Εικόνες καταστροφής και εγκατάλειψης, σε μια χώρα που θέλει να λέγεται αγροτική, με μια κυβέρνηση που θέλει να υπόσχεται στήριξη της γεωργικής έρευνας, συνεχίζοντας τα "θα" των προηγούμενων, καθώς δεν είναι σημερινό το φαινόμενο του ρημαδιού, για τις εγκαταστάσεις του πρώην ΕΘΙΑΓΕ στην περιοχή του Σκαλανίου, κατέγραψε χθες η εφημερίδα μας σε μια ακόμη αποτύπωση της θλιβερής κατάστασης.
Από πέρυσι το Μάρτιο, όταν με τον αντιπρόεδρο της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης Μύρωνα Χιλετζάκη επισκεφτήκαμε τα 60 και πλέον στρέμματα του πρώην ερευνητικού σταθμού, όχι μόνο δεν ασχολήθηκε κανείς, αλλά, όπως διαπιστώσαμε χθες, η κατάσταση χειροτέρευσε.
Ίσως μάλιστα η συχνή "επίσκεψη" των ζώων να είναι και σωτήρια, αλλιώς δε θα μπορούσαμε καθόλου να προσεγγίσουμε την περιοχή, που μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 2000 ήταν ένας χώρος με σημαντικές δραστηριότητες γύρω από τη γεωργική έρευνα, για την οποία από τη δεκαετία του '80 μέχρι τότε δαπανήθηκαν μυθικά ποσά, αλλά σήμερα ο αγροτικός κόσμος είναι χωρίς επιστημονική στήριξη και προστασία!
Ο φωτογραφικός φακός του Νίκου Χαλκιαδάκη έχει πάρει... φωτιά. Ανεβαίνοντας από τον κόμβο Σκαλανίου, βλέπουμε και καταγράφουμε έναν αμπελώνα κυριολεκτικά εκτεθειμένο στις ορέξεις των αιγοπροβάτων, που φαίνεται πως, μόλις "πρασινίσει", ταΐζεται απ' τους βοσκούς, οι οποίοι ευτυχώς που υπάρχουν και αυτοί και διατηρείται έτσι μια ισορροπία στο περιβάλλον του πρώην Γεωργικού Σταθμού.
Όπως μας είχε πει πέρυσι ο Μύρων Χιλετζάκης, σε ένα ρεπορτάζ που είχαμε κάνει σε επιτόπια επίσκεψη, ο Σταθμός εγκαταλείφθηκε πριν από 15 και πλέον χρόνια και από τότε πολλά λέγονται για την αξιοποίησή του με διάφορους τρόπους από την Περιφέρεια Κρήτης, αλλά τίποτα δεν έχει γίνει, γιατί χρειάζεται και η πολιτική βούληση της εκάστοτε κυβέρνησης.
Ήταν μάλιστα πάνω από 70 στρέμματα που μειώθηκαν όταν πέρασε ο δρόμος. Από την κάτω μεριά της επαρχιακής οδού, εξάλλου, φαίνονται και άλλες εκτάσεις, το ίδιο ρημαγμένες, που ανήκουν στο πρώην ΕΘΙΑΓΕ.
«Εκατομμύρια δραχμές, χιλιάδες ευρώ, αποτέλεσμα μηδέν»...
Ιδιαίτερα καυστικός για την κατάσταση στο Σκαλάνι, όπως και στη Μεσαρά αλλά βέβαια και στον Κατσαμπά, εμφανίζεται στη "Νέα Κρήτη" ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης Πρίαμος Ιερωνυμάκης.
«Δόθηκαν πάρα πολλά χρήματα για επιστημονικές έρευνες από την εποχή των δραχμών. Πολλά εκατομμύρια δραχμές και στη συνέχεια πολλές χιλιάδες ευρώ. Ο κάθε επιστήμονας έκανε τη δική του έρευνα. Και είχαμε δει ότι υπήρχε ένα πρόβλημα συνεργασίας μεταξύ τους. Από 'κει και πέρα, υπήρχε και μια ευθύνη των κυβερνήσεων, που δεν έκαναν κανέναν έλεγχο για όλα αυτά τα χρήματα που δόθηκαν στην έρευνα. Κι όμως, κανένα αποτέλεσμα. Τα λεφτά όμως δόθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το ελληνικό Δημόσιο»...
