Αλλάζουν τα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο, με ό,τι αυτό σημαίνει για την κυπριακή ΑΟΖ και τις επιθετικές με κάθε αφορμή τακτικές της Άγκυρας απέναντι στην Λευκωσία και βεβαίως τη γεωπολιτική σημασία της Κύπρου στην ανατολική Μεσόγειο.
Με μια απόφαση "διδακτική" και για τα ελληνικά επιτελεία του υπουργείου Εξωτερικών και Άμυνας η Κύπρος προσφέρει στρατιωτικές διευκολύνσεις στη Ρωσία με το απαραίτητο περιτύλιγμα που δίνει το άλλοθι ώστε να μην υπάρξουν "γκρίνιες" και "δυσαρέσκειες" τόσο από την Άγκυρα όσο και από τις Βρυξέλες, αφού η Κύπρος είναι χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω ΝΑΤΟ, καθώς και τη Βρετανία που ούτως ή άλλως διατηρεί βάσεις στη Μεγαλόνησο.
Κίνηση κύρους
Ουσιαστικά η Λευκωσία δίνει διέξοδο στην ανατολική Μεσόγειο στη Μόσχα, ακόμα και στην απευκταία για εκείνην περίπτωση κατά την οποία η Ρωσία θα χάσει τη μοναδική της βάση στην περιοχή εκείνη στο συριακό λιμάνι της Ταρσού. Μια ναυτική βάση με περισσότερο συμβολικό χαρακτήρα, καθώς αποτελεί ένα από τα τελευταία εναπομείναντα σύμβολα του Κρεμλίνου ως μεγάλης διεθνούς δύναμης και όχι με τόσο πρακτική σημασία, αφού η Ρωσία με τα μέσα που διαθέτει μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναπτύξει το στόλο της στην ανατολική Μεσόγειο. Με τον τρόπο αυτό, ο ελλιμενισμός, μεταξύ άλλων, των ρωσικών πολεμικών που αποφασίστηκε στη συνάντηση Πούτιν-Αναστασιάδη ρίχνει επιπλέον χρυσόσκονη στην επιρροή του Κρεμλίνου στην περιοχή, πατώντας στον κάλο την Ουάσινγκτον αλλά και τις Βρυξέλες για έναν πρόσθετο λόγο, την ασφυκτική πίεση για το θέμα της Ουκρανίας και τις κυρώσεις.
Το δάνειο
Πόσω μάλλον όταν μεταξύ των δέκα συμφωνιών υπάρχει και η παράμετρος της χρηματοπιστωτικής συνεργασίας Μόσχας και Λευκωσίας με τη συγκατάθεση Πούτιν για την αναδιάρθρωση της εξόφλησης του δανείου που έχει δώσει η Ρωσία στην Κύπρο με χαμηλότερο επιτόκιο. Βάσει της σχετικής απόφασης που εγκρίθηκε από τη ρωσική Κάτω Βουλή, η εξόφληση παρατείνεται για τέσσερα χρόνια ως το 2022 με 8 ισόποσες δόσεις, δυο κάθε χρόνο, Μάρτιο και Σεπτέμβριο.
Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και για την Ελλάδα, η οποία επιχειρεί την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Ρωσία ήδη από την πρώτη στιγμή της ανάληψης των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης με μια κλεφτή ματιά προς μια ενδεχόμενη οικονομική βοήθεια που δεν έχει αποκλειστεί - όσο και αν εμφανίζεται ως δύσκολη - ειδικά στην περίπτωση που ναυαγήσουν οι διαπραγματεύσεις της Αθήνας με τους δυτικούς δανειστές.
Η παρουσία του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργέι Λαβρόφ στις συνομιλίες των δυο ηγετών δίνει από μόνη της μια διαφορετική δυναμική στις επαφές και τις αποφάσεις που ελήφθησαν, καθώς ο ισχυρός άντρας της ρωσικής διπλωματίας γνωρίζει πολύ καλά κάθε πτυχή του Κυπριακού.
Η "χρυσόσκονη"
Σε μια τόσο ασταθή χρονική συγκυρία οι στρατιωτικές διευκολύνσεις ενόχλησαν έντονα, αν και "διακριτικά" τη Δύση, όσο και αν επιχειρήθηκε να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι και ενδεικτικό του γεγονότος αυτού είναι η σημασία που δόθηκε από τα ξένα ΜΜΕ στην πλευρά της συμφωνίας που ορίζει την παροχή ναυτικών διευκολύνσεων σε ρωσικά πολεμικά πλοία, τα οποία διαπλέουν την Ανατολική Μεσόγειο, στο λιμάνι της Λεμεσού, καθώς και αεροπορικών στη βάση "Ανδρέας Παπανδρέου" της Πάφου. Φυσικά υπήρξε το απαραίτητο διπλωματικό παραπέτασμα που, σύμφωνα με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, δεν είναι άλλο από ανθρωπιστικές επιχειρήσεις και αντίστοιχες διεθνείς για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της πειρατείας.
