Χρονιά που αφήνει ανάμικτα συναισθήματα ήταν το 2021 για τον τουρισμό και την οικονομία. Από τη μια η «σκιά» του κορωνοϊού συνέχισε να πλανάται, δυσχεραίνοντας την πλήρη ανάκαμψη. Από την άλλη, παρά την πανδημία, ο τουρισμός κινήθηκε σε ανέλπιστα καλά επίπεδα σε όλη την Ελλάδα και την Κρήτη, η οποία είχε έσοδα που έφτασαν τα 2 δισ. ευρώ και αφορούσαν το 1/5 των συνολικών εσόδων της χώρας.
Στην οικονομία, οι ανατιμήσεις σε ενέργεια, τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης έφεραν έντονη ανησυχία στους πολίτες, με την κυβέρνηση να προβαίνει σε λήψη μέτρων για την ανακούφισή τους.
Εντυπωσιακή ανάκαμψη - Ξεπεράστηκαν και οι πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις
Στην κορυφή των τουριστικών αφίξεων στην Ελλάδα βρέθηκε για μια ακόμη χρονιά η Κρήτη - η ναυαρχίδα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος - ξεπερνώντας φέτος και τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις για την εξέλιξη των αφίξεων στο νησί. Από την 1η Ιανουαρίου μέχρι και την τελευταία μέρα του Οκτωβρίου αφίχθηκαν και αναχώρησαν συνολικά 4.785.356 επισκέπτες, φτάνοντας στο σχεδόν 63% του 2019 και στο 40% του 2018, που χαρακτηρίστηκε και η “χρυσή” χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό.
Στο πρώτο 9μηνο του 2021, που έκλεισε με 11,6 εκατ. επισκέπτες και τα έσοδα ξεπέρασαν τα 8,76 δισ. ευρώ, η Κρήτη κατείχε σημαντικό μέρος, το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, ανήλθε στο 20% των συνολικών εσόδων. Για τον μήνα Αύγουστο, σε εντυπωσιακά επίπεδα ανέβηκε η επιβατική κίνηση στο αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης”, αποτυπώνοντας έτσι τη σημαντική ζήτηση και το τουριστικό ενδιαφέρον που σημειώνουν περιοχές της Κρήτης. Οι αφίξεις σημείωσαν αύξηση σε σχέση με τα ποσοστά του 2020, και παράλληλα κάλυψαν ένα μεγάλο ποσοστό από τις αφίξεις του 2019, το οποίο έφτασε και το 86%.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον υπουργό Βασίλη Κικίλια, η τουριστική κίνηση έφτασε πάνω από το 75% της τουριστικής κίνησης του 2019. Από το άνοιγμα της σεζόν οι πληρότητες στα ξενοδοχεία ξεκίνησαν στα χαμηλά, με ένα 20%-30% μέχρι τα μέσα Ιουλίου, οπότε άρχισε να καταγράφεται άλμα, για να φτάσει η μέση πληρότητα στο 57% με βάση το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ).
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ταξιδιωτικού ισοζυγίου της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 150,8% τον Σεπτέμβριο του 2021 και κατά 139,3% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, ενώ η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 124,4% τον Σεπτέμβριο του 2021 και κατά 89,0% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021. Η μέση δαπάνη ανά ταξίδι εμφανίστηκε αυξημένη κατά 25,5%, με τους Γερμανούς να είναι η πρώτη αγορά για τον ελληνικό τουρισμό και την Κρήτη. Από τις αρχές του 2021 μέχρι και την τελευταία μέρα του Οκτωβρίου αφίχθηκαν 754.351 Γερμανοί, έναντι 400.106 το 2020. Ακολούθησαν οι αφίξεις εσωτερικού 306.476, έναντι 224.337 το 2020, ενώ στην τρίτη θέση των αφίξεων βρέθηκε η Γαλλία με 221.379 αφίξεις, έναντι 98.583 το 2020. Ακολούθησαν η Μεγάλη Βρετανία (143.490), η Πολωνία (120.478), η Ολλανδία (120.347), η Ελβετία (107.412) και η έκπληξη που λέγεται Ουκρανία (82.517), η Αυστρία (77.263) και το Βέλγιο (64.646). Η Ρωσία έπεσε στη 19η θέση στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου, με 41.733 αφίξεις, αριθμός, όμως, που αποτυπώνει τεράστια αύξηση σε σχέση με το πολύ κακό 2020, όταν στο αεροδρόμιο “Νίκος Καζαντζάκης” αφίχθηκαν μόλις 263 Ρώσοι τουρίστες, μετά το μπλόκο που έβαλε η πανδημία αλλά και οι ευρωπαϊκοί χειρισμοί στις αφίξεις Ρώσων τουριστών.