Μάλιστα, σε όσα έχουμε γράψει κατά καιρούς για προσπάθειες που μας ανακοινώνονται ως προς την ύπαρξη τράπεζας φυτωριακού υλικού στο αμπέλι, ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης δηλώνει κατηγορηματικά:
«Δεν υπάρχει τράπεζα φυτωριακού υλικού. Την τράπεζα την έχουμε εμείς οι ίδιοι οι αμπελουργοί, που έχουμε φυτέψει τα αμπέλια μας. Και ό,τι έχει αφήσει η Περιφέρεια Κρήτης είναι αυτό που υπάρχει κάτω στη Μεσαρά, όπου και δεν ξέρουμε τι πραγματικά έχει διασωθεί μέχρι σήμερα»...
Μάλιστα, στο σημείο αυτό, ο συνδικαλιστής τονίζει ότι «από την εποχή του αείμνηστου Γιάννη Γαρεφαλάκη έχουν δοθεί πάρα πολλά χρήματα για τη δημιουργία μητρικής φυτείας, αλλά αποτέλεσμα μηδέν. Και τις συνέπειες τις πληρώνει ο ίδιος ο αγρότης. Ενώ έπρεπε να υπάρχει η έρευνα που να του δίνει φυτωριακό υλικό, ώστε να υπάρχει και η διάδοσή του, αντί να γίνεται αυτό, όλα αυτά είναι έρημα και έχουν γίνει χειμαδιά. Αυτό είναι γεγονός»...
Ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης καταγγέλλει επίσης ότι «πολλές φορές δίνονταν χρήματα για να δούμε πόσα πόδια έχει η κατσαρίδα... Ο καθένας έκανε μια έρευνα, η οποία αμφισβητούνταν από κάποιους άλλους. Και δεν είναι κακό να υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, αλλά από την άλλη έπρεπε να υπάρχει ένα αποτέλεσμα. Σήμερα έχουμε τους νηματώδεις του εδάφους. Φυτεύουμε και δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα αμπέλι. Και χρειάζεται να περάσουν 15 ή 20 χρόνια για να καθαρίσει το έδαφος. Έχουμε τη βοθρίωση του ξύλου. Κι αυτό παρά την αναμπέλωση της δεκαετίας του '80, η οποία όμως ήταν ένα αναγκαίο κακό, γιατί είχε έρθει η φυλλοξήρα και έπρεπε ο κόσμος να φυτέψει για να ξαναβγάλει προϊόν. Δόθηκαν χρήματα πολλά από τότε, αλλά δεν έχει γίνει σωστή δουλειά. Και γράφτηκαν μόνο κάποιες θεωρίες, αλλά χωρίς αποτέλεσμα»...
Σύμφωνα με τον ίδιο, στην υπόθεση αυτή είχαν ανάμειξη κάποιοι επιστήμονες, αλλά σίγουρα όχι όλοι, ενώ ξεχωρίζει για το θετικό του ρόλο και τον αγώνα του από τότε το γεωπόνο και πρώην ερευνητή Αμπέλου Βαγγέλη Βαρδάκη, ο οποίος επεσήμαινε τα κακώς κείμενα και πλέον έχει δικαιωθεί για όλα αυτά τα προβλήματα της αναμπέλωσης-σκάνδαλο εκείνης της περιόδου.
Καταλήγοντας, ο Πρίαμος Ιερωνυμάκης ζητά να συσταθεί μια επιτροπή, όπου θα μετέχουν και οι εκπρόσωποι των αγροτών χωρίς αμοιβή, και αυτή η επιτροπή να αποφασίσει με ποιον τρόπο όλες αυτές οι εγκαταστάσεις θα ξανατεθούν στην υπηρεσία των επιστημονικών ιδρυμάτων.
