Ένας από τους στόχους των περισσότερων κυβερνήσεων της Ε.Ε., μεταξύ αυτών και της ελληνικής φυσικά, είναι να διατηρηθεί και το 2021 η “δημοσιονομική ευελιξία”, ως προς τη διάθεση κονδυλίων στήριξης της οικονομίας.
Κατά τα φαινόμενα, μετά τις νέες, απαισιόδοξες, προβλέψεις ως προς την πορεία των ευρωπαϊκών οικονομιών το 2020, καθώς η Κομισιόν λαμβάνει υπόψη ακόμη και τα πολύ δυσμενή σενάρια για ύφεση έως και 11% σε κοινοτικό επίπεδο, θα πρέπει να θεωρείται σχεδόν δεδομένο ότι θα διατηρηθεί η δημοσιονομική ευελιξία που έχει φέτος η ελληνική κυβέρνηση (όπως και όλα τα κράτη-μέλη) τουλάχιστον και για το 2021.
Η “ευελιξία” αυτή, μαζί με επαρκή ταμειακά διαθέσιμα, είναι η προϋπόθεση για την ταχύτερη δυνατή υλοποίηση της κυβερνητικής πολιτικής μείωσης των εισφορών αλλά και των φόρων, η οποία περιλαμβάνεται στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της ελληνικής κυβέρνησης, παράλληλα με το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων.
Θεωρείται πλέον δεδομένο ότι το 2021 είναι αδύνατο το επίπεδο του ΑΕΠ να πλησιάσει τα ύψη στα οποία βρισκόταν πριν ξεσπάσει η υγειονομική κρίση. Ακόμη και στην περίπτωση της Ελλάδας, η Κομισιόν προβλέπει μεν μικρότερη ύφεση φέτος, αλλά και βραδύτερη ανάκαμψη τον επόμενο χρόνο.
Μάλιστα, δύο εναλλακτικά σενάρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που περιλαμβάνονται στα κείμενα που ανακοίνωσε χθες, κάνουν λόγο για ισχυρή πιθανότητα επιδείνωσης των προβλέψεων για την Ε.Ε., με πιθανή ακόμη και ύφεση 11% φέτος.
Ο αρμόδιος επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι αναφέρθηκε και αυτός, κατά την παρουσίαση των προβλέψεων, σε σενάρια μεγαλύτερων αποκλίσεων που επιβεβαιώνονται, επισημαίνοντας την ανάγκη «να καταλήξουμε ταχέως σε συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης που πρότεινε η Επιτροπή».
Επιπλέον, κοινοτικός αξιωματούχος, ενόψει του σημερινού Eurogroup, σε άτυπη ενημέρωση, αναφέρθηκε στους ελαστικούς κανόνες (ρήτρα διαφυγής), που τώρα ισχύουν, πως πολιτικά δεν έχει τεθεί προς το παρόν θέμα διακοπής τους το 2021. Όσο για το 2022 εξήγησε πως δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα και πως όλα θα εξαρτηθούν από αν θα έχουμε νέο κύμα υγειονομικής κρίσης ή από το αν θα υπάρχει εμβόλιο.
Εκτιμήσεις Σταϊκούρα
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταικούρας εκτίμησε και ο ίδιος εκ νέου χθες πως είναι πιθανή η διατήρηση της εν λόγω “ευελιξίας”. Αλλά οι πολιτικές αποφάσεις θα ληφθούν μετά τον Σεπτέμβριο (θεωρητικά κατά τη χάραξη του νέου προϋπολογισμού).
Πάντως πολλά κράτη-μέλη ζητούν αυτές οι αποφάσεις να ληφθούν τον τρέχοντα μήνα Ιούλιο μαζί με την επιχειρούμενη συμφωνία για να το νέο σχέδιο ανάκαμψης.
Σε κάθε περίπτωση, δεδομένου ότι η ενισχυμένη εποπτεία διαρκεί μέχρι τα μέσα του 2022, η δυσμενής αυτή υγειονομική εξέλιξη αλλάζει και τα δημοσιονομικά δεδομένα για τη χώρα, χωρίς βεβαίως να λύνει το πρόβλημα.
