"Άθλια" είναι η κατάσταση στον αμπελουργικό τομέα σε ολόκληρη τη χώρα, με την Κρήτη τώρα που ολοκληρώνεται η συγκομιδή να μετράει πρωτόγνωρες πληγές.
Το ζητούμενο είναι τώρα ο ΕΛΓΑ να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων σε κεντρικό επίπεδο, με τις μαρτυρίες για τη λειτουργία του οργανισμού σε τοπικό επίπεδο να είναι θετικές.
Η εφημερίδα "Νέα Κρήτη" δεν κατάφερε να εξασφαλίσει σχετική ενημέρωση, όμως, από το διευθυντή του ΕΛΓΑ στην Κρήτη Νίκο Δασκαλάκη. Γι' αυτό και δημοσιεύει σήμερα τις εκτιμήσεις έμπειρων αμπελουργών, αλλά και μια γενικότερη ενημέρωση από την ΚΕΟΣΟΕ, που εκπροσωπεί τις οινοπαραγωγικές ενώσεις της χώρας.
Αναλυτικότερα, χρήσιμες εκτιμήσεις καταθέτει στη "Νέα Κρήτη" ο αμπελουργός Γιώργος Στειακάκης. «Εγώ θα σας μεταφέρω σε πρώτη φάση τις εκτιμήσεις μου για το δικό μου αμπέλι. Οι ζημιές είναι τεράστιες. Ένα 5% με 10% εξαγωγή με υποβαθμισμένη ποιότητα. Ένα 50% με 60% οινοποιείο ή σταφίδα με πολύ κακή ποιότητα. Και μένει ένα 30% με 40% που έχει ξεραθεί εντελώς και έχει πέσει στο έδαφος. Αυτή είναι η ιστορία ενός αμπελιού δικού μου».
Εξάλλου, όπως λέει ο κ. Στειακάκης, «η ζημιά που παρουσιάζει η ποικιλία "Κλώνος", δηλαδή το σουλτανί το χονδρόρωγο, που με δύο ορμόνες μόνο γίνεται από 22 χιλιοστά και πάνω, επειδή είναι πολύ ευαίσθητη, είναι από 50% και πάνω. Αυτή η ποικιλία την έχει "πατήσει" πολύ περισσότερο σε σχέση με τα άλλα αμπέλια. Και πάμε στα αμπέλια τύπου V, που έχουν ζημιά από 10% έως και 90%. Υπάρχει αμπέλι που έχει 10% ζημιά. Υπάρχει και αμπέλι που έχει 90% ζημιά. Οι γεωπόνοι του ΕΛΓΑ έχουν βγει. Οι άνθρωποι που βλέπουν τα καλά αμπέλια είναι γεωπόνοι που είναι της δουλειάς. Ξέρουν. Τους νέους γεωπόνους τούς στέλνουν στα σταφιδάμπελα. Και πιστεύω ότι τα τελευταία χρόνια ο ΕΛΓΑ κάνει πάρα πολύ καλά τη δουλειά του. Φέτος βέβαια δεν είναι όπως τα προηγούμενα χρόνια, που τις περισσότερες φορές δεν έκαναν εξατομίκευση. Φέτος η εξατομίκευση είναι αναγκαία, αφού οι ζημιές διαφέρουν ανά περιοχές, ανά αμπέλια κ.λπ.»...
Καταλήγοντας, ο Γιώργος Στειακάκης λέει ότι συνολικά η εξαγωγή του σταφυλιού θα είναι πάνω από 50% έως 60% μειωμένη σε σχέση με πέρυσι, σε επίπεδο Κρήτης. Και οι τιμές έχουν υποχωρήσει, λόγω της μεγάλης ποιοτικής υποβάθμισης των σταφυλιών.
Παντού μεγάλη καταστροφή
Χαρακτηριστική είναι η ανακοίνωση της ΚΕΟΣΟΕ για την κατάσταση του ελληνικού αμπελώνα φέτος. Μεταξύ άλλων αναφέρει: «Ξηρασία και καύσωνες, διαδεχόμενοι από καλοκαιρινές καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις, αποτέλεσαν συχνό φαινόμενο του φετινού καλοκαιριού σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, υπενθυμίζοντάς μας ότι η κλιματική αλλαγή επέρχεται, μεταβάλλοντας το κλίμα της περιοχής που ζούμε από εύκρατο σε ένα είδος τροπικού.
