default-image

Αρδάχθια: Ο έρημος οικισμός δίπλα στο μοναδικό δαφνόδασος της Κρήτης

Κρήτη
Αρδάχθια: Ο έρημος οικισμός δίπλα στο μοναδικό δαφνόδασος της Κρήτης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στο κέντρο του νησιού, σε μια περιοχή όπου δεσπόζουν γιγαντιαίοι βράχοι, βρίσκεται ο Άγιος Θωμάς και η Παναγία Καρδιώτισσα - Δείτε φωτογραφίες από τις περιοχές απαράμιλλου φυσικού κάλλους

Γόνιμο μέρος με πολλά ποτάμια, πλούσια βλάστηση και πολλές σπηλιές και κρυψώνες. Ο οικισμός του Αγίου Θωμά, είναι κτισμένος σε προνομιακή θέση, με πανοραμική θέα στη γύρω περιοχή.

Η απαράμιλλη ομορφιά του τοπίου

Ο σημερινός οικισμός πιστεύεται ότι βρίσκεται στη θέση της αρχαίας Πανόνας, ή Πάννονα.

Στην περιοχή της Ακρόπολης βλέπουμε το μετέωρο βράχο, που οι κάτοικοι εδώ και αιώνες του έχουν δώσει τον τίτλο Καβαλάρης. Στο δρόμο για το νεκροταφείο συναντούμε τον Μιχαήλ Αρχάγγελο με αρχαϊκές τοιχογραφίες του 12ου αιώνα.

Ο "Καβαλάρης"

Στην περιοχή του Αγίου Θωμά υπάρχουν πολλά λαξευτά σπήλαια, που χρησιμοποιήθηκαν ως τάφοι κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Υπάρχουν επίσης λαξευτές δεξαμενές νερού. Στη θέση "Γριά Μάντρα" το εσωτερικό των τάφων διατηρείται σε άριστη κατάσταση, ενώ ένας από αυτούς τους τάφους παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς έχει αποκτήσει κλίση.

Γραφικά στενά δρομάκια στον Άγιο Θωμά

Στην άκρη του χωριού, μέσα σε ένα σπήλαιο βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάσαφ, Άγιος σχεδόν άγνωστος και λησμονημένος της μακρινής Ινδίας. Πρόκειται για προχριστιανικό λαξευτό τάφο, που το 12ο αιώνα μετατράπηκε σε χώρο χριστιανικής λατρείας, και θεωρείται μοναδική περίπτωση στην ελληνορθόδοξη ναοδομία. Είναι το μοναδικό εκκλησάκι στην Κρήτη αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάσαφ.

Τα σπίτια στη σκιά του βράχου

Η περιοχή είναι διάσπαρτη από εκκλησίες. Δεκαεπτά στο σύνολο τους είναι οι βυζαντινοί  ναοί και 9 οι ναοί που κτίστηκαν μεταγενέστερα για να στεγάζουν την πίστη και τη λατρεία των χριστιανών στα θεία.

Η εκκλησία στη σκιά του βράχου

Οι εκκλησίες του χωριού

Η Παναγία η Καρδιώτισσα

Λίγο πριν από το χωριό του Αγίου Θωμά υπάρχει μια στροφή, που οδηγεί στoν ιδιαίτερο ναό της Παναγίας της Καρδιώτισσας με τη σπάνια Αγία Τράπεζα του 7ου αιώνα.

Η Παναγία η Καρδιώτισσα

Η Αγία Τράπεζα ήταν η μόνη που διασώθηκε από μεγάλο σεισμό που προκάλεσε την πλήρη κατάρρευση της εκκλησίας. Το νεότερο κτίσμα, που στέκει μέχρι και σήμερα, χρονολογείται στο 13ο αιώνα.

Ο Σταυρός που κοσμεί το ναό της  Παναγίας

Το προσκύνημα είναι αφιερωμένο στο Γενέσιον της Θεοτόκου, γιορτάζει 8 Σεπτεμβρίου, όπως άλλωστε και όλοι  οι Παναγιές οι Καρδιώτισσες.

Ο εσωτερικός διάκοσμος του ναού

Από παλιότερα υπήρχε η συνήθεια οι οι Καρδιώτισσες να χτίζονται κοντά σε μέρη  με νερό.

Το  γάργαρο νερό

Απόδειξη και ο νερόμυλος που βρίσκεται πολύ κοντά στο προσκύνημα, ο οποίος μάλιστα έχει αναπαλαιωθεί από τη 13η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.

Ο περιβάλλων χώρος της Παναγίας της Καρδιώτισσας είναι κατάφυτος

Υπήρχαν πολλοί περισσότεροι νερόμυλοι στην περιοχή, λόγω του Αξεδιανού ποταμού, αλλά ιστορικά αναφέρεται ότι καταστράφηκαν στην Επανάσταση του 1866.

