Σήμερα Τρίτη 21 Μαρτίου 2023 τιμώνται οι Θωμάς πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Βήρυλλος επίσκοπος Κατάνης, Μάρτυρες Δομνίνος και Φιλήμονας εκ Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με το εορτολόγιο.
Άγιος Θωμάς Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Ο Άγιος Θωμάς, έζησε τον 7ο μ.Χ. αι. και στις 23 Ιανουαρίου του 607 μ.Χ. διαδέχθηκε στο Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης, τον αποβιώσαντα Κυριακό (βλέπε 27 Οκτωβρίου).
Διακρίθηκε πολύ νωρίς για την ευλάβεια, τη σύνεση, τη σεμνότητα αλλά και τις εγκρατείς θεολογικές γνώσεις του. Αυτά τα χαρίσματα εκτίμησε ο πατριάρχης Ιωάννης ο Νηστευτής (βλέπε 2 Σεπτεμβρίου) και τον χειροτόνησε διάκονο και στη συνέχεια Σακελλάριο.
Ως πατριάρχης ο Θωμάς ο Α’ επέδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και μέριμνα για τα θέματα και τις υποθέσεις του Πατριαρχείου. Έκτισε τον Πατριαρχικό οίκο κοντά στην Αγία Σοφία, τον μέγα τρίκλινο, που από το όνομα του εκλήθη «Θωμαΐτης». Επίσης στο κάτω μέρος του κτηρίου, εγκατέστησε τη Πατριαρχική βιβλιοθήκη.
Παρέμεινε στο θρόνο τρία έτη και καθοδήγησε το ποίμνιό του με σύνεση, ενώ αγωνίσθηκε και κατά των αιρετικών.
Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 20 Μαρτίου του 610 μ.Χ. και κηδεύτηκε στις 22 του ιδίου μηνός.
Αρχαιότερα χειρόγραφα ορίζουν την μνήμη του στις 18 και 22 Φεβρουαρίου και στις 19, 20, 22 Μαρτίου. Ο Παρισινός Κώδικας 1587 και ο Κώδικας της Πετρουπόλεως 227 κατά τις 19 και 20 Μαρτίου αναφέρουν και την εορτή της ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Θωμά.
Η Σύναξη αυτού ετελείτο στην Μεγάλη Εκκλησία.
Όσιος Βήρυλλος Επίσκοπος Κατάνης
Ο Όσιος Βήρυλλος καταγόταν από την Αντιόχεια της Συρίας και ήταν μαθητής του Αποστόλου Πέτρου (βλέπε 29 Ιουνίου). Όταν πήγε μαζί του στη Δύση, χειροτονήθηκε απ’ αυτόν επίσκοπος Κατάνης της Σικελίας. Εκεί ο Βήρυλλος, ποίμανε με τον καλύτερο τρόπο το ποίμνιο του και έφερε αρκετούς στη χριστιανική πίστη. Επίσης αξιώθηκε και να θαυματουργεί.
Κάποτε λοιπόν, υπήρχε μια πηγή στην Κατάνη, που έβγαζε πικρό νερό. Ο Άγιος δια της προσευχής του, μετέβαλε το πικρό νερό, σε γλυκό. Όταν είδε το θαύμα αυτό κάποιος φανατικός ειδωλολάτρης, πίστεψε στον Χριστό, και μαζί μ’ αυτόν αρκετοί άλλοι. Ο όσιος Βήρυλλος πέθανε σε βαθιά γεράματα και το λείψανο του ενταφιάστηκε με τιμές στην Κατάνη, όπου μέχρι σήμερα αναβλύζει μύρο και θεραπεύει ασθένειες σ’ αυτούς που προσέρχονται σ’ αυτό με πίστη.
Ακολουθία στον Άγιο Βήρυλλο συνέγραψαν ο Θεοφάνης και ο Ιωσήφ ο Υμνογράφος.
Άγιοι Φιλήμων και Δομνίνος
Οι Άγιοι Φιλήμων και Δομνίνος κατάγονταν από τη Ρώμη (άλλες πηγές αναφέρουν σαν τόπο καταγωγής τους την Θεσσαλονίκη και ότι αναχώρησαν για την Ρώμη) και έζησαν στα χρόνια της μεγάλης και σκληρής πάλης της ειδωλολατρίας κατά του χριστιανισμού. Με τη φλόγα του ζήλου τους για τον Χριστό, πήγαιναν σε διάφορες πόλεις της Ιταλίας και κήρυτταν τον αιώνιο λόγο της σωτηρίας των ψυχών.
Συνελήφθησαν και αφού τους γύμνωσαν και τους τέντωσαν στην γη από τέσσερις μεριές, τους έδειραν ανελέητα και κατόπιν τους φυλάκισαν. Αλλά η αφοσίωση τους στη χριστιανική πίστη εξακολουθούσε ακέραια, και έτσι κάτω από τα ξίφη των δημίων αξιώθηκαν του μαρτυρικού στεφάνου.