Από τον Θεοχάρη στον Κικίλια
Αλλαγή “σκυτάλης” στο υπουργείο Τουρισμού
Με τη φράση «παραδίδω το Brand Ελλάδα πιο δυνατό από ποτέ», ο Χάρης Θεοχάρης παρέδωσε τη σκυτάλη του υπουργείου Τουρισμού στον Βασίλη Κικίλια στη διάρκεια της παράδοσης-παραλαβής των αρμοδιοτήτων τού υπουργείου στις 31 Αυγούστου. Ο νέος υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας, σημείωσε ότι θα “πατήσει” και θα αξιοποιήσει ό,τι μέχρι τώρα έχει χτιστεί στο υπουργείο Τουρισμού, προκειμένου - όπως είπε - να δημιουργήσει το νέο τουριστικό προϊόν. Αφού αναγνώρισε τις πρωτοφανείς δυσκολίες που αντιμετώπισε στη θητεία του ο Χάρης Θεοχάρης, ο κ. Κικίλιας ανάφερε ότι στην επόμενη σελίδα του υπουργείου δεν περισσεύει κανείς.
Στα ύψη το πετρέλαιο Οι ανατιμήσεις- “φωτιά” έφεραν μέτρα στήριξης
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), στην Ελλάδα ο πληθωρισμός αυξήθηκε τον περασμένο Αύγουστο κατά 1,9% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Το φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 91%, το πετρέλαιο θέρμανσης κατά 28,9% και τα καύσιμα κατά 17,4%. Μεγάλες ανατιμήσεις καταγράφηκαν και σε βασικά τρόφιμα, όπως τα νωπά λαχανικά (21,5%), το αρνί και το κατσίκι (21,5%) κ.ά. Ανοδικά κινήθηκαν επίσης οι τιμές των ψαριών (8%), του ελαιολάδου (7,1%), των πουλερικών (4,5%), των τυριών (3,4%) κ.ά.
Η ΕΛ.ΣΤΑΤ., σε σχετική έκθεσή της, αναφέρει ότι ο πληθωρισμός τον Οκτώβριο ανήλθε στα υψηλότερα επίπεδα από το 2011, φτάνοντας το 3,4%, με την εξέλιξη αυτή να οφείλεται αφενός στον υπερδιπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου, στις πολύ μεγάλες αυξήσεις στα καύσιμα, αλλά και στις ευρείες ανατιμήσεις που καταγράφονται πλέον σε πολλά τρόφιμα. Συνολικά στην ομάδα “Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά” καταγράφεται αύξηση του δείκτη τιμών κατά 3% τον Οκτώβριο του 2021 σε σύγκριση με τον Οκτώβριο του 2020.
Για την αντιμετώπιση των ενεργειακών ανατιμήσεων, δέσμη μέτρων για την απορρόφηση των πρωτοφανών ενεργειακών ανατιμήσεων είχε ανακοινώσει τον Οκτώβριο η κυβέρνηση:
- Ενιαίο επίδομα θέρμανσης για φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, καυσόξυλα ή pellet, με σημαντική αύξηση των εισοδηματικών ορίων, ώστε να καλυφθεί και η μεσαία τάξη.
