H πίεση του ενεργειακού κόστους, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για νέα αύξηση στις τιμές των καυσίμων αλλά και την άνοδο του κόστους στις πρώτες ύλες που διαπερνά όλη την εφοδιαστική αλυσίδα, επηρεάζει έντονα και την τσέπη του καταναλωτή.
Από την μια το λιανικό εμπόριο βλέπει τα περιθώρια κέδρους να εξανεμίζονται ενώ από την άλλη τα νοικοκυριά, καταγράφουν μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της αγοραστικής τους δύναμης.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ, η ακρίβεια εκτίναξε τον αριθμό των νοικοκυριών που αύξησαν τις δαπάνες τους για βασικά αγαθά. Oι συνολικές δαπάνες των νοικοκυριών αυξήθηκαν το 2021 μεσοσταθμικά κατά 12%.
Στα κύρια ευρήματα της έρευνας, διαπιστώνεται ότι ένας μεγάλος αριθμός νοικοκυριών διαβιεί επί μακρόν σε συνθήκες οικονομικής επισφάλειας, καθώς το μηνιαίο εισόδημα για περισσότερα από 4 στα 10 νοικοκυριά επαρκεί κατά μέσο όρο για 19 ημέρες.
Ακόμη, διευρύνθηκε η εισοδηματική ανισότητα μεταξύ των χαμηλών και μεσαίων εισοδηματικά νοικοκυριών έναντι των υψηλών εισοδηματικά νοικοκυριών και οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για 1 στα 2 νοικοκυριά την κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημα τους.
Συγκεκριμένα η έρευνα κατέγραψε πως το 65,1% των νοικοκυριών αύξησε τις δαπάνες του για λογαριασμούς σπιτιού (20% το αντίστοιχο ποσοστό το 2020), το 52,8% για είδη διατροφής (26,2% το 2020), το 51,9% για θέρμανση (12,9% το 2020) και το 34,7% για υγεία και φάρμακα (26% το 2020). Όπως τονίζεται, οι αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν για 1 στα 2 νοικοκυριά την κατηγορία που έχει τη μεγαλύτερη αρνητική επίδραση στο εισόδημά του.
Ταυτόχρονα η έρευνα κατέδειξε πως περισσότερα από 5 στα 10 νοικοκυριά (50,9%) περιόρισαν το 2021 τις δαπάνες τους για εξόδους (εστιατόρια, καφέ, σινεμά κ.λπ.). Το 45,1% των νοικοκυριών ξόδεψε λιγότερα για ταξίδια, ενώ το 43,3% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση-υπόδηση.
Υπενθυμίζεται ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή σκαρφάλωσε τον Φεβρουάριο στο 7,2%, το υψηλότερο επίπεδο από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, με αυξητικές τάσεις.
Διαβάστε ακόμη:
⇒Κάρτα καυσίμων: Πώς δίνεται η επιδότηση - Πότε ανοίγει η πλατφόρμα
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε ένα έτος (Φεβρουάριος 2022 προς Φεβρουάριο 2021), καταγράφηκαν περαιτέρω σημαντικές ανατιμήσεις σε:
- Φυσικό αέριο (78,5%),
- Ηλεκτρισμό (71,4%),
- Πετρέλαιο θέρμανσης (41,5%)
- Καύσιμα και λιπαντικά (23,2%).
Παράλληλα, ανατιμήσεις υπήρξαν σε όλο το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», εκτός από το χοιρινό (-1%) και τα αλλαντικά (-2,2%), και συγκεκριμένα σε: Έλαια και λίπη (16,8%), Λαχανικά γενικά (15,2%), Αρνί και κατσίκι (14,4%), Φρούτα νωπά (9,8%), Παρασκευάσματα με βάση το κρέας (8,1%), Πουλερικά (6,8%), Παγωτά (6,5%), Γαλακτοκομικά και αυγά (6%), Ψωμί και δημητριακά (5,9%), Λοιπά τρόφιμα (4,4%), Μοσχάρι (4,2%), Καφέ (4,1%), Ψάρια νωπά (3,6%) και Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (1,7%). Ενώ, αυξήσεις τιμών σημειώθηκαν και σε: Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (22,9%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (11,5%), Αυτοκίνητα καινούργια (7,6%), Ένδυση και υπόδηση (5,6%), Ελαστικά (4,9%), Μοτοποδήλατα- μοτοσικλέτες (4,4%), Οδοντιατρικές υπηρεσίες (1,1%) και Ενοίκια κατοικιών (0,7%).
Τον Φεβρουάριο σε σχέση με τον Ιανουάριο, σημειώθηκε πτώση των τιμών στο Φυσικό αέριο (23%), αλλά ανατιμήθηκαν περαιτέρω τα υπόλοιπα ενεργειακά προϊόντα και ειδικότερα: Ηλεκτρισμός (9,4%), Πετρέλαιο θέρμανσης (8,5%) και Καύσιμα και λιπαντικά (4,8%). Παράλληλα, συνεχίστηκαν οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά και συγκεκριμένα σε: Λαχανικά νωπά (16%), Πατάτες (4,5%), Φρούτα νωπά (2,8%), Λαχανικά διατηρημένα ή επεξεργασμένα (2,4%), Γιαούρτι (2,1%), Ελαιόλαδο (1,9%), Μοσχάρι (1,2%), Τυριά (1,2%) και Ψωμί (0,8%). Μόνη εξαίρεση, οι μειώσεις τιμών σε Αρνί και κατσίκι (2,8%) και Ψάρια νωπά (0,9%). Ενώ, νέες αυξήσεις τιμών υπήρξαν και σε: Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (19,5%), Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (1,5%), Αυτοκίνητα καινούργια (0,7%) και Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία (0,2%).
