Μια νέα πρόταση χάραξης του ανατολικού τμήματος του ΒΟΑΚ στον νομό Λασιθίου, από το Καβούσι μέχρι τη Σητεία, κατατέθηκε στην τελευταία συνεδρίαση του ΤΕΕ/ΤΑΚ από τον κ. Γεώργιο Σωμαράκη, διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό ΕΜΠ με μάστερ στον Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό Πόλεων και Κτηρίων.
Η πρόταση έχει ως εξής: «Το υφιστάμενο εθνικό οδικό δίκτυο από Παχιά Άμμο προς Σητεία - τμήμα του ΒΟΑΚ - είναι γνωστό ότι δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις ενός ασφαλούς και σύγχρονου οδικού δικτύου, ενώ συνιστάται επανασχεδιασμός με μια νέα χάραξη.
Γνωρίζουμε την αναγκαιότητα της ύπαρξης ενός σύγχρονου οδικού δικτύου και τη σημασία του στην ανάπτυξη, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια εύρυθμη λειτουργία των πόλεων και των οικισμών, τη διευκόλυνση των κατοίκων του νομού Λασιθίου, καθώς και την αξιοποίηση-εκμετάλλευση του αποθέματος που διαθέτει ο νομός σε έργα υποδομής, όπως το οδικό επαρχιακό και κοινοτικό δίκτυο, λιμάνια-αεροδρόμιο, τη δραστηριότητα που αναπτύσσει στον πρωτογενή τομέα και στον τουρισμό, καθώς και τα πλούσια στοιχεία του άυλου και του υλικού πολιτισμού μας.
Το όφελος που προκύπτει από την απρόσκοπτη διασύνδεση όλων των περιοχών για την καλύτερη εξυπηρέτησή τους με την ευχέρεια κάλυψης και απολαβής όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών του κράτους (Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, νοσοκομεία, υπηρεσίες κ.ά.).
Το πρόβλημα στον νομό Λασιθίου εστιάζεται κυρίως στο τμήμα του ΒΟΑΚ από Παχιά Άμμο έως Σητεία, μέσω του οικισμού Καβουσίου. Το υφιστάμενο οδικό δίκτυο ΒΟΑΚ στο τμήμα αυτό έχει μήκος 50 χιλιομέτρων.
Η πρόταση αφορά στη χάραξη του Βόρειου Οδικού Άξονα στο τμήμα Καβούσι-Χρυσοπηγή-Σκορδίλο και την επέκτασή του σε δύο κλάδους:
1. προς Μαρωνιά (Πραισό), επί του επαρχιακού Ιεράπετρας-Σητείας και
2. προς Χαμέζι (Σητείας), επί του υφιστάμενου ΒΟΑΚ.
Προτείνεται μια νέα χάραξη από Καβούσι έως το Σκορδίλο μέσω των οικισμών Μπέμπονα, Παναγιάς και Χρυσοπηγής. Η απόσταση εκτιμάται στα 15 χιλιόμετρα. Μετά τον οικισμό Σκορδίλο προτείνονται δύο κλάδοι: Ο ένας κλάδος προς οικισμό Μαρωνιάς, συνολικού μήκους 5 χιλιομέτρων, και η διασύνδεσή του με τον Νότιο Οδικό Άξονα (Σητείας-Μακρύ Γιαλού), συνολική απόσταση από Καβούσι έως Μαρωνιά 20 χιλιόμετρα, και ο δεύτερος προς Χαμέζι, συνολικού μήκους 5 χιλιομέτρων, προκειμένου να συναντήσει και να συνδεθεί με τον υφιστάμενο ΒΟΑΚ προς Σητεία. Η συνολική απόσταση από Καβούσι προς Χαμέζι είναι 20 χιλιόμετρα.
Να σημειώσουμε ότι το υφιστάμενο οδικό δίκτυο ΒΟΑΚ από Καβούσι έως Χαμέζι εκτιμάται στα 35 χιλιόμετρα.
