Πτωτικά κινήθηκε ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος τον Ιανουάριο, που διαμορφώθηκε στις 99,6 μονάδες από τις 101,6 μονάδες τον Δεκέμβριο, ενώ ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών κινήθηκε σε υψηλά επίπεδα στο Λιανικό Εμπόριο και στη Βιομηχανία, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ.
Ωστόσο, φορείς της αγοράς του Ηρακλείου υποστηρίζουν πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική και πως η κατάσταση στο Λιανικό Εμπόριο δεν είναι η καλύτερη.
Ειδικότερα, στη Βιομηχανία, τις Κατασκευές και το Λιανικό Εμπόριο καταγράφηκε βελτίωση του κλίματος, με το τελευταίο μάλιστα να κινείται σε υψηλά δεκαετίας, ενώ βελτίωση για έναν ακόμη μήνα εμφάνισε και η καταναλωτική εμπιστοσύνη.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ (Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών), στην τρέχουσα συγκυρία το οικονομικό κλίμα συνδιαμορφώνεται από διαφορετικούς παράγοντες: την αναζήτηση κατεύθυνσης στους πρώτους μήνες εκτός των προγραμμάτων, τη διαμόρφωση νέων όρων χρηματοδότησης της οικονομίας, την προεκλογική δυναμική και τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον.
Ειδικότερα, παρατηρείται - όπως άλλωστε και σε προηγούμενες περιόδους προεκλογικά - ότι υπάρχει το τελευταίο διάστημα βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και πως αυτή οδηγεί και σε βελτίωση των προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο. Οι αποφάσεις και εξαγγελίες, ιδίως όσες αφορούν σε δημοσιονομικά μέτρα, π.χ. σε φοροελαφρύνσεις, παροχή επιδομάτων, αλλά και αυτές για προσλήψεις, μεταβάλλουν τις προσδοκίες των οικονομικών μονάδων.
Στην πλευρά των προσδοκιών των επιχειρήσεων ευρύτερα, όμως, η εικόνα είναι μικτή τους τελευταίους μήνες. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, σε άλλους κλάδους και επιχειρήσεις καταγράφεται βελτίωση των προσδοκιών και σε άλλους επιδείνωση, ανάλογα με το αν απευθύνονται κυρίως στην εσωτερική ζήτηση ή στο εξωτερικό. Άλλωστε, για τις εξωστρεφείς οικονομικές μονάδες είναι πολύ σημαντικές οι εκτιμήσεις για βελτίωση ή επιδείνωση του κλίματος διεθνώς και ιδίως για την εξέλιξη της ζήτησης για προϊόντα και υπηρεσίες από το εξωτερικό.
Αναλυτικότερα, στη Βιομηχανία ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ενισχύθηκε ελαφρώς τον Ιανουάριο, μετά από ένα τετράμηνο υποχώρησης, στις 97,6 (από τις 96,4) μονάδες, επίδοση χαμηλότερη και εκείνης πριν ένα χρόνο (103,9 μονάδες). Το αρνητικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση επιδεινώθηκε οριακά, ενώ το ισοζύγιο στις προβλέψεις για την παραγωγή τούς προσεχείς μήνες βελτιώθηκε, με τον δείκτη στις εκτιμήσεις για τα αποθέματα να παραμένει αμετάβλητος.
Παράλληλα, στις Κατασκευές ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ενισχύθηκε τον Ιανουάριο στις 60,2 (από τις 48,6) μονάδες, στο ίδιο επίπεδο με το αντίστοιχο περυσινό (60,5 μονάδες). Στους επιμέρους κλάδους, η τάση είναι ανοδική περισσότερο στις Ιδιωτικές Κατασκευές και λιγότερο στα Δημόσια Έργα. Επίσης, οι προβλέψεις για το πρόγραμμα εργασιών των επιχειρήσεων βελτιώνονται, ενώ ανοδικά κινήθηκαν και οι προβλέψεις για την απασχόληση.
Την ίδια στιγμή, στο Λιανικό Εμπόριο ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2018, καθώς ενισχύθηκε και τον Ιανουάριο, κινούμενος στις 118,3 (από τις 112,2) μονάδες. Οι θετικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις ενισχύονται αισθητά, αν και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή τους εξασθενούν, ενώ ο δείκτης αποθεμάτων καταγράφει αποκλιμάκωση.
Τα δεδομένα για την Κρήτη
Τι συμβαίνει όμως με το Λιανικό Εμπόριο στο Ηράκλειο και στην Κρήτη γενικότερα; Ο Μανόλης Κουμαντάκης, πρόεδρος Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου, απαντάει:
«Νομίζω ότι τα δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Στην Κρήτη είχαμε μια καλύτερη κατάσταση από την υπόλοιπη Ελλάδα, γιατί εδώ στη διάρκεια των εορτών τα επίπεδα ήταν ακριβώς ίδια με πέρυσι. Γι’ αυτό τον λόγο υπήρχε αυτή η ικανοποίηση, η οποία εκφράστηκε μέσα από δείκτες. Από εκεί και πέρα, από το 2019 και έπειτα, τα δεδομένα για την Κρήτη είναι αρκετά χαμηλά, οι τζίροι δεν πάνε καλά και η αγορά έχει προβλήματα και στο νησί μας. Στην υπόλοιπη Ελλάδα τα πράγματα είναι χειρότερα. Οι προσδοκίες μας δε δείχνουν ότι κάτι καλύτερο θα προκύψει. Αυτά είναι τα δεδομένα στην Κρήτη. Μάλιστα, στη συνέλευση που έλαβε χώρα στο Ρέθυμνο, καταδείχτηκε ότι τα δεδομένα είναι αρκετά χαμηλά και οι προσδοκίες δεν είναι υψηλές. Αλήθεια, πού στηρίχτηκε η συγκεκριμένη έρευνα και έδωσε θετικό πρόσημο;».