Ανησυχία για μεγάλες ελλείψεις – Μείωση ΦΠΑ ζητούν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ
Στην χώρα μας υπάρχει επάρκεια σε αλεύρι για περίπου δύο μήνες, όμως την ίδια στιγμή κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ελλείψεων, μετά την απαγόρευση εξαγωγών σιτηρών και ζάχαρης από τη Ρωσία, όπως και ηλιέλαιο που εισάγεται από την εμπόλεμη Ουκρανία.
Σημειώνεται ότι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν προτείνει τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη διατροφής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προκειμένου να ανακουφιστούν τα νοικοκυριά.
Η Ελλάδα έχει από τους υψηλότερους συντελεστές ΦΠΑ στα τρόφιμα στην Ευρωπαϊκή Eνωση, ενώ βρίσκεται στην 6η θέση με τον υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ. Η βασική διαφοροποίηση είναι ότι πολλές χώρες και ιδιαίτερα οι χώρες της δυτικής Ευρώπης έχουν έναν αρκετά χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ για τα τρόφιμα πρώτης ανάγκης.
Αυξήσεις τιμών άνω του 15%
Τα σιτηρά όπως αλεύρια, μακαρόνια, δημητριακά, ψωμί, τα προϊόντα μακράς διαρκείας (κονσέρβες), τα έλαια και τα λίπη, το τρίτο μήνα του 2022 οι αυξήσεις των τιμών τους ξεπερνούν το 15%.
Την κατάσταση επιδεινώνει και η παρατεταμένη κακοκαιρία, που έχει προκαλέσει προβλήματα σε καλλιέργειες.
Γεγονός τα πρώτα πλαφόν σε σούπερ μάρκετ
Σημαντικό είναι το πρόβλημα και για τους επαγγελματίες της εστίασης οι οποίοι αδυνατούν να προμηθευτούν ηλιέλαιο λόγω της τεράστιας έλλειψης. Ήδη σε μεγάλη αλυσίδα σούπερ μάρκετ έχει τοποθετηθεί πλαφόν κατανάλωσης, καθώς το τελευταίο διάστημα παρατηρήθηκε αυξημένη ζήτηση μέσω της πλατφόρμας του. Έτσι, η εταιρεία προκειμένου να προμηθευτούν όσο το δυνατόν περισσότεροι καταναλωτές ηλιέλαιο και άλλα προϊόντα που διαπιστώνεται πρόβλημα στη τροφοδοσία της αγοράς, προχώρησε σε αυτή την κίνηση.
Χρ. Σταϊκούρας: Η ουκρανική κρίση δεν θα εκτροχιάσει την ελληνική οικονομία
Στην εκτίμηση ότι η ουκρανική κρίση δεν θα εκτροχιάσει την ελληνική οικονομία, προέβη ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.
Όπως είπε ο κ. Σταϊκούρας, η δεύτερη κρίση που βιώνει η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις, αυξάνεται η αβεβαιότητα, δημιουργούνται κίνδυνοι. Στην περίπτωση της Ελλάδας, πρόσθεσε, ο αντίκτυπος θα προέρχεται από τον πληθωρισμό, λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας. Δυστυχώς, ανέφερε, κανένα κράτος δεν μπορεί να απορροφήσει πλήρως το κόστος, και επανέλαβε ότι χρειάζονται αποφάσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
«Χρειαζόμαστε δημοσιονομικό χώρο, αλλά και δημοσιονομική υπευθυνότητα. Χρησιμοποιούμε τον δημοσιονομικό χώρο με σύνεση», τόνισε και δήλωσε, παράλληλα, ότι η δημοσιονομική πολιτική είναι σημαντική, προστατεύονται οι επενδύσεις που περιλαμβάνουν και τα θέματα άμυνας, δεδομένου το ρευστού γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Επεσήμανε δε, ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους εξωτερικούς παράγοντες και πως «πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί ως προς τις τεχνικές πτυχές αυτών των κανόνων. Οι μηχανισμοί παροχής θετικών κινήτρων είναι πιο αποτελεσματικοί».
«Το θέμα είναι η βιώσιμη ανάπτυξη και φαίνεται ότι επιτυγχάνουμε αυτόν τον στόχο», ανέφερε για να καταλήξει επισημαίνοντας πως «θέλουμε να βγούμε από τον μηχανισμό αυξημένης εποπτείας. Πρέπει να πετύχουμε δημοσιονομική βιωσιμότητα και ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα για το 2023, αν οι συνθήκες μας το επιτρέψουν».
(Φωτογραφία Αρχείου Unsplash)
