Ανοδική πορεία καταγράφουν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, πράγμα που προκαλεί αναταραχή στην ενοικίαση ακινήτων αλλά και στον επιχειρηματικό κόσμο. Η έκρηξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών έχει εκτοπίσει τις μακροχρόνιες ενοικιάσεις, εκτινάσσοντας στα ύψη και το κόστος των ενοικίων.
Συγκεκριμένα, περισσότερα από 126.000 σπίτια και στις 13 περιφέρειες της χώρας, έναντι 96.000 σπιτιών το 2017 και 57.000 το 2016, ήταν διαθέσιμα προς ολιγοήμερη ενοικίαση μέσα από τις πλατφόρμες του Airbnb.
Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” επικοινώνησε με τον Κώστα Αράπογλου, δικηγόρο και πρόεδρο της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Νομού Ηρακλείου, ο οποίος έδωσε την εκτίμησή του, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Είναι θετικό οπωσδήποτε ότι υπάρχει άνθηση των μισθώσεων τύπου Airbnb και κυρίως των βραχυχρόνιων, γιατί δεν είναι μόνο οι Airbnb, αλλά και άλλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται. Γιατί τα χρήματα αυτά διαχέονται στις κοινωνίες, τις τοπικές οικονομίες, και δεν καταλήγουν σε λίγα χέρια των ξενοδοχείων, με αποτέλεσμα οι ιδιοκτήτες να μπορούν να καλύπτουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους. Είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα που σημαίνει ότι κερδίζουν όλοι. Από την άλλη, είναι μια παρακινδυνευμένη δραστηριότητα, από την οποία κάποιοι δεν κερδίζουν γιατί τα έσοδα που θα είχαν από μια συμβατική μίσθωση θα ήταν περισσότερα από τη μίσθωση μέσω διαδικτυακών πλατφορμών. Επίσης, υπάρχει ένας περιορισμός, σύμφωνα με τον οποίο δεν μπορούν να ενοικιάσουν το ακίνητο για πάνω από 90 ημέρες, ανάλογα σε ποια περιοχή αυτό βρίσκεται. Ο καθένας πρέπει να υπολογίσει το οικονομικό, γιατί εδώ έχουμε μια παροχή υπηρεσιών. Στην παραδοσιακή μίσθωση, ο καθένας που νοικιάζει το σπίτι του ξέρει ότι θα εισπράξει κάθε 1η του μήνα το ενοίκιό του. Στις βραχυχρόνιες μισθώσεις μιλάμε για παροχή υπηρεσιών, και συγκεκριμένα για αλλαγή κλινοσκεπασμάτων, για καθαριότητα, φως και ρεύμα, που σε αυτήν την περίπτωση μιλάμε για φυσική υποχρέωση, η οποία δεν εκπίπτει από τα έσοδα που θα έχει. Αυτή τη στιγμή η προσφορά έχει υπερκαλύψει τη ζήτηση. Κάποια θα ενοικιάζονται, ενώ άλλα θα ενοικιάζονται για λιγότερο χρονικό διάστημα».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ που επικαλείται το in.gr, χαρακτηριστικό πρότυπο εκτίναξης βραχύχρονων μισθώσεων είναι το παράδειγμα των Χανίων, όπου πλέον διατίθενται 4.300 σπίτια για βραχυχρόνια μίσθωση και μόλις 250 για μακροχρόνια μίσθωση! Αυτό σημαίνει ότι στα Χανιά δύσκολα μπορεί πλέον να βρει κάποιος σπίτι για μακροχρόνια ενοικίαση.
Σχολιάζοντας την εν λόγω αναφορά, ο κ. Αράπογλου είπε χαρακτηριστικά: «Μπορεί να υπάρχει μια στενότητα όπως και στο Ηράκλειο. Τα κέντρα των πόλεων προσφέρονται καλύτερα και είναι πιο περιζήτητα για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Δεν ισχύει, όμως, αυτό το πράγμα στις περιοχές γύρω από τα κέντρα των πόλεων. Ωστόσο, στοιχεία δεν μπορούν να υπάρξουν ούτε στο Ηράκλειο ούτε σε καμία πόλη για το πόσα σπίτια νοικιάζονται με μακροχρόνια μίσθωση. Για τη βραχυχρόνια μίσθωση μπορεί να δει κανείς στοιχεία εάν κάνει μια έρευνα στις διαδικτυακές πλατφόρμες. Και εκεί μπορεί το ίδιο σπίτι να προσφέρεται για μίσθωση σε διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες. Επίσης, δεν υπάρχουν στοιχεία για το πόσα σπίτια νοικιάζονται στην τάδε πόλη με μακροχρόνια μίσθωση. Δεν μπορούμε να το πούμε ούτε εμείς ως Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων».
Τα στοιχεία για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb, που δημοσιεύουμε σήμερα, περιλαμβάνονται σε μελέτη της Grant Thornton, που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΞΕΕ), με θέμα “Ο κοινωνικός αντίκτυπος της οικονομίας του διαμοιρασμού και οι προτεινόμενες ρυθμιστικές παρεμβάσεις”.
Όπως αποκαλύπτουν τα “Νέα Σαββατοκύριακο”, η μελέτη εντοπίζει τις κοινωνικές επιπτώσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση του φαινομένου “εκτοπισμού” ακινήτων από τις μακροχρόνιες στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Συγκεκριμένα, το πλήθος των ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης αναπτύσσεται με μεγαλύτερο ρυθμό από αυτόν των ακινήτων μακροχρόνιας μίσθωσης. Αυτό προκαλεί ανισορροπία στην ανάπτυξη του τουριστικού και του υπόλοιπου οικιστικού περιβάλλοντος, με αύξηση των τιμών ενοικίασης και επιβάρυνση των οικονομικά ασθενέστερων ομάδων.
Η οικονομία του διαμοιρασμού διευρύνει το φαινόμενο του “εκτοπισμού” και της αύξησης τιμών (crowding out and price effect). Ειδικότερα, στις κοινωνικές επιπτώσεις, σε επίπεδο αγοράς ακινήτων διαπιστώνεται ότι στην Αθήνα ένα ακίνητο στην οικονομία διαμοιρασμού στερεί δύο ακίνητα από τις μακροχρόνιες μισθώσεις, ενώ προκαλεί αύξηση 9,3% στις τιμές των ενοικίων. Σε επίπεδο χώρας, η αύξηση των ενοικίων ανέρχεται στο 8,3%.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Grant Thornton, επιπτώσεις υπάρχουν και στα δημόσια έσοδα, αλλά και στην απασχόληση. Στην τριετία 2016-2018 εκτιμάται ότι η καθαρή απώλεια των δημόσιων εσόδων ανήλθε στα 300 εκατ. ευρώ, ενώ χάθηκαν συνολικά 36.560 θέσεις εργασίας.
Τα μέτρα που προτείνονται στη μελέτη της Grant Thornton είναι χαρακτηριστικά:
* Εγγραφή των ακινήτων σε ειδικό μητρώο και τήρηση συγκεκριμένων τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών.
* Καθορισμός ορίου ημερών μίσθωσης και προσδιορισμός μέγιστου αριθμού ακινήτων προς διάθεση, ανά ιδιοκτήτη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στο εξωτερικό ως όρια έχουν τεθεί οι 30 διανυκτερεύσεις σε Ολλανδία και Καναδά, οι 31 διανυκτερεύσεις στην Ισπανία, οι 90 διανυκτερεύσεις σε Γερμανία (σε δευτερεύουσα κατοικία), Γαλλία (κύρια κατοικία), Βέλγιο, Αγγλία και Ισλανδία, και οι 120 διανυκτερεύσεις στη Γαλλία, εφόσον πρόκειται για δευτερεύουσα κατοικία.
* Εξασφάλιση της προστασίας των κατοίκων, μέσω της πρόβλεψης κανόνων συμπεριφοράς.
* Φορολόγηση ισοδύναμη με αυτή των ξενοδοχειακών καταλυμάτων.
* Θέσπιση νομοθετικού πλαισίου με σαφείς κανόνες λειτουργίας και ύπαρξη μηχανισμών παρακολούθησης της εφαρμογής των κανονιστικών ρυθμίσεων.
* Στενή συνεργασία των ρυθμιστικών Αρχών με τους διαμεσολαβητές υπηρεσιών οικονομίας διαμοιρασμού (σύναψη πρωτοκόλλων συνεργασίας, σύνδεση των συστημάτων για ανταλλαγή δεδομένων).
