Με το αναμενόμενο “πακέτο παροχών” (ύψους 910 εκατ. ευρώ, συν τη μη εφαρμογή μέτρων ύψους 335 εκατ.), πρόβλεψη για ανάπτυξη 2,5% και νέα μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, κατατέθηκε στη Βουλή ο προϋπολογισμός για το 2019.
Ο προϋπολογισμός πέρασε ήδη από το “κόσκινο” της Κομισιόν και γενικότερα των δανειστών, αλλά παραμένουν ακόμη εκκρεμότητες, που αφορούν μάλιστα το 2018, καθώς υπάρχουν διαφωνίες ως προς το ύψος και (κυρίως) τους αποδέκτες του περισσεύματος του προϋπολογισμού της χρονιάς.
Μια διαπίστωση της Κομισιόν, που συμμερίζονται και οι συντάκτες του προϋπολογισμού, είναι οι “εξωτερικοί κίνδυνοι” για την ελληνική οικονομία. Όπως αναφέρεται, η επαλήθευση των τρεχουσών προβλέψεων για το 2019 εξαρτάται βαθμιαία περισσότερο από την επικράτηση ομαλών συνθηκών στο διεθνές γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, εν μέσω μιας δυνητικής κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων και του εμπορικού προστατευτισμού, των γεωπολιτικών εντάσεων που τροφοδοτούν την προσφυγική κρίση, αλλά και των διαταραχών στην πολιτική σταθερότητα ισχυρών οικονομιών της Ευρωζώνης, που δυνητικά αυξάνουν την αβεβαιότητα στις διεθνείς αγορές.
Ο κρατικός προϋπολογισμός στηρίζεται σε μακροοικονομικό σενάριο, βάσει του οποίου ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, σε σταθερές τιμές, προβλέπεται να είναι 2,1% και 2,5% για τα έτη 2018 και 2019, αντίστοιχα. Ωστόσο, η Κομισιόν για το 2019 περιμένει ανάπτυξη 2,2%.
Για το έτος 2018, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 3,98% του ΑΕΠ, έναντι στόχου 3,5%.
«Η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου κατά 0,48% του ΑΕΠ δίνει στην κυβέρνηση σημαντικό περιθώριο απόδοσης μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος», αναφέρει το ΥΠ.ΟΙΚ.
Στον προϋπολογισμό καταγράφεται μείωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 250 εκατ. ευρώ το 2019. Το ΠΔΕ διαμορφώνεται στα 6,75 δισ. ευρώ το 2019 (αντί για 7 δισ. ευρώ στο Προσχέδιο και 7,3 δισ. ευρώ στο Μεσοπρόθεσμο).
Επίσης, κόπηκαν στο μισό (στα 51 εκατ. ευρώ) οι επιδοτήσεις εισφορών των νέων εργαζομένων.
Επιπλέον, σύμφωνα με την Κομισιόν, εντάσσεται στις τακτικές δαπάνες και η παρέμβαση του μεταφορικού ισοδύναμου.
Από την άλλη, διπλασιάστηκε στα 400 εκατ. ευρώ το επίδομα στέγασης.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα υπολογίζεται σε 3,60% του ΑΕΠ το 2019. Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού αναμένεται να ανέλθουν σε 53.806 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 190 εκατ. σε σχέση με το 2018 και κατά 392 εκατ. σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ.
Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2019, εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν στα 56.956 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 573 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2019-2022.
Οι παρεμβάσεις
Οι διορθωτικές δημοσιονομικές παρεμβάσεις έχουν συνολικό ύψους 1.245 εκατ. ευρώ (910 εκατ. ευρώ νέες παρεμβάσεις και 335 εκατ. ευρώ από τη μη εφαρμογή μέτρων/αντίμετρων του 2019).
Συγκεκριμένα, στις νέες παρεμβάσεις περιλαμβάνονται τα εξής:
- “Βοήθεια στο σπίτι”: Μετατρέπεται το τρέχον εργασιακό καθεστώς 3.000 εργαζομένων ορισμένου σε αορίστου χρόνου.
- Ειδική Αγωγή: Πρόσληψη 4.500 εκπαιδευτικών και εξειδικευμένου προσωπικού σε θέσεις προσωπικού που τώρα απασχολείται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Η δαπάνη σήμερα καλύπτεται από πόρους του ΠΔΕ. Οι νέες προσλήψεις θα χρηματοδοτηθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό, χωρίς να μεταβληθεί το τρέχον όριο δαπανών του ΠΔΕ. Παράλληλα, θα μειωθεί ισόποσα το όριο για το προσωπικό ορισμένου χρόνου, προκειμένου να μη μεταβληθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων συνολικά.
- Επίδομα στέγασης: Το στεγαστικό επίδομα απευθύνεται σε νοικοκυριά που διαμένουν σε ενοικιαζόμενη κατοικία και δανειολήπτες. Τα κριτήρια ένταξης είναι εισοδηματικά, περιουσιακά (ακίνητη περιουσία και καταθέσεις), διαμονής στην επικράτεια, πολυτελούς διαβίωσης, ασφαλιστικής κάλυψης και οικογενειακής κατάστασης.
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών: Το μέτρο αφορά στη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, και ειδικότερα στη μείωση του συντελεστή κύριας ασφάλισης κατά 1/3 και στην εφαρμογή της ελάχιστης εισοδηματικής βάσης για την επικουρική ασφάλιση και την εφάπαξ παροχή.
- Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών νέων: Η συγκεκριμένη δράση αποσκοπεί στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας των νέων και αναμένεται να οδηγήσει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
- Μείωση ΕΝΦΙΑ: Το μέτρο συνίσταται στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά.
