«Αν θέλεις να εκδικηθείς κάποιον χάρισε του 100 πρόβατα. Σε ένα χρόνο το πολύ, θα τον έχεις... αφανίσει», λέει στη "Νέα Κρήτη" ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ Κώστας Ψαρουδάκης, δίνοντας το στίγμα της αναγκαιότητας μείωσης του πληθυσμού των αιγοπροβάτων στο νησί, με παράλληλη αύξηση της καλλιέργειας ζωοτροφών.
Με το συνδυασμό αυτών των δύο συντελεστών, μπορούμε να πετύχουμε την ισορροπία για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και μία υψηλή αυτάρκεια στις ζωοτροφές, μειώνοντας δραστικά την εξάρτηση του νησιού μας από τις βιομηχανικές τροφές και κατά συνέπεια τις εισαγόμενες πρώτες ύλες, που σήμερα ανέρχονται τουλάχιστον στο 60%, με ένα μόλις 40% των ζωοτροφών της Κρήτης να προέρχονται από τις καλλιέργειες των κτηνοτροφικών φυτών των ίδιων των κτηνοτρόφων!
Η "Νέα Κρήτη" διερευνά την υπόθεση αυτή, που έχει σχέση με το μέλλον της κτηνοτροφίας στην Κρήτη, αλλά και τη διατροφική μας επάρκεια σε αιγοπρόβειο κρέας, με κτηνοτρόφους που θα αμείβονται για τον κόπο και τον αγώνα τους, χωρίς ταυτόχρονα να επιβαρύνεται το περιβάλλον από την ανεξέλεγκτη βόσκηση ή την υπερβολική παρουσία των ζώων στα βουνά και τις γεωργικές περιοχές του τόπου μας. Και το συμπέρασμα περί της αναγκαίας μείωσης του πληθυσμού των αιγοπροβάτων, αλλά πάντοτε υπό προϋποθέσεις, είναι κάτι που φαίνεται να βρίσκει σύμφωνους τους πάντες, που ασχολούνται με τον τομέα είτε των ζωοτροφών είτε της κτηνοτροφίας, καθώς όλοι συμφωνούν ότι δεν είναι βιώσιμη σήμερα η αιγοπροβατοτροφία, όσο επιμένουμε να έχουμε πολλά ζώα για να παίρνουμε τις ανάλογες... επιδοτήσεις...
Μείωση βοσκοϊκανότητας
Ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ Κώστας Ψαρουδάκης, λέει στην εφημερίδα μας ότι υπάρχει μεγάλη μείωση της βοσκοϊκανότητας, κυρίως στους ορεινούς όγκους της Κρήτης, λόγω της παραμονής μεγάλου αριθμού ζώων και μεγάλου χρονικού διαστήματος στους βοσκότοπους αυτούς. «Οι βοσκότοποι», λέει χαρακτηριστικά, «πρέπει εκ περιτροπής να βοσκίζονται. Δηλαδή, να υπάρχει αγρανάπαυση των ορεινών βοσκοτόπων τους χειμερινούς μήνες και των πεδινών (των χειμαδιών) τους καλοκαιρινούς μήνες. Δηλαδή, τα χειμαδιά "ξεκουράζονται" την άνοιξη και το καλοκαίρι που είναι τα ζώα στα βουνά και το ανάποδο γίνεται στους ορεινούς και ημιορεινούς βοσκότοπους».
Ο κ. Ψαρουδάκης επισημαίνει ότι «εδώ στην Κρήτη στους ορεινούς όγκους - τα φυσικά βοσκοτόπια δηλαδή - παραμένει ένας δυσανάλογα μεγάλος αριθμός ζώων. Δηλαδή υπερδιπλάσιος από τον αριθμό των ζώων που μπορούν να αντέξουν οι βοσκότοποι οι ορεινοί. Και το δεύτερο πρόβλημα είναι ο μεγάλος χρόνος παραμονής, για 9 και 10 μήνες το χρόνο, με συνέπεια να μην προλαβαίνει η φύση να αναγεννήσει τη φυσική χλωρίδα».
Ανάγκη φυτεύσεων
«Οι φυσικοί βοσκότοποι δεν επαρκούν πλέον για να καλύψουν τις ανάγκες του αριθμού αυτού των ζώων», ξεκαθαρίζει ο κτηνίατρος του ΕΛΓΑ Κώστας Ψαρουδάκης. «Άρα θα πρέπει οι παραγωγοί να δημιουργήσουν ως υποδομές τεχνητούς βοσκότοπους. Να φυτεύουν, δηλαδή, κτηνοτροφικά φυτά και να μην επιδίδονται στο να καλλιεργούν τα χωράφια τους βάζοντας παντού ελιές. Γιατί σε πολλές περιοχές είχαμε ωραία χειμαδιά. Μπήκανε σε όλα ελιές, με αποτέλεσμα ο κτηνοτρόφος, επειδή έβαλε ελιές, να μην μπορεί να κάνει έναν τεχνητό βοσκότοπο. Και δεν φτάνουν πλέον τα χόρτα που έχει για να θρέψει τα ζώα του».