Σε αυτό το επιχείρημα δε θα μπορούσαν να αντιδράσουν ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, όταν η Ρωσία έχει βρεθεί πολλές φορές αντιμέτωπη με τις "Μαύρες Χήρες" των Τσετσένων αυτονομιστών, πληρώνοντας μάλιστα βαρύ τίμημα σε θύματα. Ως εκ τούτου, η όποια παροχή στρατιωτικών διευκολύνσεων δεν «εμποδίζει κανέναν» και «δεν πρέπει να ανησυχεί κανέναν» όπως σημείωσε εμφατικά ο Ρώσος ηγέτης, καθώς δε στρέφονται «εναντίον κανενός τρίτου κράτους, αλλά ανταποκρίνεται στα συμφέροντα των δύο χωρών». Άρα δεν πρόκειται για χτύπημα κάτω από τη μέση της Ουάσινγκτον ή των Βρυξελλών, αλλά απλά για διμερείς συμφωνίες προς όφελος όλου του πλανήτη!
Η συνεργασία των δύο χωρών παραδοσιακή, όπως άλλωστε και οι σχέσεις μεταξύ Μόσχας και Αθήνας, δεν θα περιοριστεί μόνο σε αυτά τα θέματα, αλλά θα εδραιωθεί και επεκταθεί με προοπτικές που φυσικά περνούν και από το φυσικό αέριο.
Νέα κυβέρνηση, νέα προσέγγιση... Στο "κάδρο" της Ρωσίας και η Ελλάδα
Ουδόλως τυχαία αλλά και συμβολικά ο Νίκος Αναστασιάδης προσκλήθηκε από τον Πούτιν να παρευρεθεί στους πανηγυρικούς εορτασμούς της Μόσχας στις 9 Μαΐου για τα 70 χρόνια της αντιφασιστικής Νίκης κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Πρόσκληση που ισχύει και για τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Φυσικά ουδόλως τυχαία, τη στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας αναθερμαίνει τις σχέσεις με τη Ρωσία σε πολιτικό, εμπορικό και οικονομικό επίπεδο και μένει να φανεί αν θα ισχύσει κάτι τέτοιο σε στρατιωτικό. Γιατί, αν η νέα ελληνική κυβέρνηση αποφασίσει να σπάσει αβγά για να κάνει ομελέτα προσφέροντας για παράδειγμα στον Πούτιν αντίστοιχες διευκολύνσεις στο Καστελόριζο ή σε μια από τις περιοχές που η Τουρκία συνεχίζει να θεωρεί "γκρίζες ζώνες", τα δεδομένα αλλάζουν άρδην γενικότερα για την ανατολική Μεσόγειο και τη χώρα μας. Σε πρώτη ανάγνωση κάτι τέτοιο είναι δύσκολο, αν όχι αδιανόητο, με δεδομένο το ότι η Ελλάδα είναι χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ και όχι μόνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ήδη παρέχει διευκολύνσεις προς τους Συμμάχους με τη Βάση της Σούδας. Όμως για το καλό της... ανθρωπότητας, δηλαδή για ανθρωπιστικούς λόγους, για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της πειρατείας, ποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι πρόκειται για μια κίνηση που στρέφεται εναντίον της Ατλαντικής Συμμαχίας; Ουδείς.
Φαντάζεστε πόσο δραματικά θα άλλαζε το σκηνικό των τουρκικών προκλήσεων αν υπήρχε και ρωσική παρουσία στο Αιγαίο; Και φυσικά το όλο θέμα έχει πολλαπλές προεκτάσεις.
Μόλις χθες, άλλωστε, η Αθήνα ζήτησε από τη Μόσχα να εξαιρεθούν τρία ελληνικά προϊόντα από τον αποκλεισμό που επέβαλε η Ρωσία τον περασμένο Αύγουστο σε οπωροκηπευτικά προέλευσης κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως αντίμετρο στις κοινοτικές κυρώσεις σε βάρος της χώρας. Αθήνα καλεί Μόσχα, λοιπόν, για εξαίρεση τριών προϊόντων από το εμπάργκο: Ήτοι, πορτοκάλια, ροδάκινα και φράουλες! Αρχή με διπλωματία των φρούτων και πάμε παρακάτω.
Σταύρος Μουντουφάρης
