Η κυβέρνηση προ ολίγων εβδομάδων είχε διαβεβαιώσει τους δανειστές ότι «παραμένει πιστή στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων», αλλά στην τηλεοπτική του συνέντευξη ο πρωθυπουργός άφησε να εννοηθεί ότι τουλάχιστον τη μείωση του αφορολόγητου θα την «ανατρέψει».
Τι ακριβώς ισχύει;
Ουδείς γνωρίζει! Ωστόσο, ενόψει των πολλαπλών εκλογών της χρονιάς, το θέμα θα συζητηθεί πολύ και θα αποτελέσει αντικείμενο σφοδρής αντιπαράθεσης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Βεβαίως κάποια στιγμή θα έρθει η... ώρα της αλήθειας, αφού θα είναι κρίσιμη η «συμμετοχή» του ή όχι στον προϋπολογισμό του 2020!
Στην πραγματικότητα η σχετική διαδικασία είναι ήδη προδιαγεγραμμένη όσον αφορά την «τυπική» αποδοχή της από την πλευρά της κυβέρνησης, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν προκαθορίζει την τελική της τύχη.
Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα η κυβέρνηση, ούσα υποχρεωμένη να καταθέσει το επικαιροποιημένο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, θα ενσωματώσει τη συγκεκριμένη «πράξη» της μείωσης του αφορολόγητου, όπως αυτή έχει προκύψει από τις αποφάσεις της συμφωνίας του Eurogroup του Ιουνίου του 2018.
Το ΥΠ.ΟΙΚ. δεν πρόκειται να αποκλίνει στο σχέδιο που θα καταθέσει στην Κομισιόν από τη συμφωνία του 2018. Και τα δημοσιονομικά μεγέθη που θα εμπεριέχονται στο Μεσοπρόθεσμο θα συνυπολογίζουν τα επιπρόσθετα «έσοδα» από την επέκταση της φορολογικής βάσης μέσω της μείωσης του αφορολόγητου ορίου.
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, τα μεγέθη αυτά προβλέπεται ότι θα υπερβαίνουν σημαντικά τους στόχους που θα διασφαλίζουν το προβλεπόμενο «πρωτογενές πλεόνασμα».
Να σημειωθεί εδώ ότι τόσο το ΔΝΤ όσο και η Κομισιόν στους υπολογισμούς τους που αφορούν τις προβλέψεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ακολουθούν ακριβώς το ίδιο κανονιστικό πλαίσιο με το οποίο το ΥΠ.ΟΙΚ. συγκροτεί το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και συμπεριλαμβάνουν βέβαια την επίδραση από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης με τη μείωση του αφορολόγητου.
Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι και το σχέδιο προϋπολογισμού του 2020, που θα διαμορφωθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου, θα συμπεριλάβει τα αποτελέσματα της «μείωσης του αφορολόγητου».
Αυτό όμως σε καμία περίπτωση δεν προδιαγράφει και την εφαρμογή του στο τελικό σχέδιο προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή προς ψήφιση στα τέλη του έτους. Και αυτό γιατί μέχρι τότε θα έχουν ενσωματωθεί τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2019 (τρία τρίμηνα), όπως επίσης και οι συνακόλουθες προβλέψεις για το 2020, που θα υποδεικνύουν την ανάγκη ή μη της εφαρμογής του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου προκειμένου να καλυφθεί ο βασικός στόχος/δέσμευση για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
Όλα θα κριθούν από το σχέδιο εκτίμησης εκτέλεσης του προϋπολογισμού του 2020 και τη συμφωνία ή απόρριψή του από την Κομισιόν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου.
Η αλήθεια είναι ότι, λόγω της αυξημένης εποπτείας και τους αλλεπάλληλους ελέγχους μέσα στο έτος όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού, τα στοιχεία από την Ελλάδα που συγκεντρώνει η Κομισιόν έχουν μια αυξημένη αξιοπιστία και αποτελούν βάση ακριβούς πρόβλεψης για τον προϋπολογισμό του 2020.