Και ενώ το κλίμα αποτελούσε πάντοτε έναν από τους προσδιοριστικούς παράγοντες του όγκου και της ποιότητας της σταφυλικής παραγωγής, ειδικότερα φέτος επενεργούν καθοριστικά πολλοί παράγοντες μη προσδιοριστικοί του όγκου παραγωγής, οι οποίοι και αποδεικνύονται σταθμικά βαρύτεροι από οτιδήποτε άλλο στην οικονομία του κλάδου, δημιουργώντας ένα ιδιόμορφο αρνητικό περιβάλλον.
Βασικός οικονομικός παράγοντας φέτος, που επηρεάζει τα οικονομικά αποτελέσματα της αμπελουργικής εκμετάλλευσης, είναι το υψηλό κόστος των φυτοπροστατευτικών παρεμβάσεων των αμπελουργών, αφού το "ακατάστατο" κλίμα επέβαλε ραντίσματα που σε πολλές περιπτώσεις ξεπέρασαν και τα δώδεκα, προκειμένου να διασωθεί η παραγωγή, αν και αυτό σε πολλές περιπτώσεις δεν ήταν αρκετό.
Και ενώ η αύξηση του κόστους παραγωγής, όπως είναι αναμενόμενο, θα έπρεπε να πιέσει αυξητικά τις τιμές σταφυλιών, η επενέργεια οικονομικής φύσης παραγόντων άσχετων με την αμπελοκαλλιέργεια μπλοκάρει το μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών, αφού οι παράγοντες αυτοί ωθούν τις συναλλαγές και το εμπόριο στη σκοτεινή περιοχή του "μαύρου".
Δεν είναι μόνο πλέον ο ΕΦΚ στο κρασί που έχει οδηγήσει τις "μαύρες" συναλλαγές στο ασύλληπτο ποσοστό του 70%. Σήμερα έρχεται να προστεθεί και η απροθυμία των αγροτών να εκδώσουν τα προβλεπόμενα παραστατικά διακίνησης και εμπορίας, εξαιτίας της υψηλής φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης.
Το γεγονός αυτό θα πλήξει ιδιαίτερα την εισκόμιση της παραγωγής στους συνεταιρισμούς, αφού οι τελευταίοι είναι αδύνατον να αποκρύψουν φορολογητέα ύλη.
Και το κακό είναι ότι τα δύο τελευταία χρόνια, με την επιβολή του ΕΦΚ στο κρασί, ο κλάδος "εκπαιδεύτηκε" στην άσκηση της παραοικονομίας και η ενδεχόμενη κατάργησή του δε θα σημάνει αυτόματα την επιστροφή στην προγενέστερη κατάσταση.
Επιπλέον και οι πρακτικές του παρελθόντος σχετικά με τα σταφύλια εκτός οινικού τομέα (επιτραπέζια, σταφιδοποιίας) συνεχίζουν να επηρεάζουν αρνητικά το επίπεδο τιμών των οινοσταφύλων, αφού αφενός οι κλιματικές συνθήκες δεν ευνόησαν την εξαγωγική δραστηριότητα και η μόνη διέξοδός τους είναι πάλι ο κλάδος της οινοποιίας και αφετέρου οι τιμές διάθεσης ξεκινούν από τα ασύλληπτα χαμηλά επίπεδα των 0,13 ευρώ/kg.
Και ενώ στην παγκόσμια οικονομία και αγορά του κρασιού η μειωμένη προσφορά ανεβάζει τις τιμές, στην Ελλάδα (με εξαίρεση τη Σαντορίνη) οι τιμές στις "συμπληγάδες" της παραοικονομίας πιέζονται προς τα κάτω, πολλές φορές με την επίκληση της ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τους εισαγόμενους οίνους.
Όσοι όμως επικαλούνται την ανταγωνιστικότητα (κυρίως ως προς τις τιμές) των εισαγόμενων οίνων, ξεχνούν ότι οι σχετικά χαμηλές τιμές των ανταγωνιστριών χωρών (Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία) είναι και προϊόν οργάνωσης και τεχνοκρατικού προσανατολισμού του αντίστοιχου τομέα στις χώρες αυτές (ιδίως στις δύο πρώτες) και όχι προϊόν παραβίασης κάθε όρου υγιούς ανταγωνισμού.
Κατά συνέπεια σε μια μη "ευνομούμενη αγορά" βαρύτερο τίμημα καταβάλλουν οι νόμιμες επιχειρήσεις, που μάλιστα σοβούσης της οικονομικής κρίσης μετατρέπονται σε προβληματικές επιχειρήσεις».
Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης
