Το ζήτημα ίδρυσης “εθνικής bad bank”, δηλαδή μιας τράπεζας που θα έχει ως αποκλειστικό στόχο τη συλλογή των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων των συστημικών τραπεζών και την προσπάθεια “τακτοποίησής” τους, τίθεται επιτακτικά στο τραπέζι.
Ενάμιση χρόνο προτού λήξει η περίοδος στοχοθεσίας των ελληνικών τραπεζών για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, το άγχος για την επόμενη μέρα ξεπερνά το άγχος για το πώς θα επιτευχθεί η μείωση των NPEs κατά περίπου 30 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2019. Τον Δεκέμβριο του 2019, με τους καλύτερους οιωνούς, οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους σε περίπου 65 δισ. ευρώ, από περίπου 107 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2016. Παρά τη μείωση των 42 δισ. ευρώ, όμως, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων προς το σύνολο των χορηγήσεων θα έχει υποχωρήσει μόλις στο 35,2%, παραμένοντας πάνω από 5 φορές υψηλότερος του τρέχοντος μέσου όρου του ευρωπαϊκού δείκτη NPEs (6,5%).
Η δημιουργία μιας bad bank, δηλαδή εθνικών Asset Management Companies για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, θα είναι η “απάντηση” και ήδη ο τρόπος μελετάται.
Τέσσερα είναι τα πιθανά σενάρια που εξετάζονται για την ίδρυση εθνικής bad bank:
1) Η ίδρυσή της να μη συνοδεύεται από τη λήψη κρατικής ενίσχυσης. Στην περίπτωση που η μεταβίβαση των δανείων γίνει σε τιμές αγοράς, η ΕΔΠΣ συμπεριφέρεται ως ένας οποιοσδήποτε επενδυτής, συνεπώς δεν παρέχεται κάποιου είδους πλεονέκτημα στη μεταβιβάζουσα τράπεζα και δεν εφαρμόζεται η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις κρατικές ενισχύσεις.
2) Η μεταβίβαση των δανείων και η ίδρυση της ΕΔΠΣ να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο εφαρμογής μέτρων εξυγίανσης σε ένα πιστωτικό ίδρυμα και να γίνει λήψη κρατικής ενίσχυσης ή χρήση του Ενιαίου Ταμείου Εξυγίανσης. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση εφαρμογής του μέτρου εξυγίανσης του διαχωρισμού των περιουσιακών στοιχείων μιας τράπεζας, η ΕΔΠΣ ιδρύεται με αποκλειστικό σκοπό τον διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων του ισολογισμού αυτής.
3) Η ίδρυση της ΕΔΠΣ στο πλαίσιο εφαρμογής του πτωχευτικού δικαίου σε ένα πιστωτικό ίδρυμα, οπότε, αντίστοιχα με το δεύτερο σενάριο, συνοδεύεται επίσης από κρατική ενίσχυση. Συγκεκριμένα, στο ενδεχόμενο πτώχευσης ενός πιστωτικού ιδρύματος, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μεταφερθούν στην ΕΔΠΣ στο πλαίσιο του διαχωρισμού των στοιχείων ισολογισμού σε “καλή” και “κακή” τράπεζα, με απώτερο σκοπό την πώληση της “καλής τράπεζας”.
4) Η ίδρυση της ΕΔΠΣ και η λήψη κρατικής ενίσχυσης στο πλαίσιο εφαρμογής της προληπτικής κεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Στην περίπτωση αυτή, η κρατική ενίσχυση χορηγείται με το σκεπτικό ότι εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό για τον οποίο πραγματοποιούνται και οι ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, διασφαλίζοντας τη βιωσιμότητά τους στο ενδεχόμενο περαιτέρω χειροτέρευσης των υφιστάμενων συνθηκών. Στην περίπτωση αυτή, όμως, για την πραγματοποίηση της μεταβίβασης των δανειακών χαρτοφυλακίων θα απαιτείται η διεξαγωγή άσκησης εξέτασης της ποιότητας του ενεργητικού των τραπεζών (Asset Quality Review).
