβε ότι στην τιμή της λιανικής τιμής ρεύματος η Ελλάδα βρισκόταν κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και κάτω από χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, που συχνά κανείς επικαλείται στον δημόσιο διάλογο.
Σε ερώτηση για το πώς ακριβώς θα επιτευχθεί η μείωση, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος έδωσε, όπως είπε, το περίγραμμα, τονίζοντας ότι γίνονται συνεχείς συσκέψεις, έτσι ώστε να προσδιοριστεί ακριβώς το ύψος το χρηματικό και το οικονομικό της παρέμβασης.
«Δε θα είναι λίγα χρήματα, αλλά θα είναι χρήματα τα οποία αγγίζουν τα όρια των δημοσιονομικών μας δυνατοτήτων», είπε. «Καταλαβαίνουμε όλοι ότι η κοινωνία δεν αντέχει. Ο λόγος που η παρέμβαση αυτή έρχεται τώρα είναι ότι μια τέτοιου είδους παρέμβαση, που θα περιελάμβανε όλους, απαιτούσε πόρους αλλά και μηχανισμό και έπρεπε να τηρηθούν σωστά ορισμένα πράγματα», τόνισε.
Είναι απάτη;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως έχει προκύψει με τους “φουσκωμένους” λογαριασμούς ρεύματος, έχει να κάνει με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, η οποία αυξάνει με εκθετικό τρόπο την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Πιο συγκεκριμένα, ο λόγος που η ρήτρα αναπροσαρμογής είναι τόσο κοστοβόρα σχετίζεται με το γεγονός πως η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας μεταφέρεται κατευθείαν στους πελάτες, δηλαδή στους καταναλωτές του ηλεκτρικού ρεύματος. Το γεγονός πως η ΔΕΗ έβαλε τη ρήτρα αναπροσαρμογής σχετίζεται με τις τιμές του ενεργειακού χρηματιστηρίου, που έλαβαν ανοδικές τάσεις από τον Αύγουστο κι έπειτα. Στους ιδιωτικούς παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, τα πράγματα δεν άλλαξαν, αφού ο λογαριασμός του ηλεκτρικού τους ρεύματος είχε τη ρήτρα αναπροσαρμογής.
«Δε θα την έλεγα απάτη. Η ρήτρα αναπροσαρμογής βρίσκεται από το 2019 σε όλα τα συμβόλαια των ιδιωτών παροχών. Είναι στα ψιλά πράγματα. Υπήρχαν κάποιες αναφορές που έλεγαν πως, εάν η χονδρική τιμή ανέβει πάνω από ένα ποσό, θα αυξηθεί αναλόγως το ρεύμα. Και εάν πέσει κάτω από ένα ποσό, θα μειωθεί αναλόγως το ρεύμα. Το κατώτατο όριο ήταν τα 40 ευρώ η μεγαβατώρα. Εάν η χονδρική τιμή πέσει κάτω από 40 ευρώ, θα μειωθεί το ρεύμα. Εάν η χονδρική τιμή ανέβει πάνω από 55-66 ευρώ, θα αυξανόταν η τιμή. Η ΔΕΗ δεν τον είχε βάλει. Εάν το είχε βάλει το 2019, το 2020 που είχε καταρρεύσει η χονδρική τιμή, θα υπήρχε μείωση των τιμολογίων κατά 30%. Τον Αύγουστο του 2021 η ΔΕΗ έβαλε τη ρήτρα αναπροσαρμογής, που οι τιμές άρχιζαν να εκτοξεύονται στα ύψη. Μεταφέρεται το κόστος της χονδρικής απευθείας στους πελάτες. Έτσι η ρήτρα αναπροσαρμογής είναι ένα αντι-κίνητρο για να μειωθεί η τιμή της χονδρικής. Άλλες αγορές λειτουργούν με διαφορετικό τρόπο. Στην ελληνική αγορά έχουμε μόνο 4 συμμετέχοντες που διαμορφώνουν τη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος», υποστήριξε.
Χρηματιστήριο ενέργειας
Μεταξύ άλλων, ο Μανόλης Παναγιωτάκης τόνισε την ανάγκη να ανασταλεί η λειτουργία του χρηματιστηρίου της ενέργειας, όπως και να υπάρξει λεπτομερής έλεγχος του κόστους παραγωγής.
«Το μέσο κόστος παραγωγής ήταν 150 ευρώ την προηγούμενη εβδομάδα και η μέση χονδρική τιμή ήταν 256,59 ευρώ. Δε συγκινείται κανένας από αυτά τα στοιχεία; Υπάρχουν τρόποι για να μειωθεί το κόστος της παραγωγής. Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να ανασταλεί όσο κρατάει η κρίση, που έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2021, η λειτουργία του χρηματιστηρίου της ενέργειας και να γίνει συστηματικός έλεγχος του τρόπου παραγωγής από τους τέσσερις παρόχους της Ελλάδας, και να συμφωνηθεί μαζί τους ένα εύλογο κέρδος της τάξης του 5-10% και φτάνει. Επίσης, η ΔΕΗ οφείλει να προνοήσει τη λιγνιτική της παραγωγή. Θα πρέπει να υπάρξει μείωση του κόστους. Μπορεί το κόστος της παραγωγής από λιγνίτη να πέσει όχι μόνο στην Πτολεμαΐδα και σε άλλες παραγωγές κάτω από 100 ευρώ. Αυτό μπορεί να εκτοπίσει τις εισαγωγές σε φυσικό αέριο. Θα πρέπει να υπάρξει έλεγχος των παροχών και να δούμε τι είδους περιθώριο υπάρχει», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ρήτρα αναπροσαρμογής - Κέρδη 240 εκατ. ευρώ σε ένα μήνα;
Είναι άξιο αναφοράς πως ο Γιώργος Σαχίνης παρουσίασε στην εκπομπή του έγγραφο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, όπως και έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη, που κάνει λόγο για αθέμιτο ανταγωνισμό, χωρίς ωστόσο μέχρι και σήμερα να έχουν δρομολογηθεί ουσιαστικές λύσεις για το... ηλεκτροσόκ.
Παράλληλα, με τρόπο ευθύ και άμεσο, ο Γιώργος Σαχίνης ανέφερε πως κάποιοι κερδίζουν, καθώς τα κέρδη από την αναπροσαρμογή της ενέργειας είναι 240 εκατομμύρια ευρώ μέσα σ’ ένα μήνα.
«Πρέπει να κάνει έλεγχο άμεσα η Επιτροπή Ανταγωνισμού», ανέφερε ο κ. Παναγιωτάκης.
