Οι αυθαίρετοι καταπατητές θα μπορούν να εξαγοράσουν τις μικρές εκτάσεις, που γειτνιάζουν με τις οικίες ή τα συμφέροντά τους, εφόσον έχουν συμπληρώσει 40 χρόνια κατοχής. Αυτό προβλέπει, μεταξύ άλλων, σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών.
Στις διατάξεις του νομοσχεδίου, οι οποίες αναμένεται να οριστικοποιηθούν το επόμενο διάστημα, ώστε το νομοσχέδιο να κατατεθεί στις Επιτροπές της Βουλής μέχρι το τέλος του μήνα, προβλέπεται η απόδοση τίτλων ιδιοκτησίας σε πρόσφυγες ύστερα από 100 χρόνια.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο νομοσχέδιο θα προβλέπει τη συγκρότηση ειδικής Επιτροπής στην οποία ο κάθε δικαιούχος θα καταθέτει τα δικαιολογητικά που διαθέτει, έτσι ώστε να εξεταστεί η νομιμότητα των ακινήτων. Κατά την εξέταση από την επιτροπή θα συνεκτιμηθεί, το μέγεθός του, η τοποθεσία στην οποία βρίσκεται η έκταση και τυχόν δικαστική προσφυγή που έχει κατατεθεί.
Αγνωστο παραμένει πώς θα αντιμετωπισθούν αγροτικές εκτάσεις που έχουν καταπατηθεί.
Αυστηρές προϋποθέσεις
Οι παράνομοι καταπατητές περίπου 70.000 εκτάσεων του Δημοσίου θα εξασφαλίζουν δικαίωμα εξαγοράς έναντι τιμήματος που θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και με ποσοστό έκπτωσης, το οποίο θα κλιμακώνεται ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της καταπάτησης και το είδος του ακινήτου. Ως έτος βάσης θα είναι το 1970 ή το 1980, ενώ όσοι καταπάτησαν μετά το 1970 ή το 1980, το σχέδιο νόμου θα ορίζει την απομάκρυνση από τα παρανόμως καταπατημένα ακίνητα ενδεχομένως και με πρόστιμο.
Δεν πρόκειται να αποδοθούν μεγάλες στρεμματικές εκτάσεις, ενώ δεν αποκλείεται να προστεθούν στο σχέδιο νόμου και διατάξεις αποκλεισμού εκτάσεων από τη ρύθμιση ακόμα και εάν πληρούνται οι προϋποθέσεις από τους παράνομους καταπατητές, δεδομένου ότι πάνω από όλα είναι το δημόσιο συμφέρον.
Το τίμημα θα υπολογίζεται με έκπτωση επί της αντικειμενικής αξίας και με ποσοστό έκπτωσης το οποίο θα αλλάζει ανάλογα με τη χρονική διάρκεια της κατοχής και το είδος του ακινήτου. Το τίμημα, ανάλογα με το ύψος του, θα μπορεί να εξοφλείται και σε δόσεις.
Το τίμημα που θα καταβάλουν όσοι επιθυμούν να εξαγοράσουν τα ακίνητα αυτά θα διαφοροποιείται και θα λαμβάνονται υπόψη και κοινωνικά κριτήρια. Δηλαδή, θα είναι χαμηλό για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, για ευπαθείς ομάδες, όπως πολύτεκνοι και ανάπηροι, και για περιπτώσεις που επί του καταπατημένου ακινήτου έχει ανεγερθεί πρώτη κατοικία.
Δεν εξαγοράζονται
Δεν είναι δυνατή η εξαγορά ακινήτου εφόσον συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος αναγόμενοι αποκλειστικά σε ζητήματα, όπως εθνικής άμυνας, δημόσιας ασφάλειας, δημόσιας υγείας, άλλης αιτιολογημένης κρατικής ανάγκης.
Επιπλέον, εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής αποφάσεων που κηρύσσουν απαλλοτρίωση ή επιβάλλουν ρυμοτομία, εμπίπτουν στις απαγορευτικές διατάξεις της δασικής νομοθεσίας για την αντίστοιχη χρήση, βρίσκονται εντός ζώνης αιγιαλού, παλαιού αιγιαλού και παραλίας, εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχθεί αρχαιολογικός, σύμφωνα με βεβαίωση που έχει εκδώσει ή εκδίδει η αρμόδια Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Εκτιμάται ότι από το σύνολο της δημόσιας περιουσίας έχει καταπατηθεί σχεδόν το 80% στην Αττική, το 70% στη Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα και το 60% στα νησιά του Αιγαίου.
Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν χτισθεί κατοικίες, πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια αλλά και επαγγελματικά κτίρια. Τα ακίνητα τα οποία έχουν ανεγερθεί σε καταπατημένες εκτάσεις είτε ιδιοκατοικούνται είτε ενοικιάζονται σε τρίτους.
Τίτλοι ιδιοκτησίας σε πρόσφυγες Μ. Ασίας
Την απόδοση τίτλων ιδιοκτησίας στους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας για ακίνητα που διαθέτουν σε συνολικά 28 νομούς της χώρας προβλέπει επίσης το σχέδιο νόμου. Τα ακίνητα αυτά θεωρούνται σήμερα δημόσια κτήματα και πλέον στόχος είναι να δοθούν τίτλοι ιδιοκτησίας στους κατόχους τους.
Η τακτοποίηση των κατεχόμενων δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων αναμένεται να εξασφαλίσει σημαντικά έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ ταυτόχρονα θεραπεύει προβλήματα του παρελθόντος, όπως, η εξάλειψη ιστορικά τεκμηριωμένων κοινωνικών αδικιών και συγκρούσεων ή διεκδικήσεων κάθε μορφής, που εκδηλώνονται κάθε φορά που η πολιτεία προσπαθεί να προστατεύσει με συγκεκριμένα μέτρα αλλά με σημαντική χρονική υστέρηση την περιουσία της, η απελευθέρωση των αρμόδιων διοικητικών υπηρεσιών και των δικαστηρίων από σημαντικό αριθμό δικών, εξόδων και γραφειοκρατικών διαδικασιών και η εισροή σημαντικών εσόδων στον κρατικό προϋπολογισμό.