"Οι Οθωμανοί με αρχηγό έναν Κρητικό γενίτσαρο από το γειτονικό Αξέντι, μπήκαν στην Καρδιώτισσα, έκοψαν όλα τα καρποφόρα δέντρα, βεβήλωσαν τις εικόνες και  πέταξαν την Αγία Τράπεζα στον ποταμό. Με μένος και λύσσα , αφού πρώτα είχαν σφάξει τις μοναχές στο γειτονικό μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου, επιτέθηκαν και στις μοναχές της Καρδιώτισσας. Η «ανεπίσημη» ιστορία αναφέρει ότι οι Τούρκοι βασάνισαν μια μοναχή, της έκοψαν το στήθος και το πέταξαν σε ένα βράχο. Τότε  η μοναχή είπε στους Τούρκους πως μέχρι να σβήσει το αίμα από το βράχο θα έχετε φύγει από την Κρήτη. Ο θρύλος λέει ότι το 1912 έσβησε το αίμα από το βράχο", εξιστορεί στο neakriti.gr o εφημέριος του Αγίου Θωμά πατέρας Παναγιώτης.

"Για αρκετά  χρόνια ο τόπος είχε ερημώσει. Έως ότου μια γυναίκα, ονόματι Κυριακή Αναπολιτάκη, είδε όνειρο μια μαυροφορούσα γυναίκα που της είπε ότι θα έβρισκε μια εικόνα στη ρίζα ενός βράχου, 15 μέτρα από το ιερό της Καρδιώτισσας", συνέχισε στην ανατριχιαστική και συγκινητική εξιστόρησή του ο π. Παναγιώτης για να καταλήξει ως εξής:

"Σε εκείνο το σημείο έσκαβαν τρεις μέρες, μέχρι που βρέθηκε η εικόνα του Αγίου Γεωργίου. Μια φορητή εικόνα  του 17ου αιώνα, λαϊκής αγιογραφίας".

Η Παναγία η Καρδιώτισσα

Έτσι ξεκίνησε η αποκατάσταση και η ανοικοδόμηση των προσκυνημάτων. Δυο πήλινες κυψέλες, που βρέθηκαν πρόσφατα σε σπήλαιο, προέρχονται από το τάμα ενός Τούρκου από τα Δαμάνια το 1917 και η ιστορία τους συνδέεται με την ιστορία ενός θαύματος.

Ο Τούρκος, πατέρας ενός 10χρονου παράλυτου κοριτσιού, αφού είχε προσευχηθεί στους Προφήτες του Κορανίου, άκουσε για τα θαύματα της Παναγίας της Καρδιώτισσας και πήγε την παράλυτη δεκάχρονη κόρη του εκεί, τάζοντας ένα ζευγάρι βόδια, δυο ασκιά λάδι και δυο κυψέλες.

Φόρτωσε το παιδί σε ένα γαϊδουράκι και σύμφωνα με την ιστορία κοντά στο πέτρινο πηγάδι της εκκλησίας το παράλυτο κορίτσι περπάτησε.

Τα τελευταία χρόνια λειτουργεί συνεχώς ο ξενώνας δίπλα στο προσκύνημα και γίνονται προσπάθειες ανάδειξης των θρησκευτικών και αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής.

Ο ιερός Ναός της Παναγίας της Καρδιώτισσας

Τα Αρδάχθια και το μοναδικό δαφνόδασος της Κρήτης

Σε απόσταση 500 μέτρων από τον Άγιο Θωμά βρίσκεται ο οικισμός Αρδάχθια, οι κάτοικοι του οποίου τον εγκατέλειψαν λόγω κατολισθήσεων, και εγκαταστάθηκαν στην θέση Πλάκα.

Ένας τεράστιος κισσός έχει κυριολεκτικά ντύσει τον βράχο στον οποίο βρίσκεται η Παναγιά η Σπηλιώτισσα. Στην περιοχή υπάρχουν παντού λαξεύματα, που είχαν τελετουργικό χαρακτήρα, και εξυπηρετούσαν τις λατρευτικές ανάγκες του ναού. Μια επιγραφή δίπλα από τη Σπηλιώτισσα μας μαρτυρεί ότι το ιερό ήταν αφιερωμένο στις ελευσίνιες θεότητες Δήμητρα και Κόρη.

Ανατολικά του οικισμού συναντάμε το μοναδικό δαφνόδασος της Κρήτης. Το μέγεθος των δαφνών είναι εντυπωσιακό, αλλά είναι δύσκολα προσβάσιμο με συμβατικό αυτοκίνητο.

Ο μικρός καταρράκτης

Ο Άγιος Θωμάς αποτελεί ιδανικό προορισμό για αποδράσεις. Το τοπίο και τα σωζόμενα πολιτιστικά στοιχεία περασμένων χρόνων χαρίζουν στον επισκέπτη στιγμές και εικόνες μοναδικές.

Τα ασβεστωμένα σοκάκια

Ο "Καβαλάρης "

Επιμέλεια: Μαρία Αγαπάκη

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News