Στο σημείο αυτό, διευκρινίζει ότι «είναι απαραίτητο το χόρτο. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε κτηνοτροφία μόνο με τις τροφές τις βιομηχανικές, από το τσουβάλι. Θέλουμε και το χοντρό ξερό χόρτο. Δε γίνεται χωρίς αυτό να λειτουργήσει σε ένα μηρυκαστικό, σε ένα αιγοπρόβατο, το στομάχι. Ούτε να παραχθεί σοβαρό προϊόν. Στην ουσία θα χρεωκοπήσει ο παραγωγός».
Ο κ. Ψαρουδάκης, εκτός από το μεγάλο κόστος εκτροφής που για να μειωθεί πρέπει ο παραγωγός να καλλιεργήσει κτηνοτροφικά φυτά, λέει ότι κάποια στιγμή επιβαρύνεται και η υγεία του ζώου όταν τρέφεται αποκλειστικά και μόνο από το τσουβάλι.
«Κάνουμε προσπάθειες»
«Εμείς εδώ αγοράζουμε τις ζωοτροφές σχεδόν 30 και 40% ακριβότερα απ' ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα, επειδή μεσολαβεί η θάλασσα», λέει στη "Νέα Κρήτη" ο αγροτοκτηνοτρόφος Γιώργος Τζουλιαδάκης. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τα κτηνοτροφικά φυτά, ο ίδιος τονίζει ότι προσπάθειες γίνονται. Αλλά λόγω του διάσπαρτου και μικρού κλήρου της Κρήτης, είναι κοστοβόρες. «Εγώ όταν το έκανα διαπίστωσα ότι μου στοίχισε και περισσότερο να καλλιεργήσω αυτά τα κτηνοτροφικά φυτά, παρά να τα αγοράσω»!
Σύμφωνα με τον ίδιο, «ενιαίες εκτάσεις και πολλά στρέμματα είναι η αναγκαία προϋπόθεση για να καλλιεργήσουμε τα φυτά αυτά, ρίχνοντας το κόστος παραγωγής».
Πάντως, όπως ξεκαθαρίζει ο Γιώργος Τζουλιαδάκης, στη Μεσαρά αλλά και αλλού, ήδη καλλιεργούνται κτηνοτροφικά φυτά σε κατάλληλα τεμάχια.
«Πανάκριβες ζωοτροφές»
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΕΑΣΗ Ανδρέας Στρατάκης επισημαίνει ότι το μεγαλύτερο μέρος των ζωοτροφών εισάγεται. Και όχι μόνο αυτό, αλλά είναι και πανάκριβες. «Αυτό συμβαίνει λόγω μεταφορικών μέσων αλλά και λόγω πολλών αιτιών. Μας ανεβάζουν το κόστος παραγωγής σε πολύ υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με άλλες περιοχές της χώρας. Και δεν μπορούμε αυτό το κόστος να το αντιμετωπίσουμε». Ο συνεταιριστής πιστεύει ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της κτηνοτροφίας στο νησί μας και καλεί την κυβέρνηση να το δει με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και προσοχή. Μάλιστα, όπως υπενθυμίζει, οι μεταφορές ζωοτροφών στην Κρήτη δεν επιδοτούνται, όπως γίνεται σε άλλα νησιά, επειδή το νησί μας δε θεωρείται παραμεθόριος περιοχή.
Χρειάζεται αλλαγή σταδιακά και μεθοδικά
Ο υπεύθυνος της μη κερδοσκοπικής εταιρείας "Φοίνιξ" Δημήτρης Ψαρράς τονίζει ότι όλοι οι κτηνοτρόφοι με τους οποίους έχει συζητήσει την υπόθεση αυτή, πλέον συμφωνούν στην ανάγκη μείωσης των ζώων. «Θέλουμε μόνοι μας χωρίς τη βοήθεια της Πολιτείας, που δεν πρόκειται να μας τη δώσει, να αλλάξουμε το μοντέλο της κτηνοτροφίας σε μικρή κλίμακα στις δικές μας εκτάσεις. Αλλά το να μειώσουμε τα ζώα αυτό από μόνο του δε λέει τίποτα. Και μάλιστα μπορεί να είναι και ζημιά για τους ίδιους. Η αλλαγή θα πρέπει να γίνει σταδιακά και με μέθοδο. Εκεί ακριβώς θέλουμε τα αγροτοπεριβαλλοντικά μέτρα».
Ο κ. Ψαρράς τονίζει ότι υπάρχουν αγροτοπεριβαλλοντικές επιδοτήσεις που ισχύουν εδώ και 20 χρόνια «και μπορεί να μας δώσουν μέχρι και 350 ευρώ το στρέμμα για τον κτηνοτρόφο, αρκεί να κάνει δεντροφυτεύσεις, φυτοφράκτες, καλλιέργεια ζωοτροφών κ.λπ.». Καταλήγοντας, ο κ. Ψαρράς λέει ότι γνωρίζει κτηνοτρόφους που μειώνοντας το ζωικό τους πληθυσμό και αυξάνοντας τις καλλιέργειες κτηνοτροφικών φυτών, κατάφεραν να καλύψουν τις ανάγκες τους με τις δικές τους ζωοτροφές, σε ποσοστό μέχρι και 70%, την ώρα που κατά μέσον όρο η Κρήτη εξαρτάται κατά τουλάχιστον 60% από τις βιομηχανικές ζωοτροφές.
Χριστόφορος Παπαδάκης
