Πολλοί απλοί άνθρωποι έγιναν άγιοι γιατί δεν αρνήθηκαν τον Χριστό έτσι και μετά το θάνατό τους έλαβαν θαυματουργό χάρισμα, ενώ πολλών η εκτέλεση συνοδεύτηκε από θεϊκά σημεία ενώπιον των εκτελεστών τους
Έτσι και οι Τέσσερις νεομάρτυρες από το χωριό Μέλαμπες, της επαρχίας Αγίου Βασιλείου, των οποίων τη μνήμη τιμά η Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα 28η Οκτωβρίου, μαζί με της Αγίας Σκέπης, προστάτιδας του έθνους μας.
Ο Γεώργιος, ο Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος, νέοι με περίσσιο θάρρος και ακλόνητη πίστη μέχρι θυσίας, έζησαν τα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αποκεφαλίστηκαν στο Ρέθυμνο 1824 και καταξιώθηκαν αμέσως ως Άγιοι στη συνείδηση των Χριστιανών.
Γεννήθηκαν και έζησαν στις Μέλαμπες Ρεθύμνου, ήταν και οι τέσσερις έγγαμοι, ενάρετοι στο βίο και κρυπτοχριστιανοί, περιμένοντας την ευκαιρία να αποκαλύψουν την πραγματική τους πίστη προς τον Θεό.
Λίγο μετά το μαρτυρικό τους θάνατο, οι Ρεθυμνιώτες Χριστιανοί τιμούσαν τους Τέσσερις Νεομάρτυρες με θείες λειτουργίες αφιερωμένες στη μνήμη τους, ενώ αργότερα αναγνωρίστηκαν ως προστάτες της πόλης του Ρεθύμνου.
Στο τόπο της θυσίας τους χτίστηκε ένας περικαλλής Ιερός Ναός αφιερωμένος και στους Τέσσερις.
Ο σημερινός ναός είναι του 1975, τρίκλιτος και καμαροσκεπής και διαθέτει μοναδικές εικόνες του Φώτη Κόντογλου στο τέμπλο του. Σε λειψανοθήκη φυλάσσονται οι κάρες των τριών από τους τέσσερις μάρτυρες, ενώ στο υπόγειο βρίσκεται το παρεκκλήσι του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου.
Το γιαταγάνι των αγίων
Το 1824 αποκεφαλίστηκαν στο Ρέθυμνο, μετά από βασανιστήρια, τέσσερις νέοι άντρες από το χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Ο Γεώργιος, ο Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος.
Ήταν μεταξύ τους συγγενείς και κρυπτοχριστιανοί, δηλαδή χριστιανοί που παρίσταναν τους μουσουλμάνους από το φόβο των φανατικών Τουρκοκρητικών. Όταν όμως ξέσπασε η επανάσταση του 1821, εκδήλωσαν ανοιχτά τη χριστιανική τους πίστη.
Οι Τούρκοι τους συνέλαβαν με την κατηγορία ότι ήταν μουσουλμάνοι που αρνήθηκαν την πίστη τους, οδηγήθηκαν πεζοί στο Ρέθυμνο, δικάστηκαν και βασανίστηκαν.
Με περίσσια γενναιότητα και θάρρος αφού διακήρυξαν την πίστη τους με τα λόγια «Γεώργιος εγεννήθηκα, Γεώργιος θα ποθάνω», «Αγγελής εγεννήθηκα» κ.τ.λ., αποκεφαλίστηκαν ως δημόσιο θέαμα στις 28 Οκτωβρίου 1824.
Οι χριστιανοί έθαψαν τα σώματά τους στην αυλή του ναού του Αγίου Γεωργίου, στα Περιβόλια, που είναι σήμερα νεκροταφειακός ναός, και τις νύχτες έβλεπαν στον τάφο τους φως «σαν από αναμμένες λαμπάδες».
Ο λαός τους τίμησε αμέσως ως αγίους και σήμερα στον τόπο του μαρτυρίου τους είναι χτισμένος ο ιερός ναός που είναι αφιερωμένος και στους Τέσσερις Νεομάρτυρες Αγίους.
Το συγκλονιστικό θαύμα
Την ημέρα του αποκεφαλισμού τους όμως, ο Τούρκος δήμιος πήγε στο σπίτι του και σκούπισε το ματωμένο γιαταγάνι του με μια πετσέτα. Η τυφλή μητέρα του, χωρίς να έχει ιδέα για τα γεγονότα, άγγιξε την πετσέτα και αιφνιδίως επανήλθε το φως της! Ρώτησε το γιο της για την προέλευση του αίματος και, όταν έμαθε για τη σφαγή των μαρτύρων, του είπε: «Να ξέρεις πως αυτοί οι άνθρωποι ήταν άγιοι».
Έτσι εκείνη η μουσουλμανική οικογένεια φύλαξε το γιαταγάνι ως ιερό κειμήλιο. Πέρασε από χέρι σε χέρι και, εκατό χρόνια μετά, όταν έφευγαν οι μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών, κάποιος απόγονός τους το παρέδωσε σε χριστιανικά χέρια. Σήμερα φυλάσσεται στον ιερό ναό του αγίου Νικολάου στη Σπλάντζια, μέσα την παλιά πόλη των Χανίων, όπου οι τέσσερις άγιοι τιμώνται με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