- Το κατώτατο ποσό για το επίδομα θέρμανσης αναμένεται να αυξηθεί στα 96 € από 80 € πέρυσι και το ανώτατο ποσό στα 780 € από 650 € το 2020.
Στα ίδια επίπεδα το χρέος - Ανάπτυξη για την ελληνική οικονομία
Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ελληνική οικονομία παρουσίασε ανάπτυξη 7,1% το 2021. Παράλληλα, η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας κέρδισε έδαφος, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης και της καλύτερης από το αναμενόμενο τουριστικής σεζόν. Φέτος, το πρωτογενές έλλειμμα έφτασε στο 7,3% του ΑΕΠ. Το 2022 όμως θα συρρικνωθεί στο 1,4% του ΑΕΠ.
Το χρέος φέτος παρέμεινε πάνω από το 200% του ΑΕΠ, αν και μειωμένο σε σχέση με το 2020, στο 203% του ΑΕΠ, για να υποχωρήσει στο 197% το 2022 και στο 192,1% το 2023.
Οι βασικοί κίνδυνοι για το 2022 αναφορικά με την εκτέλεση του προϋπολογισμού μπορούν να προκύψουν:
- Από τυχόν αναζωπύρωση της πανδημίας, που θα απαιτήσει νέα μέτρα στήριξης της οικονομίας και ενίσχυσης του Συστήματος Υγείας,
- Από ενδεχομένως παρατεταμένες πληθωριστικές πιέσεις - ιδίως στην ενέργεια - οι οποίες θα απαιτήσουν ενδεχομένως τη λήψη αντισταθμιστικών μέτρων,
- Από τυχόν καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων και
- Από έκδοση δικαστικών αποφάσεων με αρνητικό δημοσιονομικό αντίκτυπο.
Επιχειρήσεις - Το lockdown έφερε μέτρα στήριξης
Τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας του κορωνοϊού έφεραν “λουκέτο” στην οικονομία για τους πρώτους μήνες του 2021, με αποτέλεσμα πλήθος εργαζομένων να τεθεί σε αναστολή εργασίας. Η εστίαση, οι αθλητικές δραστηριότητες, οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μουσεία, τα γυμναστήρια, η Δικαιοσύνη, οι εμποροπανηγύρεις, τα κέντρα διασκέδασης, οι κινηματογραφικές προβολές, τα κομμωτήρια και το λιανεμπόριο έκλεισαν για αρκετούς μήνες, με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να ανακοινώνει κάποια μέτρα για να ανακουφίσει τους εργαζόμενους:
Κατέβαλε αποζημίωση ειδικού σκοπού και πλήρη κάλυψη ασφαλιστικών εισφορών σε εργαζόμενους των οποίων οι συμβάσεις τέθηκαν σε προσωρινή αναστολή. Δόθηκε επίσης δώρο Πάσχα επί της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, ανάλογα με την αναστολή εργασίας την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2021.
Οι πληττόμενες επιχειρήσεις συμμετείχαν στον 7ο κύκλο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής - το μισό της οποίας είναι μη επιστρεπτέο - με αυξημένα κατώτατα ποσά.
Ανέστειλε την καταβολή ρυθμισμένων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών για τις επιχειρήσεις που έχουν υποβληθεί σε περιοριστικά μέτρα.
Έδωσε τη δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα “Γέφυρα 2”, που επιδοτεί για 8 μήνες τη μηνιαία δόση των επιχειρηματικών δανείων, καλύπτοντας μέχρι και το 90% της δόσης των συνεπών δανειοληπτών και μέχρι το 80% για επιχειρήσεις που έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Παρείχε τη δυνατότητα συμμετοχής στο νέο χρηματοδοτικό εργαλείο για επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την πανδημία και προέβλεψε την επιδότηση ποσοστού των πάγιων δαπανών τους, που πραγματοποιήθηκαν εντός του 2020, και δεν έχουν καλυφθεί από τις ενισχύσεις που έχουν δοθεί έως σήμερα.