Την εκτίμησή του έδωσε στη “Νέα Κρήτη” και ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Νομού Ηρακλείου, Μπάμπης Λεκάκης, ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά πως «υπάρχει σταθερότητα στην οικονομία, πράγμα που πρακτικά σημαίνει πως κάποιοι κλάδοι πάνε να ανακάμψουν. Σίγουρα το Λιανικό Εμπόριο, εξαιτίας και των εορτών, φαίνεται πως επανακάμπτει, πράγμα που φαίνεται τον Ιανουάριο, κάτι το οποίο έχουμε διαπιστώσει με τους επαγγελματίες που μιλάμε. Αλλά στο θέμα της βιομηχανίας και βιοτεχνίας δε βλέπουμε κάτι να δείχνει θετικό. Ίσως να φανεί το επόμενο διάστημα. Η χρονιά που μας πέρασε, το 2018, ήταν πολύ καλή στο θέμα της βιοτεχνίας, αλλά προς το παρόν δε φαίνεται κάτι για το 2019. Δεν έχουμε στοιχεία για να δούμε ότι όντως υπάρχει ανοδική πορεία. Υπάρχει μια σταθερότητα. Το Λιανικό Εμπόριο μπορεί να κινήθηκε τον Ιανουάριο σε ικανοποιητικά επίπεδα, αλλά ο Φεβρουάριος δεν είναι από τους καλούς μήνες, παρά το γεγονός ότι έχουμε μέρες εκπτώσεων. Δε βλέπουμε κάτι καλό. Στο Λιανικό Εμπόριο, και επειδή εντάσσουμε σε αυτό και τους κλάδους των τροφίμων, είναι λίγο παράξενα τα πράγματα. Εάν το 2019 είναι όπως το 2018, τότε τα πράγματα θα είναι καλύτερα για όλους».
«Τα επιδόματα... άλλαξαν τη διάθεση»
Ενισχύθηκε η καταναλωτική εμπιστοσύνη
Στον αντίποδα, στις Υπηρεσίες ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών κινήθηκε πτωτικά και τον Ιανουάριο, για τέταρτο μήνα, στις 80,8 (από τις 89,7) μονάδες, εμφανίζοντας τη χειρότερη επίδοσή του από τον Ιούλιο του 2015. Οι εκτιμήσεις για την τρέχουσα κατάσταση των επιχειρήσεων αποδυναμώνονται περαιτέρω, όπως και οι αντίστοιχες για την τρέχουσα ζήτηση, αλλά και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της.
Σε ό,τι αφορά την Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, ο δείκτης ενισχύθηκε και τον Ιανουάριο, για έβδομο κατά σειρά μήνα, και διαμορφώθηκε στις -28,3 (από τις -31) μονάδες, επίπεδο που είναι το μέγιστό του από τον Νοέμβριο του 2009. Πού οφείλεται όμως αυτή η άνοδος;
«Τα κοινωνικά επιδόματα που είναι καθαρά προεκλογικού χαρακτήρα, και δόθηκαν τον Δεκέμβριο, βελτίωσαν σαφέστατα τη διάθεση του κόσμου, αλλά η πραγματικότητα δεν είναι έτσι. Το γεγονός είναι ότι είμαστε στον δεύτερο μήνα του 2019 και υπάρχει μια μείωση των τζίρων κατά 20-25%. Ο κόσμος αυτή τη στιγμή δε βγαίνει στην αγορά, γιατί δεν υπάρχουν εισοδήματα. Τι προσδοκίες να υπάρχουν; Εάν δοθούν καινούργια επιδόματα ή άλλα τέτοια προεκλογικά τρικ κάνουν την εμφάνισή τους, τότε αλλάζει. Για να μπορέσει η Πολιτεία να καλύψει και να δείξει στοιχεία πρωτογενών πλεονασμάτων, έχουν αυξηθεί κατά 20-25% οι ανάγκες που χρωστάει το Δημόσιο για να πληρώσει τον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με στοιχεία του Νοεμβρίου. Όλα αυτά δε δείχνουν θετικό και αισιόδοξο οικονομικό κλίμα. Και το λέω βάσει πραγματικών δεδομένων».
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η άνοδος του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο και τη Βιομηχανία εκπορεύεται από τη βελτίωση των εκτιμήσεων των νοικοκυριών για την τρέχουσα οικονομική τους κατάσταση, αλλά και από τις καλύτερες προβλέψεις τους για τη μελλοντική εξέλιξή της, καθώς και από την ενίσχυση των προβλέψεων για μείζονες αγορές. Οι συγκεκριμένες τάσεις, πέρα από την πρόσφατη καταβολή του κοινωνικού μερίσματος και των αναδρομικών σε ειδικά μισθολόγια, καθώς και τη μη εφαρμογή της προγραμματισμένης περικοπής των συντάξεων, θεωρείται ότι οφείλονται στη σταδιακή είσοδο σε προεκλογική περίοδο. Η τελευταία επίδραση εκτιμάται, μάλιστα, ότι θα συνεχιστεί τους προσεχείς μήνες.
Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -7,8 (από τις -7,6) μονάδες στην Ε.Ε. και στις -7,9 (από τις -8,3) μονάδες στην Ευρωζώνη. Ανοδική τάση σημειώθηκε τον Ιανουάριο σε 6 χώρες, ενώ θετικό πρόσημο διατηρούν 7 χώρες: η Τσεχία, η Δανία, η Ιρλανδία, η Λιθουανία, η Μάλτα, η Πολωνία και η Φιλανδία.