Η υπόψη χάραξη δίνει τη δυνατότητα να συνεχιστεί μελλοντικά έως και τον οικισμό Ζάκρου, ακόμα και ως τον οικισμό Κάτω Ζάκρου, αναβιώνοντας ουσιαστικά ένα από τα Μινωικά Μονοπάτια. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η ονομασία του υπόψη δρόμου “Μινωική Οδός”. Ίσως είναι και θετικό το ότι δεν έχει χαραχθεί και κατασκευαστεί ο υπόψη δρόμος μέχρι σήμερα, διότι στις μέρες μας μπορούμε να συμπεριλάβουμε περισσότερες παραμέτρους για τη χάραξη και τη σύνθεση ενός δρόμου, ενώ έχουμε περισσότερες κατασκευαστικές λύσεις και δυνατότητες μέσω της τεχνογνωσίας αλλά και της τεχνολογίας που διαθέτει σήμερα ο πολιτικός μηχανικός και συγκεκριμένα ο κλάδος των συγκοινωνιακών έργων.
Δεσμεύσεις χάραξης:
1. Ξεκινώντας από το Σκορδίλο (τέλος), όπου θα έχουμε κόμβο με αφετηρία δύο κλάδων, ο ένας προς Μαρωνιά και ο άλλος προς Χαμέζι, με μέσο υψόμετρο περιοχής τα 550 μ., προχωράμε δυτικά προς Χρυσοπηγή, σε μέσο υψόμετρο περιοχής τα 450 μ.
2. Ακολουθώντας την ισοϋψή των 500 μ., φτάνουμε στους οικισμούς Παναγιά και Μέλισσες. Ενδιάμεσα συναντάμε τον οικισμό Μπέμπονας σε υψόμετρο 800 μ. Ενδείκνυται στην υπόψη περιοχή να κατασκευαστεί σήραγγα, προκειμένου να διατηρηθούν οι χαμηλές κλίσεις και τα υψόμετρα της ερυθράς.
3. Η χάραξη περνά δίπλα από την περιοχή Αζοριά, πάνω από το Ιερό Άλσος Καβουσίου με την αρχαία Ελιά, σε ένα μέσο υψόμετρο τα 320 μ. Δεν μπορεί να περάσει σε χαμηλότερο υψόμετρο, δηλαδή ενδιάμεσα από τον οικισμό Καβουσίου με την αρχαία Ελιά (εντός του άλσους), διότι θα επηρεάσει την περιοχή αισθητικά, περιβαλλοντικά, ακόμη και την ηχητική του χώρου.
4. Από τα 320 μ. υψόμετρο κατεβαίνουμε σε υψόμετρο 67 μ. περίπου (οικισμός Βασιλική), γιατί με μια κλίση γύρω στα 4%-5% θέλουμε μια απόσταση 4,50 χιλιόμετρα. Για τον λόγο αυτό προτείνεται η χάραξη της οδού νότια, προς Μοναστηράκι και Βασιλική, προκειμένου να καλυφθεί η απαιτούμενη απόσταση αλλά να έχουμε και το ανάλογο υψόμετρο.
5. Κατά τη χάραξη πρέπει να σεβαστούμε το φυσικό περιβάλλον, τις ιστορικές και αρχαιολογικές θέσεις, με παράλληλη δυνατότητα πρόσβασης αλλά και της άμεσης οπτικής επαφής.
6. Πρέπει να δοθεί, επίσης, η δυνατότητα εξόδων προς τους υφιστάμενους οικισμούς και τα αξιοθέατα, με παράλληλη κατασκευή καθιστικών θέασης.
7. Δυνατότητα εξόδου και σύνδεσης της υπόψη χάραξης με τον υφιστάμενο ΒΟΑΚ προς τον οικισμό Λάστρου (σήραγγα), αλλά και με τις υφιστάμενους κάθετους κοινοτικούς δρόμους προς Μακρύ Γιαλό.