Ανέστειλε την προθεσμία λήξης, εμφάνισης και πληρωμής αξιογράφων κατά 30 ημέρες από την αναγραφόμενη ημερομηνία, για προθεσμίες που λήγουν έως τις 30 Απριλίου.
Επέκτεινε το μέτρο “ΣΥΝ-Εργασία” έως και τον Ιούνιο 2021 και δώρο Πάσχα επί της καταβαλλόμενης ενίσχυσης σε όσους συμμετείχαν στο πρόγραμμα την περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2021.
Επιδότησε τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων σε ξενοδοχεία 12μηνης λειτουργίας έως και τον Ιούνιο 2021.
Παράτεινε για δύο μήνες τα επιδόματα ανεργίας που έληξαν έως τέλη Μαρτίου.
Προετοίμασε νέα δράση, 330 εκατομμυρίων ευρώ, για την παροχή κεφαλαίου κίνησης στις επιχειρήσεις εστίασης, με σκοπό την αγορά πρώτων υλών για τους δυο-τρεις πρώτους μήνες επανεκκίνησης της λειτουργίας τους. Οι δικαιούχοι θα επιδοτηθούν με έως 7% του ετήσιου τζίρου τους, με μέγιστο ποσό ενίσχυσης στα 100.000 ευρώ ανά ΑΦΜ.
Εφάρμοσε 8 προγράμματα στήριξης της απασχόλησης μέσω του ΟΑΕΔ, με επιδότηση του μισθού και ασφαλιστικών εισφορών που φτάνει έως και το 100%, καθώς και συνέχιση του προγράμματος για τη δημιουργία 100.00 νέων θέσεων εργασίας, με κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Αρνητική πρωτιά
Καταγραφή υψηλότερου ποσοστού ανεργίας στους νέους
Όσον αφορά στην ανεργία των νέων, η Ελλάδα κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό 37,6% τον Ιούλιο του 2021, έναντι 29,7% του Ιουνίου, προηγούμενου μήνα, και 36,1% τον Ιούλιο του 2020 στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σχετικά με τον γενικό πληθυσμό, όπως υποδεικνύει η έκθεση του ΕΛ.ΣΤΑΤ., το ποσοστό ανεργία το α’ τρίμηνο 2021 ανήλθε σε 17,1%. Κατά το α’ τρίμηνο, η αγορά εργασίας επηρεάστηκε από την εφαρμογή ειδικών κανόνων λειτουργίας στις επιχειρήσεις, καθώς και από την εφαρμογή μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, στο σύνολο της χώρας.
Στο β’ τρίμηνο παρατηρήθηκε μια μείωση στο ποσοστό, φτάνοντας το 15,8%, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι υπήρξε ένα σταδιακό άνοιγμα της οικονομίας και του γεγονός ότι άρχισε η τουριστική περίοδος.
Τον Ιούλιο - Αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2%
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε στις 26 Ιουλίου την αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% από 1ης Ιανουαρίου 2022, από τα 650 ευρώ που είναι σήμερα, στα 663 ευρώ τον μήνα, ή 773,5 ευρώ αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι καταβάλλονται 14 μισθοί τον χρόνο. Η απόφαση ελήφθη ύστερα από την ολοκλήρωση της διαβούλευσης στην οποία συμμετείχαν οι κοινωνικοί εταίροι, ερευνητικοί και επιστημονικοί φορείς, η Τράπεζα της Ελλάδος κ.ά., με βάση τις προτάσεις που διατυπώθηκαν, τις αντοχές της οικονομίας και των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρομεσαίων, αλλά και τη διεθνή συγκυρία.
(Φωτογραφία Αρχείου Shutterstock)
Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις ειδήσεις για τον κορωνοϊό.