- Μείωση φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων: Το μέτρο συνίσταται στη σταδιακή μείωση του συντελεστή φορολόγησης από 29% σε 25% σε ορίζοντα τετραετίας και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020.
- Μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών: Το μέτρο αναφέρεται στη μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των διανεμόμενων κερδών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα έχει δημοσιονομική επίπτωση από το 2020.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Τοποθετεί την ανάπτυξη στο 2,2%
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο 5σέλιδο κείμενο γνώμης που εξέφρασε για τον ελληνικό προϋπολογισμό, αναφέρει ότι βελτιώνει την πρόβλεψή της για αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ το 2019 στο 2,2% από 2%, αλλά ακόμη απέχει από το 2,5% που προβλέπει ο προϋπολογισμός.
Η Επιτροπή κάνει λόγο και για αρνητικούς κινδύνους που σχετίζονται με τις αποφάσεις δικαστηρίων, «που έχουν ή θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταστήσουν άκυρες ορισμένες πτυχές των μεταρρυθμίσεων που θεσπίστηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος και να δημιουργήσουν δημοσιονομικές υποχρεώσεις».
Επιπλέον, αναφέρει ότι πιέσεις μπορεί επίσης να προκύψουν από νέες πρωτοβουλίες πολιτικής που επηρεάζουν το δημόσιο μισθολογικό κόστος.
Η Επιτροπή αποκαλύπτει ότι εστάλη από το ΥΠ.ΟΙΚ. επιστολή την 20ή Νοεμβρίου με μια τελική περιγραφή των δημοσιονομικών μέτρων για το 2019, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους ποσοτικοποίησής τους. Σε σύγκριση με το πακέτο μέτρων του σχεδίου προϋπολογισμού, το τελικό αυτό πακέτο αύξανε το επίδομα στέγασης, μειώνοντας το ΠΔΕ.
Ταυτόχρονα, οι ελληνικές Αρχές διευκρίνισαν ότι η νέα επιδότηση που μειώνει το κόστος μεταφοράς των επιβατών και των εταιρειών που διαμένουν σε νησιά (μεταφορικά ισοδύναμο αξίας 91,5 εκατ. ευρώ) μπορεί να καλυφθεί από τα υφιστάμενα ανώτατα όρια του προϋπολογισμού.
Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης
Ως το “κύκνειο άσμα” ενός τετραετούς κύκλου αυταπάτης, ανευθυνότητας, τυχοδιωκτισμού και ιδεοληψίας χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό για το 2019 ο πρώην υπουργός και τομεάρχης Οικονομικών της Ν.Δ. Χρήστος Σταϊκούρας, μιλώντας στην Επιτροπή Απολογισμού και Ισολογισμού της Βουλής.
«Η προσαρμογή σας στην πραγματικότητα κόστισε πανάκριβα, αλλά ευτυχώς σύντομα θα ανοίξουμε ένα νέο κύκλο ευθύνης, σοβαρότητας, υπευθυνότητας και ρεαλισμού», τόνισε ο κ. Σταϊκούρας λίγα λεπτά μετά την εθιμοτυπική τελετή παράδοσης του προϋπολογισμού από τον αναπλ. υπουργό Οικονομικών Γ. Χουλιαράκη στον πρόεδρο της Βουλής Νίκο Βούτση.
«Δεν είναι ο πρώτος μεταμνημονιακός προϋπολογισμός, δεδομένου ότι είμαστε σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, δεδομένου ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προχωρήσει σε αξιολόγηση για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου προς τους ιδιώτες, που έχουν πιάσει ταβάνι, θα προχωρήσει σε αξιολόγηση για τη στελέχωση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, για την καθυστέρηση στις ιδιωτικοποιήσεις, για τις αλλαγές στο Δημόσιο», ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Ποταμιού Γιώργος Αμυράς και προέτρεψε, απευθυνόμενος στα κυβερνητικά έδρανα: «Ας κρατάμε μικρό καλάθι σε σχέση με το “αντιμνημονιακός προϋπολογισμός”. Υπάρχει και η προειδοποίηση για τα κέρδη από το ευρωσύστημα και όλα αυτά εξαρτώνται από τις επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, όλα αυτά θα ελεγχθούν».
Τόνισε επίσης ότι για να πετύχει ο προϋπολογισμός θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρα αναπτυξιακός.
«Αυτή η ιστορία του μεταμνημονιακού προϋπολογισμού και της μεταμνημονιακής εποχής είναι ειρωνεία. Η μεταμνημονιακή εποχή με 700 νόμους να ισχύουν στο ακέραιο και να μην καταργείται κανένας!», ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ Θανάσης Παφίλης και πρόσθεσε ότι ο «μεταμνημονιακός προϋπολογισμός και η μεταμνημονιακή εποχή έχουν δεσμεύσεις μέχρι το 2060, με μέτρα για τα πλεονάσματα, με μέτρα που θα εφαρμόζονται από το 2019 και από το 2020». Κατήγγειλε δε ότι τα μέτρα αυτά θα είναι μονομερή, αφού θα λειτουργούν μόνο υπέρ του κεφαλαίου. Κατήγγειλε, επίσης, ότι «κατατίθεται σήμερα (σ.σ. χθες) ένας σκληρός, βαθιά ταξικός προϋπολογισμός, γιατί και αυτός παίρνει πολλά δισ. από τους πολλούς, τους εργαζόμενους, τους μισθωτούς, τα λαϊκά στρώματα, μέχρι του σημείου να καταργεί και το ΕΚΑΣ, και από την άλλη δίνει ακόμα περισσότερα στο μεγάλο κεφάλαιο».