Με τα δεδομένα αυτά η Κομισιόν θα έχει ακριβή εικόνα ήδη από τα μέσα του καλοκαιριού, για το κατά πόσο η εφαρμογή του μέτρου της μείωσης του αφορολόγητου είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της συμφωνίας του Ιουνίου του 2018...
Όσον αφορά το ΔΝΤ ήδη έχει αλλάξει τη «ρητορική» του σχετικά και, ενώ στη συμφωνία του Ιουνίου τα δύο μέτρα (μείωση συντάξεων και αφορολόγητο) είχαν «εισαχθεί» με απαίτησή του ως εγγύηση για την επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων μέσω των οποίων διασφαλίζεται η «βιωσιμότητα» της εξυπηρέτησης του χρέους, τώρα έχει μεταθέσει το θέμα της μείωσης του αφορολόγητου στο σκέλος των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων...
Αυτό σημαίνει ότι η δέσμευση του Ιουνίου του 2018 θα εξεταστεί στη βάση των αποτελεσμάτων της εκτέλεσης των προϋπολογισμών της διετίας 2019-2020.
Και εξ αυτών θα κριθεί το αν θα είναι αναγκαία η εφαρμογή της, η προσωρινή αναστολή ή και η κατάργησή της σε συμφωνία κυβέρνησης και Θεσμών.
Ο Τόμσεν... επιμένει!
Φυσικά ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Πολ Τόμσεν, στο πλαίσιο της «νέας» θεώρησης του ΔΝΤ ως προς τη μείωση του αφορολόγητου («αναγκαία μεταρρύθμιση»), σε λεκτικό τουλάχιστον επίπεδο, επιμένει σθεναρά: Μάλιστα χαρακτήρισε, προ ολίγων ημερών, την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μεταρρυθμίσεων για τη μείωση των συντάξεων και του αφορολόγητου ως καίριας σημασίας για την ελληνική οικονομία, ασκώντας παράλληλα κριτική στο αντιαναπτυξιακό δημοσιονομικό μείγμα που έχει υιοθετηθεί από την ελληνική πλευρά.
Βεβαίως η μείωση των συντάξεων μας... αποχαιρέτησε ήδη, αφού έχει ακυρωθεί. Για την ώρα τουλάχιστον, διότι δεν αποκλείεται με τις αναμενόμενες μειώσεις στις ασφαλιστικές εισφορές να... ξαναμπεί από το παράθυρο μελλοντικά.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο πλαίσιο της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον ο Πολ Τόμσεν, «πιστεύω ότι οι συνταξιοδοτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις που έχουν συμφωνηθεί είναι ζωτικής σημασίας, όχι προκειμένου να επιτρέψουν στην Ελλάδα να πιάσει τους δημοσιονομικούς της στόχους - πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει δείξει ότι μπορεί και ότι θα πετύχει τους στόχους αυτούς: όπως ξέρετε θεωρούμε αυτούς τους στόχους πολύ φιλόδοξους - αλλά προκειμένου να ελευθερωθούν πόροι που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να εκσυγχρονίσει την οικονομία της, που θα της επιτρέψουν να επενδύσει, να προβεί σε φιλο-αναπτυξιακές φορολογικές μεταρρυθμίσεις, και να ανακτήσει μεγάλο μέρος των δημόσιων δαπανών που έχουν συμπιεστεί σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα κατά τη διάρκεια της κρίσης, τόσα χαμηλά που εμποδίζουν την ικανότητα του κράτους να προσφέρει βασικές υπηρεσίες».
Ακόμη ο Πολ Τόμσεν τόνισε πως «θεωρούμε ότι η Ελλάδα τα έχει πάει εξαιρετικά καλά σε όρους δημοσιονομικής προσαρμογής, αλλά θεωρούμε επίσης ότι επί σειρά ετών αυτό έχει επιτευχθεί χάρη σε ένα δημοσιονομικό μείγμα που δεν είναι φιλικό προς την ανάπτυξη, και τα μέτρα που έχουμε συμφωνήσει ήταν μια προσπάθεια να αποκατασταθεί το φιλο-αναπτυξιακό κλίμα».