Μια μεγάλη, ιστορική θα έλεγε κανείς, ευκαιρία ξεδιπλώνεται για τον αντικειμενικά αδικημένο από πλευράς υποδομών νομό Λασιθίου! Η ευκαιρία δεν είναι άλλη από τη χρηματοδότηση, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, μιας σειράς κομβικών οδικών έργων που αποτελούν τη φυσική συνέχεια του ΒΟΑΚ προς Ανατολάς, αλλά δεν έχουν περιληφθεί στους δύο διεθνείς διαγωνισμούς που είναι σε εξέλιξη...
Ως γνωστόν, οι δύο διεθνείς διαγωνισμοί, που είχε προκηρύξει η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και έχει διατηρήσει (παρά τα περί αντιθέτου αρχικώς θρυλούμενα) η νυν κυβέρνηση, αφορούν: ο μεν διαγωνισμός με σύμβαση παραχώρησης το τμήμα Χανιά-Χερσονήσου (με προαίρεση επέκτασης και από Χανιά προς Κίσσαμο), ο δε διαγωνισμός ΣΔΙΤ το τμήμα του νέου ΒΟΑΚ από Χερσόνησο μέχρι Νεάπολη Λασιθίου.
Ο σχεδιασμός προέβλεπε και ένα τρίτο τμήμα, αυτό από Νεάπολη μέχρι Άγιο Νικόλαο, να δρομολογηθεί ως δημόσιο αμιγώς έργο.
Σε αυτό τον καμβά, οι διαγωνιστικές διαδικασίες για τον νέο ΒΟΑΚ σταματούν γεωγραφικά στη Νέαπολη, αφήνοντας μετέωρο ουσιαστικά το έργο ανακατασκευής του Βόρειου Οδικού Άξονα σε όλο σχεδόν τον νομό Λασιθίου.
Τώρα όμως ορθώνεται μπροστά μια σπουδαία χρηματοδοτική ευκαιρία. Ευκαιρία που “ακούει” στο όνομα του Ταμείου Ανάκαμψης...
Από το Ταμείο, από το οποίο η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αντλήσει σχεδόν 32 δισ. ευρώ ως το 2027, θα μπορεί να συγχρηματοδοτηθεί πλειάδα δημοσίων έργων (οδικά, αντιπλημμυρικά, σιδηροδρομικά), έργα βιομηχανικών περιοχών, αλλά και ιδιωτικά, όπως για παράδειγμα λιμενικά από τους φορείς διαχείρισης λιμενικών υποδομών.
Η κατάρτιση των προτάσεων έργων από υπουργεία, αιρετές Περιφέρειες και άλλους εμπλεκόμενους φορείς είναι σε εξέλιξη. Σε εξέλιξη είναι οι ζυμώσεις, διεργασίες και πιέσεις ως προς τα ποια έργα θα πετύχουν να λάβουν χρηματοδότηση από το Ταμείο.
Είναι δεδομένο ότι θα γίνει σε ένα βαθμό “σφαγή” ως προς τα ποια έργα σε επίπεδο χώρας θα εγκριθούν ή όχι! Και ιδού αν μη τι άλλο πεδίο δόξης λαμπρόν για την Κρήτη και τους φορείς του νησιού να πιέσουν και να πετύχουν χρηματοδοτικές εγκρίσεις για σημαντικά έργα.
Μεγάλο βάρος, και όχι άδικα, πέφτει στο μέτωπο των οδικών έργων, με σημείο αναφοράς τον νομό Λασιθίου.
Ήδη υπάρχει έντονη κινητικότητα από τοπικής πλευράς (από το ΤΕΕ/ΤΑΚ, τον Οργανισμό Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε. και άλλους φορείς για τη χρηματοδότηση του τμήματος Νεάπολης-Αγίου Νικολάου του νέου ΒΟΑΚ από το Ταμείο Ανάκαμψης και η υπόθεση φαίνεται να βρίσκεται, σύμφωνα με πληροφορίες, σε καλό δρόμο!
Το πλάνο, με βάση την πρόταση που έχει τεθεί προς το υπουργείο Υποδομών που το βλέπει πολύ ζεστά, προβλέπει τη δημοπράτηση του έργου με προϋπολογισμό περί τα 145 εκατ. ευρώ μέσα στο 2021 και την κατασκευαστική του υλοποίηση εντός μιας τετραετίας.
Το έργο πληροί τα βασικά κριτήρια που ζητούνται για τη χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Δηλαδή αφενός έχει μεγάλη μελετητική ωριμότητα, με αποκορύφωμα το ότι έχει περιβαλλοντικούς όρους εδώ και μια οκταετία αλλά και έτοιμη μελέτη οδοποιίας και αφετέρου δεν έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ ή σε άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο και άρα είναι ελεύθερο προς ένταξη.
Τη στιγμή αυτή δεν υπάρχει ειλημμένη απόφαση. Ωστόσο το έργο ανακατασκευής του ΒΟΑΚ στο τμήμα Νεάπολης-Αγίου Νικολάου θεωρείται απόλυτα “δεμένο” και έτοιμο για να δρομολογηθεί μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και μια αντίθετη εξέλιξη πραγματικά θα προκαλούσε έκπληξη!
Παράλληλα, δεδομένης της ικανοποιητικής μελετητικής ωριμότητας που διαθέτουν και είναι βασικό προαπαιτούμενο για το Ταμείο Ανάκαμψης, μπορούν να ενταχθούν χρηματοδοτικά και τα οδικά τμήματα από το Καλό Χωριό μέχρι το Καβούσι Ιεράπετρας.
Λίγο πιο πίσω μελετητικά, αλλά αρκετά ώριμο, χαρακτηρίζεται το πιο δύσκολο από τεχνικής πλευράς και κόστους τμήμα από Καβούσι μέχρι Αυχένα Αγκαθιάς. Κι αυτό όμως έχει περιθώρια να διεκδικήσει, εφόσον ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις, χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το μήνυμα του ΤΕΕ/ΤΑΚ
Τα παραπάνω επισημαίνει ουσιαστικά από την πλευρά του το Παράρτημα Ανατολικής Κρήτης του Τεχνικού Επιμελητηρίου (και τα παρέθεσε σε σχετική προ ημερών επιστολή του), δίνοντας το στίγμα της ιστορικής ευκαιρίας που παρουσιάζεται με το Ταμείο Ανάκαμψης. Να υλοποιηθούν δηλαδή τα έργα ανακατασκευής του ΒΟΑΚ από Νεάπολη μέχρι Σητεία και συνεπώς να αποκτήσει ο νομός Λασιθίου έναν σύγχρονο αυτοκινητόδρομο, όπως θα συμβεί, καλώς εχόντων των πραγμάτων, με την υπόλοιπη Κρήτη.
Από την Ε.Ε - Οι όροι για το Ταμείο
Θυμίζουμε ότι βασικοί όροι που έχουν μέχρι στιγμής τεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως προς τη χρηματοδότηση έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης των 32 δισ. ευρώ για την Ελλάδα είναι οι εξής:
- Να μπορεί να συμβασιοποιηθεί το 70% των έργων έως το τέλος του 2022 και το υπόλοιπο μέσα στο 2023.
- Τα έργα πρέπει να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2026.
- Τα έργα να μην είναι μεταξύ αυτών που έχουν ήδη ενταχθεί προς χρηματοδότηση στο ΕΣΠΑ.
- Τα έργα να είναι ευρύτερης ή υπερτοπικής σημασίας (δεν πρόκειται, δηλαδή, να ενταχθούν μικρά, τοπικής εμβέλειας έργα).
(Φωτογραφία Αρχείου)
