Είναι το ελληνικό Δημόσιο διατεθειμένο να εγκαταλείψει την Τράπεζα της Ελλάδος, όπου έχει υπό την εποπτεία της κεντρικούς κρατικούς λογαριασμούς, και να συνεργαστεί με τις συστημικές τράπεζες, μεταφέροντας εκεί τα κεφάλαιά του;
Η απάντηση στο ερώτημα αυτό ενδεχομένως ανοίξει το δρόμο για μια ριζοσπαστική "λύση" παράκαμψης του κινδύνου απώλειας του "waiver" (κατ' εξαίρεση χρηματοδότηση των τραπεζών από την ΕΚΤ με εγγύηση τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου).
Σίγουρα είναι μια ιδέα που έχει τεθεί στα κέντρα λήψης αποφάσεων εδώ και περίπου δώδεκα μήνες (αρχές του 2017), και η οποία στηρίζεται στη δυνατότητα (ή μη) της μεταφοράς των καταθέσεων του ελληνικού Δημοσίου από τους λογαριασμούς του στην Τράπεζα της Ελλάδος σε λογαριασμούς στις εμπορικές τράπεζες.
Η χρησιμότητα της "λύσης" αυτής είχε τεθεί στο τραπέζι για δύο συγκεκριμένους λόγους: Ο πρώτος είναι η ενίσχυση της ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα με κεφάλαια που "λιμνάζουν" στην Τράπεζα της Ελλάδος και ο δεύτερος είναι η δυνατότητα του ελληνικού Δημοσίου να απολαμβάνει επιτόκια "αγοράς".
Απαραίτητη προϋπόθεση, βέβαια, αυτού είναι ότι τα επιπλέον κεφάλαια που θα προκύψουν σαν ανάγκη για τις τράπεζες από τα stress tests θα μπορούν να καλυφθούν επαρκώς από τις τράπεζες και δε θα θίγουν τη φερεγγυότητά τους.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η σχετική συζήτηση μπορεί να διεξαχθεί εφόσον ολοκληρωθούν τα stress tests και ξεκαθαρίσει μεσοπρόθεσμα το τοπίο αξιοπιστίας του τραπεζικού συστήματος, δηλαδή μετά το Μάιο.
Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, μια τέτοια "λύση" για να γίνει αποδεκτή ως ένα σενάριο προς διαπραγμάτευση πρέπει να λάβει το "πράσινο" από την Τράπεζα της Ελλάδος και το νομικό πλαίσιο που αφορά στην τήρηση των λογαριασμών του Δημοσίου.
Στην "ιδέα" αυτή, μια εναλλακτική εκδοχή είναι εκείνη της ενεργού διαχείρισης των διαθεσίμων του Δημοσίου και όχι των τρεχόντων λογαριασμών του.
Το αντικείμενο μιας τέτοιας εκδοχής περιορίζεται στα ποσά που θα προκύπτουν σαν αποθεματικό για το εγγυητικό μαξιλάρι που σταδιακά θα συσσωρεύεται μέχρι να φτάσει τα 18 δισ. ευρώ.
Ένα τέτοιο ποσό δεν μπορεί να παραμένει προφανώς σε "καταθετικό" λογαριασμό, αλλά θα πρέπει να γίνει αντικείμενο ενεργού διαχείρισης ώστε να "παράγει" έσοδα για όσο διάστημα θα συσσωρεύεται και θα παραμένει ως εγγύηση αποπληρωμής των δανείων. Στο διάστημα αυτό η ενεργός διαχείρισή του προϋποθέτει ότι θα είναι επενδεδυμένο σε προϊόντα άμεσης και εύκολης ρευστοποίησης.
Σε κάθε περίπτωση, η δυνατότητα αυτή, εφόσον ξεπεράσει τις όποιες θεσμικές δυσκολίες και τα τεχνικά εμπόδια που συνοδεύουν την υλοποίησή της, θα αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος, που μπορεί να καλύψει ένα σημαντικό μέρος της μέχρι σήμερα χρηματοδότησης μέσω του Waiver, που προς το παρόν καλύπτεται από την ισχύ του τρίτου προγράμματος.
Τραπεζικό στέλεχος που ρωτήθηκε σχετικά από το capital.gr επισήμανε ότι η "ιδέα" αυτή, όσο και αν τεχνικά φαίνεται ικανή να παρακάμψει προβλήματα χρηματοδότησης των τραπεζών μετά το τέλος του προγράμματος, εντούτοις συνδέεται με προβλήματα στα οποία μόνο η ΤτΕ και η ΕΚΤ μπορούν να δώσουν "λύσεις"...
Επιμέλεια: Νίκος Κοσμαδάκης
