Τη δεξιοτεχνία του βιρτουόζου πιανίστα Κυπριανού Κατσαρή θα έχει τη χαρά να απολαύσει αύριο Παρασκευή 10 και μεθαύριο Σάββατο 11 Δεκεμβρίου το φιλόμουσο κοινό της Κρήτης. Ο βραβευμένος διεθνώς «ποιητής» του πιάνου θα παρουσιάσει με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών έργα του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, στο πλαίσιο του αφιερώματος που διοργανώνει το Πολιτιστικό Κέντρο Ηρακλείου για τα 250 χρόνια από τη γέννηση του εμβληματικού συνθέτη.
Ο Κυπριανός Κατσαρής, μιλώντας στη «ΝΚ», δεν έκρυψε τη χαρά που θα εμφανιστεί για πρώτη φορά μπροστά στο κοινό του Ηρακλείου, αλλά και την ικανοποίησή του καθώς του δίνεται η ευκαιρία να συνεργαστεί ξανά με τον μαέστρο και καλλιτεχνικό διευθυντή του ΠΣΚΗ Μύρωνα Μιχαηλίδη.
Έχετε στο ενεργητικό σας βραβεία από διεθνείς διαγωνισμούς, έχετε συμπράξει με κορυφαίες ορχήστρες, έχετε συνεργαστεί με τους πιο σημαντικούς μαέστρους της εποχής μας, έχετε εμφανιστεί στις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών του κόσμου, έχετε συνεργαστεί με τις πιο σπουδαίες δισκογραφικές εταιρείες, ενώ διάσημοι σκηνοθέτες έχουν κινηματογραφήσει τα κονσέρτα σας. Θεωρείτε ότι έχετε εκπληρώσει τους στόχους σας; Αισθάνεστε ολοκληρωμένος καλλιτεχνικά; Ή μήπως υπάρχει ακόμη “κάτι” που δεν έχει επιτευχθεί;
«Προσπαθώ συνεχώς να τελειοποιήσω τον τρόπο μουσικής κατανόησης των έργων που παρουσιάζω στο κοινό, είτε μέσω συναυλιών, είτε μέσα από τη δισκογραφία μου. Υπάρχουν πάρα πολλά μουσικά έργα, γνωστά και λιγότερο γνωστά, τα οποία θέλω να μελετήσω και να προσφέρω στο κοινό, γι’ αυτό και σκοπεύω να ζήσω πάρα-πάρα πολλά χρόνια για να τα προλάβω όλα (γέλια)».
Σας έχουν κατατάξει ως έναν από τους 100 καλύτερους πιανίστες του 20ού αιώνα. Πώς αισθανθήκατε με αυτόν τον τίτλο; Σας δημιουργεί πρόσθετο καλλιτεχνικό “βάρος” για επόμενες κινήσεις;
«Σίγουρα αποτελεί μια μεγάλη ευθύνη μεν, οφείλω να πω δε ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη πιανίστες που θα μπορούσαν να είναι σε αυτή τη λίστα. Μια λίστα-αποτέλεσμα αξιολόγησης μουσικών κριτικών και μουσικολόγων, αλλά για να είμαστε δίκαιοι, μια υποκειμενική λίστα».
Τον Απρίλιο του 2019 αποφασίσατε να ηχογραφήσετε μ’ ένα εντελώς πρωτότυπο τρόπο ένα άλμπουμ που συμπεριλαμβάνει 6 CDs με τον τίτλο “Beethoven: A Chronological Odyssey”, αφιερωμένο στην επέτειο των 250 χρόνων από τη γέννηση του Μπετόβεν. Μιλήστε μας γι’ αυτή την ηχογράφηση.