«Όταν δίνονταν οι χρηματοδοτήσεις»...
Ο γεωπόνος Κωστής Παπαδάκης στη διάρκεια της δεκαετίας του '80 υπηρετούσε στη Γεωργική Σχολή και το Γεωργικό Σταθμό του Αμπελούζου στη Μεσαρά. Όπως λέει μάλιστα, «είναι λυπηρό το γεγονός να δίνονται τόσα χρήματα για να γίνει ένας Γεωργικός Σταθμός, να φτιάχνονται θερμοκήπια, τα οποία στη συνέχεια αφήνονται στο έλεος του Θεού. Και ξεκινώ από το πείραμα που είχαμε κάνει με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα στη Μεσαρά. Είχαμε πάρει 100 εκατομμύρια δραχμές τότε από την ΕΟΚ. Είχαμε κάνει ένα σπουδαίο έργο, με τη συμμετοχή καθηγητών πανεπιστημίου, με τη συμμετοχή της ΑΤΕ. Βγάλαμε συμπεράσματα τα οποία ήταν τα καλύτερα σε όλη τη Μεσόγειο. Και μόλις φύγαμε εμείς που ήμασταν υπεύθυνοι εκεί, βάλανε μέσα τα... πρόβατα! Τα δε συμπεράσματα των πειραμάτων - που ήταν υψηλής τεχνολογίας και τα κάναμε επί τέσσερα χρόνια - ούτε καν τα αξιοποίησε το υπουργείο Γεωργίας. Και η ευθύνη είναι πάντοτε στο υπουργείο, το οποίο δίνει τις κατευθύνσεις. Οι επιστήμονες κάναμε τη δουλειά μας. Βγάλαμε έναν ολόκληρο τόμο, ο οποίος ουδέποτε αξιοποιήθηκε. Δηλαδή, ενώ η αγροτική οικονομία είναι ο στυλοβάτης της εθνικής οικονομίας, δεν υπάρχει αγροτική πολιτική».
Όλο αυτό το φαινόμενο, όπως τονίζει ο Κωστής Παπαδάκης, «είναι το ίδιο που συνέβη και στο Σταθμό Έρευνας στην Ιεράπετρα. Το ίδιο είδαμε κι εδώ στο Ηράκλειο. Και αυτό είναι μια ένδειξη ότι ο αγροτικός τομέας εγκαταλείπεται συνεχώς. Και με την εγκατάλειψη του αγροτικού τομέα, αναγκαζόμαστε να αγοράζουμε από κρεμμύδι μέχρι ντομάτα από τις ξένες χώρες, ενώ μπορούσαμε να τα παράγουμε όλα εδώ».
Καταλήγοντας, ο γνωστός γεωπόνος λέει ότι «στο Σκαλάνι έχουν επίσης διατεθεί πάρα πολλά εκατομμύρια. Και εκεί θα μπορούσε σήμερα να οργανωθεί και να γίνει ένας σύγχρονος πειραματικός σταθμός. Να μελετήσει τις καιρικές συνθήκες και ποιες είναι καλύτερες για διάφορες καλλιέργειες, να δώσει αυτά τα αποτελέσματα στο γεωργικό κόσμο, κι εκεί που ψάχνουμε τρόπο να αυξήσουμε την παραγωγή και να μειώσουμε το κόστος, θα μπορέσουμε να το πετύχουμε μέσα από αυτή τη δουλειά. Στο μεταξύ, οι αγρότες από τη στιγμή που δεν έχουν μια επιστημονική κατεύθυνση και καθοδήγηση δεν μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτα. Σε άλλες χώρες δίνονται κατευθύνσεις στον παραγωγό μέσω υπολογιστών, ενώ εδώ ο επιστήμονας που είναι αρμόδιος για το γεωργικό κόσμο έχει ήδη καταργηθεί»...
Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης
Φωτογραφίες: Νίκος Χαλκιαδάκης