Η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευτεί για το ύψος των πλεονασμάτων στη συνέχεια. Διότι η συμφωνία του 2018 προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ έως και το 2022, με σταδιακή απομείωσή του στη συνέχεια στο 3% το 2023, στο 2,5% το 2024 και στο 2,2% του ΑΕΠ από το 2025 και μετά.
Την εκτίμησή του ότι και το 2021 θα υπάρχει μια ελαστικότητα στους δημοσιονομικούς στόχους μετέφερε ο ΥΠ.ΟΙΚ., Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στην τηλεόραση του Mega. Επίσης προανήγγειλε πληρωμή όλων των δανείων που ΤΕΠΙΧ ΙΙ μέσα στον Ιούλιο, αλλά και την πληρωμή μέσα στον Αύγουστο του νέου κύκλου επιστρεπτέας προκαταβολής.
Ανέφερε ακόμη πως εντός της εβδομάδας θα γίνονται συνεχώς πληρωμές για την “Επιστρεπτέα Προκαταβολή 2”, για την οποία “τρέχει” η περίοδος υποβολής των τελικών προτάσεων χορήγησης (έως 15/7). «Ήδη χθες (σ.σ. προχθές) έγινε η πρώτη καταβολή σε επιχειρήσεις και νέες πληρωμές θα γίνουν σήμερα (σ.σ. χθες)», είπε.
Για το δημοσιονομικό ζήτημα είπε πως καταρρέει το αφήγημα ότι η κυβέρνηση δεν έλαβε αρκετά μέτρα εμπροσθοβαρώς μετά τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για χαμηλότερη ύφεση, οι οποίες μάλιστα - όπως είπε - δεν έλαβαν υπόψη τα τελευταία μέτρα στήριξης.
Εκτίμησε πως το 2021 θα είναι μια πολύ καλή χρονιά, μια χρονιά ανάκαμψης, αν βεβαίως έχει αντιμετωπιστεί με επιτυχία η υγειονομική κρίση. Επισήμανε πως το κρίσιμο στοιχείο είναι η κυβέρνηση να είναι κοντά στους πολίτες και στις επιχειρήσεις.
Για το αν μπορούν να μειωθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι στο μέλλον επισήμανε πως, αν η κυβέρνηση είχε ακούσει την πρόταση ο στόχος για 3,5% του ΑΕΠ να γίνει 2% του ΑΕΠ, θα ήταν σήμερα σε χειρότερη θέση. «Αν τότε είχαμε προχωρήσει σε εκείνη την ενέργεια πιθανώς να μην μπορούσαμε να υλοποιήσουμε όλα τα μέτρα που υλοποιούμε τώρα, γιατί φέτος πλέον η χώρα προχωρά σε ελλείμματα» σε συμφωνία με τους Θεσμούς, είπε. Εξήγησε πως υπάρχει συμφωνία με τους Θεσμούς για συγκεκριμένα μέτρα στήριξης και πως αυτή τη στιγμή είμαστε στο ίδιο καθεστώς που είναι οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες: Δεν υπάρχουν καθόλου στόχοι και κανόνες, αρκεί οι δαπάνες να συνδέονται με τους τέσσερις άξονες που έχει οριστεί από τα κοινοτικά όργανα ότι αφορούν στην υγειονομική κρίση.
«Το φθινόπωρο θα συζητήσουμε ξανά σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως υπουργοί Οικονομικών για το τι θα γίνει το 2021 και μετά σε όλη την Ευρώπη. Γιατί όπως ξέρετε δημοσιονομικοί κανόνες υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη», ανέφερε.
Εκτίμησε πως «με αρκετή ασφάλεια μπορώ να σας πω συνεχώς ότι και για το 2021 δε μιλάμε για τους ψηλούς δημοσιονομικούς στόχους που είχε θέσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτό δε σημαίνει πως η χώρα δεν μπορεί με τις δικές της δυνάμεις να γυρίσει σε πρωτογενή πλεονάσματα», αν το καταφέρει, αλλά αυτό δε θα είναι στόχος (δηλαδή υποχρέωση), θα ισχύει στην Ελλάδα αυτό που θα ισχύει και στις υπόλοιπες χώρες.
«Παρακολουθούμε κάθε φορά τη δυναμική των εξελίξεων», ανέφερε, και το πρόγραμμα “Συν-Εργασία”, και εξήγησε ότι προς το παρόν πολλές επιχειρήσεις προτίμησαν το μέτρο της αναστολής.