«Υπάρχουν πάρα πολλές εκδοχές από τα έργα του Μπετόβεν σε δισκογραφία. Υπάρχουν μάλιστα για τις 32 σονάτες περισσότερες από 70-80 ολοκληρωμένες ηχογραφήσεις. Επέλεξα να κάνω μια ξεχωριστή παρουσίαση του έργου του Μπετόβεν, μου άρεσε και πολύ το όνομα “Οδύσσεια”, που προβάλλει και τον Ελληνισμό διεθνώς, κάτι που ήταν και παραμένει στόχος μου, και ξεκίνησα να δημιουργώ ένα project, χρονολογικό. Από το πρώτο έργο που έγραψε ο Μπετόβεν όταν ήταν 11 ετών, μέχρι το τελευταίο λίγο πριν πεθάνει, έκανα μια επιλογή από έργα ειδικά για πιάνο και όχι μόνο. Όπως για παράδειγμα η περίφημη “Σονάτα της Άνοιξης” για βιολί και πιάνο, διάφορα άλλα έργα ορχηστρικά, όπως το αργό μέρος της περίφημης “9ης Συμφωνίας”, ένα έργο για ορχήστρα, χορωδία και τέσσερις σολίστ τραγουδιστές, σε μεταγραφή για πιάνο από τον Βάγκνερ, έργα πρωτότυπα, διασκευές από άλλα έργα του Μπετόβεν ή άλλα όργανα, όπως για παράδειγμα κομμάτια που έγραψε για μαντολίνο. Αυτό το χρονολογικό στοιχείο είναι που βρήκα ενδιαφέρον επειδή παρουσιάζει και μια διαφορετική όψη του έργου του Μπετόβεν».
Έρχεστε στο Ηράκλειο και θα μας παρουσιάσετε με τη Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Μύρωνα Μιχαηλίδη, ορισμένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά έργα του συνθέτη: Την Εισαγωγή του Έγκμοντ, αρ. 84, το Κοντσέρτο για πιάνο, No3 σε Ντο Ελάσσονα, αρ. 37, και τη Συμφωνία Νο5 σε Ντο Ελάσσονα, αρ. 67, στο “Μεγάλο αφιέρωμα στον Ludwig van Beethoven!” στο ΠΣΚΗ, την Παρασκευή 10 και το Σάββατο 11 Δεκεμβρίου, στις 9 μ.μ., στην αίθουσα “Ανδρέας και Μαρία Καλοκαιρινού”. Τι πιστεύετε ότι είναι εκείνο που κάνει αυτά τα έργα να ξεχωρίζουν, και ακόμη και σήμερα, περισσότερο από δύο αιώνες μετά, να συγκινούν τόσο πολύ το κοινό;
«Από τα τρία καταπληκτικά έργα του Μπετόβεν που θα παρουσιαστούν σε αυτές τις δύο συναυλίες, εγώ θα παίξω το Κοντσέρτο No3 του Μπετόβεν. Κατά την άποψή μου, ο λόγος που εξακολουθούν να αγγίζουν το κοινό είναι επειδή ένα έργο τέχνης το οποίο βρίσκεται σε ένα πάρα πολύ υψηλό επίπεδο, όπως τα συγκεκριμένα, αγγίζει βαθιά το πνευματικό μας ον. Η ποιότητα και το βάθος αντανακλούν πάνω στον ακροατή. Και είναι τόσο αυθεντικά, που βγαίνουν εκτός χρόνου και μόδας, γίνονται διαχρονικά. Θα συνεχίσουν για πάντα να αγγίζουν το κοινό. Να σας πω και μια ιστορία: όταν υπήρχε το Βελγικό Κονγκό, ένας Βέλγος βιολονίστας πήγε με τον πιανίστα του εκεί και έδωσαν μια συναυλία σε ένα μικρό χωριό. Στην αρχή, το κοινό δεν έδινε μεγάλη προσοχή, ήταν κάπως αφηρημένο. Όταν έπαιξαν Μότσαρτ, το κοινό σιώπησε! Κάτι τους άγγιξε πολύ βαθιά. Διότι η ποιότητα αυτής της καλλιτεχνικής δημιουργίας είναι τέτοια, που ξεπερνάει τις διαστάσεις του χρόνου, της ύλης, του διαστήματος. Βάζει τον άνθρωπο σε έναν πνευματικό κόσμο»!
Γνωρίζετε για το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου; Για τους χώρους και τις δυνατότητές του;
«Δεν είχα μέχρι σήμερα την τύχη να γνωρίσω την Κρήτη και το Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο που έχετε στο Ηράκλειο. Και νιώθω πραγματικά πολύ μεγάλη συγκίνηση ως Έλληνας και ως Κύπριος, για αυτή την πρώτη επίσκεψή μου στην Κρήτη και μάλιστα κάτω από αυτές τις υπέροχες συνθήκες».
