Κρίσιμο θα είναι και το 2019 για την οικονομία της χώρας μας. Το 2018 κλείνει με ένα αισιόδοξο τρόπο πως η χώρα μας τυπικά έχει βγει από τη λαίλαπα των μνημονίων, τα οποία καθιέρωσαν μια λιτότητα άνευ όρων...
Η λιτότητα αυτή μεταφράστηκε σε παραγωγική «αναπηρία», αλλά και σε πάμπολλες κοινωνικές συνέπειες κατά τη διάρκεια της κρίσης...
Η δημόσια τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα τον Αύγουστο του 2018 από το γραφικό νησί της Ιθάκης, ότι η χώρα μας πλέον απεγκλωβίστηκε από το φαύλο κύκλο των μνημονίων, μας έκανε αρκετά αισιόδοξους. Μας τόνωσε το ηθικό και μας έδωσε μια αίσθηση πως η Ελλάδα μπορεί να οραματίζεται κάτι καλύτερο.
Αλήθεια, όμως, τι έχει αλλάξει από τις 21 Οκτωβρίου και έπειτα στη χώρα μας; Τι μας περιμένει από τον πρώτο μήνα του έτους; Θα ζήσει επιτέλους ο Έλληνας την εποχή των παχιών αγελάδων ή θα ζει και το 2019 με τον φόβο της αύξησης των φόρων;
Είναι ερωτήματα της πολιτικής και οικονομικής επικαιρότητας. Είναι ερωτήματα που αφορούν τον κάθε πολίτη. Η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» διερεύνησε τα συγκεκριμένα ερωτήματα και απευθύνθηκε σε ειδικούς, οι οποίοι μας έδωσαν την εκτίμησή τους για την επόμενη μέρα...
Η εφημερίδα επικοινώνησε αρχικά με τον Στέλιο Βοργιά, ο οποίος είναι πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου. Ο κ. Βοργιάς μάς μίλησε για την αγορά εργασίας, η οποία μέχρι και τα τέλη του 2018 εμφάνιζε μια εικόνα απαγορευτική. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία της «Εργάνη», σύμφωνα με τα οποία στην ελληνική αγορά εργασίας η εργασία μερικής απασχόλησης και οι χαμηλοί μισθοί θριαμβεύουν.
Σε ό,τι αφορά την αγορά εργασίας, ο Στέλιος Βοργιάς είπε πως «σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η οικονομία είναι ένας διακόπτης, με την έννοια πως, όποτε θέλουμε, θα έχουμε μια οικονομία με αναπτυξιακούς ρυθμούς. Πρέπει να γίνουν διαρθρωτικές αλλαγές που θα προσανατολίζονται στο καλύτερο, ώστε να ανοίξουν και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, να υπάρξουν αναπτυξιακά μέτρα, να ανοίξει και το θέμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, και να υπάρξει ελάχιστος μισθός στα 751 ευρώ, όπως το υποσχέθηκαν, κι όχι έτσι όπως το λένε. Είναι μια σειρά μέτρων που πρέπει να πάρει η κυβέρνηση ώστε να δούμε πραγματικές αλλαγές, πράγμα που ισοδυναμεί με εθνικές πολιτικές αντιμετώπισης της ανεργίας, εθνικές πολιτικές στον πρωτογενή τομέα που μπορεί να δώσει λύσεις στο θέμα της απασχόλησης, όπως και ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα δημιουργεί τις μόνιμες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης και με αξιοπρεπείς μισθούς».
Ο ίδιος υποστήριξε πως «από τις 21 Αυγούστου δεν είδαμε ούτε προθέσεις ούτε αλλαγές. Προθέσεις δεν έχουμε δει».
Ο κ. Βοργιάς μάς μίλησε και για το 2019. Για τον ίδιο δεν υπάρχει ένα χειροπιαστό στοιχείο που να καταδεικνύει πως η κατάσταση θα είναι καλύτερη για το νέο έτος, ωστόσο, όπως είπε, πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι πως η νέα χρονιά θα φέρει την πολυπόθητη ανάπτυξη και ό,τι άλλο θέλει ο πολίτης.
«Δε φαίνεται στον ορίζοντα να έχουμε άνοιγμα θέσεων εργασίας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Φοβάμαι μη συνεχιστεί η διαρροή εγκεφάλων... Το να μειώνουμε την ανεργία εις βάρος της απασχόλησης δεν είναι λύση. Το 20% του εργατικού δυναμικού ζει με μισθούς πείνας και μερική απασχόληση. Δεν είναι μείωση το να χάνεται μια θέση πλήρους απασχόλησης και να δημιουργούνται δυο-τρεις θέσεις με μερική απασχόληση και με μισθούς πείνας. Δεν είναι πραγματική μείωση της ανεργίας αυτή. Πρέπει όμως να είμαστε αισιόδοξοι. Και αυτό που τονίζω είναι πως η Ελλάδα δεν είναι τυχαία χώρα, αλλά έχει μεγάλο φυσικό πλούτο που δεν τον έχουν άλλες χώρες, είτε στον πρωτογενή είτε στον τομέα της ενέργειας, είτε στον τουρισμό. Λείπουν οι στρατηγικές και οι πολιτικές αυτές που πρέπει να συγκρουστούν με τα συμφέροντα επιτέλους σε αυτή τη χώρα. Και έτσι να δημιουργηθεί μια υγιής ανάπτυξη που θα φέρει και τη λύση στην απασχόληση. Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Η χώρα μας δεν είναι τυχαία και πιστεύω πως θα υπάρξουν λύσεις ώστε να πάμε σε κάτι καλύτερο», επανέλαβε χαρακτηριστικά.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο για το νέο έτος είναι η μη περικοπή συντάξεων. Μέχρι τους δέκα πρώτους μήνες, οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούσαν πως η περικοπή συντάξεων θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών για το νέο έτος.
Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν έγινε, όπως καταδεικνύεται μέσα από τον προϋπολογισμό του νέου έτους. Μπορούμε όμως να είμαστε ήρεμοι για το ασφαλιστικό σύστημα, ότι δε θα αλλάξει για το νέο έτος και δε θα είναι επιζήμιο για τις συντάξεις των πολιτών;
Στο ερώτημα αυτό απαντάει ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου Αλέξης Μητρόπουλος, λέγοντας: «Η ακριβής ορολογία για το μνημόνιο είναι «Μνημόνιο συνεννόησης για τις συγκεκριμένες προϋποθέσεις οικονομικής πολιτικής».
Στο μνημόνιο, ως αναγκαίο παρακολούθημα της δανειακής σύμβασης, περιγράφεται επομένως μια σειρά μέτρων που ήδη έχουν προνομοθετηθεί, με τους εκατοντάδες εφαρμοστικούς νόμους, που άλλοι είναι αόριστης διάρκειας, άλλοι φτάνουν μέχρι το 2060 και άλλοι μέχρι το 2114 (Υπερταμείο).
Επομένως δεν έχει υπάρξει ούτε τυπική ούτε ουσιαστική έξοδος από τους μνημονιακούς νόμους. Απλώς τερματίστηκε το πρόγραμμα χρηματοδότησης, κάθε δόση του οποίου ήταν συνυφασμένη με την αξιολόγηση από την τετραρχία των δανειστών, κάτι το οποίο θα εξακολουθήσει να υπάρχει, αφού τα μέτρα μετάθεσης της πληρωμής των δόσεων των δανείων και της επιστροφής των κερδών των ευρωπαϊκών τραπεζών από τα ελληνικά ομόλογα σχετίζονται με τη λήψη των επιπρόσθετων μέτρων που περιγράφονται στο Μεσοπρόθεσμο 2017-2022, αλλά και την περαιτέρω διατήρηση των λεγόμενων “μεταρρυθμίσεων”».
