Στις “ράγες” μπαίνει επιτέλους μια αναγκαία - από πολύ καιρό - παρέμβαση αποκατάστασης στη Χανιώπορτα, με στόχο να επιδιορθωθούν οι σοβαρές βλάβες που έχει υποστεί το μνημείο, να αποτραπούν περαιτέρω ζημιές στη λίθινη επένδυση του τόξου και έτσι να αποτραπεί ο κίνδυνος αποκλεισμού της χρήσης της ως ανοίγματος για πολίτες και οχήματα.
Για την... “επούλωση” των πληγών της Πύλης Παντοκράτορα δρομολογείται τώρα μια παρέμβαση ύψους 395.000 ευρώ, με τίτλο “Άρση επικινδυνότητας και αποκατάσταση Νεωτερικού Ανοίγματος στη Χανιώπορτα”. Παρέμβαση που εντάσσεται ως υποέργο στο γενικότερο έργο “Βελτίωση οδικής ασφάλειας Αστικού Δικτύου Δήμου Ηρακλείου”, που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Ήδη μάλιστα βγήκε στον “αέρα” ο σχετικός διαγωνισμός για την ανάθεση της εργολαβίας, με την υποβολή προσφορών από τους ενδιαφερόμενους εργολάβους να έχει οριστεί για τις 28 Απριλίου.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την προκήρυξη που βγήκε στον “αέρα”, «ο Δήμος Ηρακλείου διακηρύσσει ανοικτό ηλεκτρονικό διαγωνισμό, κάτω των ορίων του Ν. 4412/2016, για την επιλογή αναδόχου κατασκευής του έργου “Άρση επικινδυνότητας και αποκατάσταση Νεωτερικού Ανοίγματος στη Χανιώπορτα”, προϋπολογισμού 395.000,00 ευρώ, με ΦΠΑ 24%, με κριτήριο ανάθεσης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά μόνο βάσει τιμής (χαμηλότερη τιμή).
Το έργο περιλαμβάνεται στην πράξη “Βελτίωση οδικής ασφάλειας Αστικού Οδικού Δικτύου Δήμου Ηρακλείου” (Υποέργο 2), η οποία έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα “Βελτίωση οδικής ασφάλειας - ID 16631”, του έργου “Πρόγραμμα βελτίωσης οδικής ασφάλειας στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο” (κωδικός ΟΠΣ ΤΑ 5180769), στον Άξονα 4.6. “Εκσυγχρονισμός και βελτίωση της ανθεκτικότητας κύριων κλάδων οικονομίας της χώρας” και χρηματοδοτείται από τη ΣΑΤΑ 055 του υπουργείου Εσωτερικών (κωδικός έργου στο ΠΔΕ 2022ΤΑ05500000), σε ποσοστό 100%.
Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0” με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU”.
Όπως αναφέρεται στη σχετική απόφαση, «το νεωτερικό άνοιγμα της Χανιώπορτας στα ενετικά τείχη της πόλης του Ηρακλείου αποτελεί, ως τοξωτή γέφυρα κάτω διάβασης, σημαντικό τεχνικό έργο, του οποίου η ακεραιότητα και η ασφάλεια είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης, καθώς ευρίσκεται σε βασική αστική οδική αρτηρία, που συνδέει το ιστορικό κέντρο με τα δυτικά προάστια, τους γειτονικούς οικισμούς των Δήμων Ηρακλείου, Μαλεβιζίου και την εθνική οδό Ηρακλείου-Χανίων. Οι εργασίες αφορούν στην αποκατάσταση των βλαβών που εντοπίζονται εσωτερικά του τόξου του γεφυρώματος (εσωράχιο), όπου παρατηρούνται πολύ έντονη υγρασία, διαρροή νερού, εγκάρσιες ρωγμές και αποσάθρωση του συνδετικού κονιάματος.
Η εκτιμώμενη συνολική αξία ανέρχεται σε 318.548,39 ευρώ χωρίς ΦΠΑ 24%. Ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των προσφορών ορίζεται η 28η/04/2023, ημέρα Παρασκευή και ώρα 2 μ.μ. Ημερομηνία και ώρα ηλεκτρονικής αποσφράγισης των προσφορών ορίζεται η 05η/05/2023, ημέρα Παρασκευή και ώρα 10 π.μ.».
Το προφίλ και η αναγκαιότητα της αποκατάστασης
«Η Πύλη Παντοκράτορα, γνωστή περισσότερο ως Χανιώπορτα (ονομάστηκε έτσι επειδή τη χρησιμοποιούσαν κυρίως όσοι έρχονταν από την άλλη μεγάλη πόλη της Κρήτης, τα Χανιά), βρίσκεται σε ένα από τα κεντρικότερα σημεία του Ηρακλείου και αποτελούσε την έξοδο προς τη δυτική Κρήτη. Από έναν ενιαίο χώρο εσωτερικά της πύλης ξεκινούν δύο αψιδωτές στοές με διαφορετικές εισόδους, η μία που οδηγούσε στα δυτικά και η άλλη (στρατιωτική στοά) στη νότια χαμηλή πλατεία του Προμαχώνα του Παντοκράτορα. Στις αρχές του 20ού αι. με την εμφάνιση του αυτοκινήτου δημιουργήθηκαν ρήγματα σε διάφορα σημεία του τείχους, δίπλα στις υπάρχουσες ενετικές πύλες. Έτσι κι εδώ, ακριβώς δίπλα στην Πύλη του Παντοκράτορα, δημιουργήθηκε το άνοιγμα της Χανιώπορτας που γεφυρώθηκε το 1913.
Το νεωτερικό άνοιγμα της Χανιώπορτας στα ενετικά τείχη της πόλης του Ηρακλείου, πέραν του πολιτιστικού και ιστορικού χαρακτήρα που διαθέτει, αποτελεί ως τοξωτή γέφυρα κάτω διάβασης σημαντικό τεχνικό έργο, του οποίου η ακεραιότητα και ασφάλεια είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της πόλης, καθώς βρίσκεται σε βασική αστική οδική αρτηρία, που συνδέει το ιστορικό κέντρο με τα δυτικά προάστια, τους γειτονικούς οικισμούς των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου και την εθνική οδό Ηρακλείου-Χανίων», αναφέρεται στην προκήρυξη του διαγωνισμού και επισημαίνεται ως προς τους λόγους που επιτάσσουν αναγκαία την παρέμβαση: «Οι εργασίες αφορούν στην αποκατάσταση των βλαβών που εντοπίζονται εσωτερικά του τόξου του γεφυρώματος (εσωράχιο), όπου παρατηρούνται πολύ έντονη υγρασία, διαρροή νερού, εγκάρσιες ρωγμές και αποσάθρωση του συνδετικού κονιάματος. Η ιστορία του, το αξιόλογο μέγεθος του μνημείου και η εξέχουσα θέση του επιβάλλουν την αποκατάσταση των βλαβών και την άρση των αιτιών της δημιουργίας τους, έτσι ώστε να μην προκληθεί περαιτέρω βλάβη στη λίθινη επένδυση του τόξου, να εξαλειφθεί κάθε κίνδυνος για την ευστάθεια μεμονωμένων δομικών υλικών, αλλά και πιο σημαντικό να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των διερχόμενων πεζών και οχημάτων και παράλληλα να μην αποτραπεί η χρήση του ανοίγματος από πολίτες και οχήματα».
