Έχουν χάσει τον ύπνο τους, ειδικά φέτος, οι εργατικοί αμπελουργοί της Συλλάμου, Αρχανιώτες στην καταγωγή και μια ζωή μέσα στ' αμπέλια, έχοντας επενδύσει τα όνειρα και τις ελπίδες τους, με τον κόπο τους όμως τα τελευταία χρόνια να πηγαίνει δυστυχώς χαμένος. Φέτος, όπως λένε στη "Νέα Κρήτη", που τους επισκέφτηκε, οι λόγοι για τους οποίους ανησυχούν ιδιαίτερα είναι πολλοί και έχουν σχέση τόσο με την έξοδο της Αγγλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όσο και με τη μείωση της παραγωγής και υποβάθμιση της ποιότητας του επιτραπέζιου σταφυλιού λόγω καιρού!
«Τα αμπέλια λόγω του ζεστού χειμώνα δεν έπεσαν σε λήθαργο.Το αποτέλεσμα ήταν ότι τα κλήματα που αφήσαμε, μετά το κλάδεμα, δεν άνοιξαν μετά. Οπότε η παραγωγή ήταν μειωμένη. Είναι κάτω από το 50% το ποσοστό της μείωσης σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά», τονίζει χαρακτηριστικά στην εφημερίδα μας ο νέος αγρότης και αμπελουργός Νίκος Μαυράκης, που άφησε τη δουλειά του ως οικονομολόγος στην ΕΑΣΗ το 2008 για να αφοσιωθεί στην αμπελουργία.
Αλλά εκτός από την ποσοτική υποβάθμιση, ο ίδιος θεωρεί και ως σίγουρη και την ποιοτική υποβάθμιση. Όσο για τις εξελίξεις που σηματοδοτεί η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μας λέει ότι «εμείς φτιάχνουμε τα χοντρόρωγα σταφύλια, τα τόμσον. Αυτά απευθύνονται στην αγορά της Αγγλίας. Εάν η διαφορά στερλίνας με ευρώ είναι πολύ μεγάλη, αυτό θα σημαίνει ότι εμείς οι παραγωγοί θα πληρώσουμε τη χασούρα. Δε θα την πληρώσει ο έμπορος»...
Αλλαγή αγοράς
Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που ένας παραγωγός αποφασίσει να αλλάξει αγορά, αποφεύγοντας την αγορά της Αγγλίας; «Μπορεί να το κάνει», λέει ο Νίκος Μαυράκης. «Δηλαδή μπορούμε να τα στείλουμε στη Γερμανία. Αλλά η Γερμανία δίνει χαμηλές τιμές. Και για να βγάλω εγώ τα έξοδα, που ανέρχονται σε 30 με 40 λεπτά το κιλό, όταν ο έμπορος στη Γερμανία μού τα πάρει τα σταφύλια μου στα 50 λεπτά το κιλό, μπαίνω μέσα».
Στην ερώτησή μας σε τι ύψος μπορεί να ανέλθει το κοστολόγιο στην παραγωγή του προϊόντος, ο κ. Μαυράκης εξηγεί: «Φάρμακα, λιπάσματα, εργατικά, καύσιμα κ.λπ., θέλουν γύρω στα 600 ευρώ το στρέμμα. Μπορεί να πάει και παραπάνω. Σε μια καλή χρονιά μπορούσες παλιότερα να βγάλεις και τέσσερις τόνους το στρέμμα. Τώρα τα αμπέλια έχουν γεράσει και δεν έχουν την ίδια παραγωγή. Και ανάλογα με την τιμή σε μια μέτρια χρονιά μπορεί να βγάλουμε γύρω στα 1.700 με 1.800 ευρώ το στρέμμα. Σε μια χρονιά όμως όπως τη φετινή, που η παραγωγή είναι πάρα πολύ μικρή, μιλάμε για περίπου 800 ευρώ το στρέμμα. Δηλαδή, φέτος δουλεύουμε για τ' αμπέλια. Δε θα μείνει για μας τίποτα».
Κάνουν πειράματα
Οι αμπελουργοί δεν είχαν ποτέ από το επίσημο κράτος ούτε στήριξη, ούτε καθοδήγηση. Έτσι, κάνουν μόνοι τους τα πειράματά τους. Όπως ο Νίκος Μαυράκης, που όταν ξεκίνησε να ασχολείται αποκλειστικά και μόνο με την αμπελουργία έκανε αναμπέλωση, βάζοντας και την άγνωστη στον πολύ κόσμο ποικιλία "Ραλί".
«Είναι μια επιτραπέζια ποικιλία, που όμως δεν έχουμε δικαιώματα φύτευσης για να κάνουμε εξαγωγές. Έτσι την καλλιεργώ δοκιμαστικά μόνο για την εσωτερική αγορά», λέει ο παραγωγός.
Οι έμποροι
«Οι εξαγωγείς πλουτίζουν διαρκώς και εμείς γινόμαστε όλο και φτωχότεροι», μας είπε ένας άλλος αμπελουργός στη Σύλλαμο, ο Γιώργος Καλοχριστιανάκης, με πολύχρονη εμπειρία στην παραγωγική διαδικασία.
«Έρχονται εδώ και κάνουν ό,τι θέλουν. Βάζουν το απόβαρο στην κλούβα όσο θέλουν. Ξεφορτώνουν το αυτοκίνητο και δεν το ζυγίζουν. Και αν τολμήσεις και τους μιλήσεις, σου λένε κι αυτοί "φεύγω από 'δω". Ο πατέρας του (μας δείχνει τον κ. Μαυράκη) μίλησε μια φορά σε κάποιον εξαγωγέα. Και το συνεργείο του εξαγωγέα έκοψε τα σταφύλια, τα έριξε χάμω και έφυγε. Μεγάλη ζημιά. Τον καταστρέψανε τον άνθρωπο»!..
«Βγάζουν χρήματα στις πλάτες μας»
Από την πλευρά του, ο Στράτος Στρατάκης - γαμπρός του κ. Καλοχριστιανάκη - μας λέει ότι όλα ξεκινάνε από την ανυπαρξία νόμων για την προστασία των αγροτών.
«Δεν υπάρχει κράτος να στηριχτείς. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς τους εμπόρους ήταν κάποτε και παραγωγοί. Και άμα δεις την αλλαγή που γίνεται σε έναν παραγωγό που μετά γίνεται έμπορος, είναι η μέρα με τη νύχτα»...
Όπως καταγγέλλουν οι παραγωγοί, κάθε χρόνο οι εξαγωγείς κάνουν συσκευαστήρια, θαλάμους, ψυγεία, εγκαταστάσεις κολοσσούς και όλα αυτά πάνω στις δικές τους πλάτες. «Πέρυσι έκανα έξοδα 29.000 ευρώ. Ξέρετε τι πήραμε στο τέλος; Τίποτα. Είχαμε τις ζημιές από τις βροχές. Ευτυχώς που τουλάχιστον ο ΕΛΓΑ μάς αποζημίωσε όπως θα 'πρεπε».
Ο παραγωγός Γιάννης Βαλεντάκης λέει στην εφημερίδα μας: «Είμαι 66 χρόνων. Τέτοια ανομβρία δεν τη θυμάμαι ποτέ. Μία δροσιά δεν έχει κάμει να δροσιστεί λίγο η φύση. Η ποιότητα των σταφυλιών μας θα είναι... ζορισμένη. Η παραγωγή θα είναι ελάχιστη και χτυπημένη από το Νότο. Από 40 μέχρι 50% θα είναι μειωμένη η παραγωγή μας φέτος, σίγουρα»...