Συνεχίζοντας ο κ. Μητρόπουλος τονίζει ότι «οι Ευρωπαίοι όμως, για να αποκρύψουν την αποτυχία των μνημονιακών πολιτικών, μιλάνε για μεταμνημονιακή περίοδο, και στην Ελλάδα οι μνημονιακές δυνάμεις, που αποτελούν το 85% του Κοινοβουλίου, ακολουθούν αυτήν την παραπλανητική ορολογία που διακινεί η μνημονιακή δημοσιολογία. Όλοι ποντάρουν στο ότι οι Έλληνες, μέσα στη μνημονιακή σύγχυση, αδυνατούν να ξεχωρίσουν τους όρους «δανειακή σύμβαση» και «μνημόνιο».
Ως εκ τούτου, με το δημόσιο χρέος σε δυσθεώρητα ύψη, πολύ υψηλότερα από την εποχή εισόδου μας στο πρώτο μνημόνιο, με την ανεργία υπερδιπλάσια αυτής του 2010, με τους σπουδαγμένους νέους μας σε συνεχή μετανάστευση, με τον άυλο και υλικό πλούτο της πατρίδας (ακόμη και τους αρχαιολογικούς μας θησαυρούς) υποθηκευμένο για την έγκαιρη πληρωμή των δόσεων των δανείων, με τα κύρια παραγωγικά μέσα στα χέρια δημόσιων επιχειρήσεων ανταγωνιστικών χωρών, με τις πολλαπλασιαζόμενες αποποιήσεις της πατρογονικής περιουσίας και τους αναμενόμενους πολλαπλάσιους πλειστηριασμούς κατοικιών και επαγγελματικών χώρων, κανένας πατριώτης δεν μπορεί να αντικρίζει το μέλλον της πατρίδας με αισιοδοξία... Εκτός αν θέσει στο επίκεντρο της δραστηριότητάς του την άμεση ανατροπή αυτών και άλλων τραγικών, αντικοινωνικών και αντεθνικών, μνημονιακών δεδομένων».
Ο ίδιος μίλησε και για το εάν υπήρχαν αλλαγές στη φορολόγηση των πολιτών από τον Αύγουστο του 2019 αλλά και για το τι θα μας περιμένει σε επίπεδο φόρων από το νέο έτος...
«Οι εξαγγελθείσες μειώσεις στον ΦΠΑ, στον φόρο επιχειρήσεων κ.λπ., καθώς και μειώσεις στις εισφορές, είναι ανεπαίσθητες. Γίνονται για προεκλογικούς λόγους και δεν μπορούν να αλλάξουν το κλίμα στην οικονομία, πολύ περισσότερο που η τραπεζική χρηματοδότηση έχει μειωθεί στο ελάχιστο. Σημειωτέον ότι οι τράπεζες έχουν ανακεφαλαιωθεί επανειλημμένως και έχουν παντελώς αφελληνιστεί ως προς τη διοίκησή τους ώστε να μπορούμε βάσιμα να μιλούμε για ανυπαρξία εθνικής αποταμίευσης που βρίσκεται στην υπηρεσία της ελληνικής οικονομίας και των πολιτών», σημείωσε.
Κατώτατος μισθός: «Προεκλογική εξαγγελία η συμβολική αύξηση του»
Ένα μέτρο το οποίο προτίθεται να εφαρμόσει η κυβέρνηση είναι η αύξηση του κατώτατου μισθού, με σκοπό να πάρουν μια βαθιά ανάσα οι χαμηλόμισθοι, καθώς ο κατώτατος μισθός λειτουργεί ως ελάχιστο “κατώφλι” για τις μηνιαίες αποδοχές των μισθωτών αλλά και τα ημερομίσθια των εργατών στον ιδιωτικό τομέα.
Η αύξηση του κατώτατου μισθού σημαίνει όμως αυτόματα πως είναι ένα σημάδι επιστροφής της χώρας μας στην ανάπτυξη και στην οικονομική ανάκαμψη;
Ο Αλέξης Μητρόπουλος απαντάει σε αυτό το ερώτημα, λέγοντας: «Πρόκειται περί μιας συμβολικής προεκλογικής εξαγγελίας για να φανεί ότι κάτι κινείται στον καθημαγμένο ιδιωτικό τομέα. Το πρόβλημα εδώ δεν είναι η αύξηση ολίγων ευρώ κατά μήνα, αλλά η αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, ο καθορισμός του κατώτατου μισθού με ελεύθερες διαπραγματεύσεις από τους κοινωνικούς εταίρους και όχι από τον υπουργό, και η αποκατάσταση της πλήρους και ασφαλισμένης εργασίας και όχι ο κατακερματισμός της στις ευέλικτες μορφές απασχόλησης που τείνουν να καταστούν το κύριο εργασιακό σύστημα δημιουργώντας το νέο πρεκαριάτο (τους φτωχούς εργαζομένους) που εξασφαλίζει μόνο το καθημερινό του φαγητό».
Ο ίδιος σχολίασε και τις πολιτικές εξαγγελίες περί μείωσης του ΕΝΦΙΑ, λέγοντας ότι «ήδη εξαγγέλθηκαν κάποιες στοχευμένες μειώσεις σε ορισμένες κατηγορίες ακινήτων, που δεν επηρεάζουν όμως το συνολικώς εισπραττόμενο ποσό που προσδιόρισαν οι δανειστές. Επομένως πρόκειται περί μικρής εσωτερικής ανακατανομής των βαρών και όχι περί γενικής (έστω και ελαφριάς) ανακούφισης των ιδιοκτητών ακινήτων, οι πλειστηριασμοί επί των οποίων θα πολλαπλασιαστούν κατά τους υπολογισμούς των αρμόδιων Αρχών και λόγω χρεών προς το Δημόσιο και τα Ταμεία, και λόγω δανείων από τις τράπεζες, και λόγω εγγυήσεων από συγγενείς και φίλους».
Στασιμότητα ή νέα καταιγίδα φόρων;
Η εφημερίδα «Νέα Κρήτη» ασχολήθηκε και με ένα καυτό ζήτημα, που δεν είναι άλλο παρά αυτό της φορολογίας. Με δεδομένο πως νοικοκυριά και οικογένειες στέναξαν οικονομικά από την αύξηση της φορολογίας και της αστάθειας του οικονομικού περιβάλλοντος το οποίο τάχθηκε κατά των φυσικών πόρων, η εφημερίδα θέλησε να μάθει τι έχει αλλάξει από 21/8/2018, εάν θα αυξηθούν ή θα μειωθούν οι φόροι για το νέο έτος, και τέλος τι αλλαγές να περιμένουμε από τον ΕΝΦΙΑ το νέο οικονομικό έτος, καθώς είναι ένας φόρος που ήρθε για να μείνει για πολλά χρόνια στην Ελλάδα, καταπώς φαίνεται.
Για το ερώτημα τι έχει αλλάξει σε επίπεδο φόρων από τον Αύγουστο του 2018 και έπειτα, η εφημερίδα επικοινώνησε με τον λογιστή-φοροτεχνικό Άλκη Καρτσωνάκη, ο οποίος μας απάντησε: «Τους τελευταίους μήνες του 2018 δεν είχαμε αλλαγές σε φόρους. Τα νομοσχέδια συνήθως φέρνουν αλλαγές το ερχόμενο έτος από την ψήφισή τους. Υπό αυτήν την έννοια βρισκόμαστε σε μια περίοδο δίχως μεταβολές και αναμένουμε να δούμε τις αλλαγές με τον ερχομό του 2019».
Ένα άλλο ερώτημα είναι τι περιμένει τους πολίτες το 2019 σε επίπεδο φόρων. Θα μιλάμε για φορολογική καταιγίδα ή για μια φορολογική στασιμότητα; Ο Άλκης Καρτσωνάκης απαντά πάνω σε αυτό ότι «το φορολογικό σύστημα της Ελλάδας μπορεί να χαρακτηριστεί προβληματικό και αρκετά περίπλοκο. Αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τις οικονομικές ανισότητες σε μεγάλο βαθμό και αλλάζει υπερβολικά συχνά. Κάθε νέο έτος μας φέρνει αντιμέτωπους με νέες φορολογίες, νέους συντελεστές, που άλλοτε είναι σε καλύτερη και άλλοτε σε χειρότερη θέση σε σχέση με τα περασμένα χρόνια. Το 2019 δύσκολα θα αποτελούσε εξαίρεση σε νέες αλλαγές. Έτσι, στα θετικά καταγράφεται η κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο κρασί από την 1η/1/2019, που είχε θεσπιστεί με το άρθρο 90 του εθνικού τελωνειακού κώδικα (Ν. 2960/2001), η οποία προτάθηκε λόγω των επιπτώσεων που παρατηρήθηκαν. Σίγουρα η κατάργησή του θα βοηθήσει την πολλά υποσχόμενη αγορά του ελληνικού κρασιού. Στα θετικά επίσης είναι η μείωση των φορολογικών συντελεστών στα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες από 29% στο 28%. Μείωση συντελεστών θα δούμε και στα διανεμόμενα κέρδη από το 15% στο 10%.
Στα αρνητικά τώρα, για συνταξιούχους και μισθωτούς, συγκαταλέγεται η μείωση του αφορολόγητου. Χαρακτηριστικά, το κατώτερο αφορολόγητο όριο που ανερχόταν στα 8.636 θα φτάσει τα 5.681 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως ένας μισθωτός που εργάζεται ολόκληρο τον χρόνο, ακόμα και αν αμείβεται με 500 ευρώ, θα κληθεί να πληρώσει φόρο. Ταυτόχρονα θα δούμε μια αύξηση στα ελάχιστα απαιτούμενα ποσοστά που θα πρέπει να δαπανήσουμε μέσω κάρτας, πιστωτικής ή χρεωστικής», εξηγεί ο Καρτσωνάκης και συνεχίζει: «Μέχρι στιγμής, οι 3 βαθμίδες της κλίμακας είχαν ποσοστό δαπανών 10% μέχρι τα πρώτα 10.000, από τα 10.001 μέχρι και τα 20.000 15% και 20% σε όσους είχαν εισόδημα από 20.001 ευρώ και άνω. Η αύξηση που εξετάζεται για κάθε κατηγορία είναι από 5% έως 10%.
Στην προσπάθεια περιορισμού του “μαύρου” χρήματος έρχεται να προστεθεί και η μείωση του ορίου αξίας συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, που σήμερα είναι στα 500 ευρώ. Τέτοιες προσπάθειες βοηθούν τη μείωση της φοροδιαφυγής, αν και η ανάπτυξη-αυτοματοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών, καθώς και η αντιμετώπιση των φορολογικών ανισοτήτων με τη μείωση της υψηλής φορολόγησης αποτελούν πιο ισχυρές λύσεις του προβλήματος».
Τέλος, ο κ. Καρτσωνάκης μίλησε για τις αλλαγές του ΕΝΦΙΑ του νέου οικονομικού έτους, τονίζοντας πως έρχονται μειώσεις σε όσους έχουν χαμηλής αξίας ακίνητη περιουσία και συγκεκριμένα έως 60.000 ευρώ.
«Για τον ΕΝΦΙΑ του 2019 κατατέθηκε τροπολογία του Ν. 4223/2013. Σε αυτήν έρχονται μειώσεις κυρίως σε όσους έχουν χαμηλής αξίας ακίνητη περιουσία και συγκεκριμένα έως 60.000 ευρώ. Το ποσοστό της μείωσης είναι στο 30%. Όταν τώρα η συνολική αξία τής ως άνω ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, για το υπερβάλλον ποσό αυτής, το ποσό της μείωσης κατά 30% μειώνεται κατά επτά δέκατα (0,7) του ευρώ ανά 1.000 ευρώ ακίνητης περιουσίας και δεν μπορεί να υπερβεί τα 100 ευρώ. Επίσης, παρατείνεται μέχρι και το έτος 2019 η μη επιβολή συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ για τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων», σημείωσε.