8. Μελλοντική επέκταση της χάραξης έως τον οικισμό Ζάκρου από Μαρωνιά μέσω της Πραισού.
Πλεονεκτήματα:
1. Μικρότερη απόσταση χάραξης κατά 15 χιλιόμετρα, από τον υφιστάμενο δρόμο (“Καβούσι-Σκορδίλο” 15 χιλιόμετρα), (“Σκορδίλο-Μαρωνιά” 5 χιλιόμετρα) και (“Σκορδίλο-Χαμέζι” 5 χιλιόμετρα) κατ’ εκτίμηση με απόκλιση ~2 χιλιομέτρων.
2. Πλήρης αξιοποίηση και εκμετάλλευση του υφιστάμενου οδικού δικτύου.
3. Εύκολη διαχείριση του ανάγλυφου στον άξονα της χάραξης.
4. Μικρής κλίμακας απαλλοτριώσεις.
5. Δεν επηρεάζεται το υφιστάμενο οδικό δίκτυο και η υφιστάμενη διαμορφωμένη κατάσταση.
6. Μεγαλύτερη ανάδειξη της ενδοχώρας του νομού Λασιθίου.
7. Σύνδεση με ΝΟΑΚ (Σητεία-Ιεράπετρα) στον οικισμό Μαρωνιάς.
8. Δυνατότητα δημιουργίας κάθετων δρόμων προς Μακρύ Γιαλό.
9. Δυνατότητα επέκτασης έως και τον οικισμό Ζάκρος μετά τον οικισμό Μαρωνιάς μέσω οικισμού Πραισός.
10. Ανάδειξη άυλου και υλικού πολιτισμού, καθώς και των αρχαιολογικών ευρημάτων.
11. Καλύτερη αξιοποίηση των υποδομών, αλλά και διευκόλυνση σε μελλοντικό σχεδιασμό.
12. Διευκόλυνση μεταφορών.
13. Αισθητικό αποτέλεσμα χωρίς να μεταβάλλεται σημαντικά η όχληση.
Μειονεκτήματα:
1. Χάραξη δρόμου σε μια ευαίσθητη περιβαλλοντικά περιοχή.
2. Χάραξη ερυθράς σε υψόμετρα των 500 μέτρων.
3. Αλλαγές σε χρήση γης».
Όλος ο νομός Λασιθίου μια γειτονιά
Η πρόταση τού κ. Σωμαράκη καταλήγει ως εξής: «Θα πρέπει να δούμε και να υλοποιήσουμε τη χάραξη του ΒΟΑΚ στον κεντροβαρικό άξονα του νομού, με την ελάχιστη απόσταση, ενώνοντας το Καλό Χωριό με την Ζάκρο, προκειμένου:
1. Να εκμεταλλευτούμε και τους κάθετους υφιστάμενους δρόμους, όπως τους άξονες:
1.1 Ιεράπετρας-Μακρυλιάς-Μεσελέρων-Καλού Χωριού.
1.2 Ιεράπετρας-Παχιάς Άμμου.
1.3 Μακρύ Γιαλού-Σητείας (ΝΟΑΚ).
2. Τα υφιστάμενα έργα υποδομής, λιμάνια-αεροδρόμιο.
3. Την ομαλή και απρόσκοπτη μετακίνηση του πληθυσμού και εμπορευμάτων εκατέρωθεν.
4. Την ελαχιστοποίηση της απόστασης Βορρά-Νότου.
5. Η υλοποίηση της υπόψη χάραξης θα διευκολύνει τον σχεδιασμό του κεντρικού Κράτους για τη δημιουργία έργων παροχής υπηρεσιών, όπως εκπαιδευτικά Ιδρύματα, δημόσιες υπηρεσίες, αθλητικά κέντρα, νοσοκομεία κ.ά.».