Έχετε συνεργαστεί ξανά με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του ΠΣΚΗ Μύρωνα Μιχαηλίδη; Αν ναι, πώς ήταν η συνεργασία σας;
«Θαυμάζω τον κ. Μιχαηλίδη, με τον οποίο έχουμε συνεργαστεί στη Θεσσαλονίκη με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, αλλά και στο Βερολίνο, μια πόλη που έχει μια από τις 3-4 σπουδαιότερες ορχήστρες του κόσμου, τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, που είχε ο Φον Κάραγιαν, όπου είχαμε μια καταπληκτική συναυλία που έλαβε πάρα πολύ καλές κριτικές. Ήταν μια πραγματικά ξεχωριστή εμπειρία. Έχουμε επίσης συνεργαστεί στη Γερμανία, στην Ορχήστρα της Ερφούρτης, εξαιρετική ορχήστρα. Από την αρχή της συνεργασίας μας είχα προσέξει τον επαγγελματικό και αποτελεσματικό τρόπο με τον οποίο κάνει τις πρόβες. Το εντυπωσιακό είναι ότι ο μαέστρος δεν πέφτει ποτέ στην παγίδα της ρουτίνας. Είτε διευθύνει στην πρόβα είτε στη συναυλία, το κάνει σαν να είναι η πρώτη φορά. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Πάντα λέω ότι η ρουτίνα είναι ο εχθρός της μουσικής και του έρωτα».
«Τεράστια η απώλεια του Μίκη» - «Υπέροχες αναμνήσεις από τη συνεργασία μας»
Είχατε ιδιαίτερη σχέση και συνεργασία και με τον Μίκη Θεοδωράκη.
«Πράγματι, και στεναχωρήθηκα πάρα πολύ με τον θάνατό του. Τον Μίκη Θεοδωράκη τον γνώριζα πολύ καλά, είχαμε συνεργασίες πολύ αποτελεσματικές. Είχαμε γνωριστεί στο Παρίσι το 1978, όταν είχε προσφέρει ο Μίκης δύο συναυλίες για τους πρόσφυγες της Κύπρου και είχα παίξει κι εγώ τότε, για πρώτη φορά, μια δική μου σύνθεση, την Κυπριακή Ραψωδία. Εκεί γνωριστήκαμε και από εκεί και πέρα υπήρξε μια ωραία συνεργασία μαζί του. Παίξαμε και ηχογράφησα το κονσέρτο του για Πιάνο και Ορχήστρα, την πρώτη σουίτα του για Πιάνο και Ορχήστρα, τη Δεύτερη Συμφωνία του, το Τραγούδι της Γης, κάναμε ένα διπλό CD στο Λουξεμβούργο πριν 40 χρόνια, υπό τη διεύθυνση μάλιστα του ίδιου του Θεοδωράκη, με την Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας και της Τηλεοράσεως του Λουξεμβούργου.
Τα τελευταία χρόνια, κυκλοφόρησα έναν δίσκο αφιερωμένο στον Μίκη, μια Μεγάλη Φαντασία που έγραψα πάνω σε όλα τα μουσικά θέματα του Ζορμπά, διάρκειας 53 λεπτών περίπου, μαζί με έναν αυτοσχεδιασμό που έκανα εκείνη τη στιγμή, πάνω στα πιο γνωστά του τραγούδια που τα άκουγα όταν πήγαινα παιδάκι διακοπές στην Κύπρο. Υπέροχες αναμνήσεις, τεράστια η απώλεια».
Επόμενα σχέδιά σας; Υπάρχει κάτι ανακοινώσιμο;
«Μια περιοδεία, η 34η στην Ιαπωνία, σε μερικές εβδομάδες. Τελευταίως γίνανε και ορισμένες σημαντικές ηχογραφήσεις για το Ινστιτούτο Φρεντερίκ Σοπέν της Βαρσοβίας, την παγκόσμια πρώτη ηχογράφηση της περίφημης Όπερας του Μότσαρτ, “Ντον Τζοβάννι”, σε μια απίστευτη μεταγραφή για πιάνο σόλο από τον Ζωρζ Μπιζέ, τον συνθέτη της “Κάρμεν”. Είναι μια παρτιτούρα που έχω στη συλλογή μου εδώ και πολλά χρόνια, μια παρτιτούρα πολύ σπάνια, του 19ου αιώνα.
Επίσης, θα βγουν σε λίγο καιρό δύο δίσκοι για τους οποίους είμαι πολύ περήφανος, στο Melism του Έλληνα Νίκου Σαμαλτάνου, εξαιρετικού πιανίστα, όπου στη συλλογή “Έλληνες Συνθέτες” κάναμε δύο ηχογραφήσεις, με έργα του Γιάννη Κωνσταντινίδη, του Γιάννη Ανδρέου Παπαϊωάννου, την Πρώτη Ρομαντική Σονάτα του Λεβίδη των αρχών του 20ού αιώνα, κ.ά.».
