Ένα σημαντικό πείραμα θα λάβει χώρα στο χωριό Σοκαράς στον δήμο Γόρτυνας το επικείμενο σαββατοκύριακο, όπου αναμένεται να παρουσιαστούν τρόποι καύσης σωμάτων που έχουν αποσυντεθεί. Η πειραματική διαδικασία εντάσσεται στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος “ΤΕΦΡΑ”, που σκοπό έχει να αναδείξει και να παρουσιάσει στο κοινό τις αλλοιώσεις που φέρνει στο ανθρώπινο σώμα η φωτιά όταν έρχονται σε επαφή τα δύο αυτά μεγέθη, και αφετέρου τον τρόπο καύσης των νεκρών την περίοδο της μινωικής Κρήτης.
Η συγκεκριμένη πειραματική διαδικασία που θα παρουσιαστεί έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς επιστήμες όπως η Βιολογία, η Ιατρική και η Αρχαιολογία θα συνδυαστούν για την παραγωγή γνώσης.
Ειδικότερα, ένα σημαντικό γεγονός, που δεν έχει παρουσιαστεί παρόμοιο στην Ελλάδα, θα συμβεί το σαββατοκύριακο στην περιοχή του Σοκαρά. Ο Σοκαράς είναι χωριό του δήμου Γόρτυνας, που αυτό το σαββατοκύριακο θα έχει την τιμητική του, τόσο για τους κατοίκους της περιοχής όσο και για όσους έχουν ενδιαφέρον πάνω στην Προϊστορία ή στην Οστεοαρχαιολογία. Το συγκεκριμένο πειραματικό γεγονός πραγματοποιείται στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος “ΤΕΦΡΑ” και αφορά στην ανασύσταση των συνθηκών της καύσης μέσω της πειραματικής πυροτεχνολογίας, προσεγγίζοντας τις παραμέτρους που διαμορφώνουν τις μακροσκοπικές, δομικές και χημικές θερμικές αλλοιώσεις των σκελετικών καταλοίπων.
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα πραγματοποιείται υπό την επιστημονική εποπτεία της κ. Σεβαστής Τριανταφύλλου, η οποία είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια της Προϊστορικής Αρχαιολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Το neakriti.gr επικοινώνησε με τον υπεύθυνο σχεδιασμού της πειραματικής διαδικασίας, μέλος της ερευνητικής ομάδας “ΤΕΦΡΑ” και υποψήφιος διδάκτορας της Προϊστορικής Αρχαιολογίας και Οστεο-αρχαιολογίας Γιάννης Χατζηκωνσταντίνου, ο οποίος ανέφερε: «Θα βρισκόμαστε στον Σοκαρά, με σκοπό να δούμε τις αλλοιώσεις που θα υπάρξουν στο ανθρώπινο σώμα όταν έρχεται στη φωτιά. Αυτό που θα κάνουμε είναι να αναλύσουμε την πρακτική της καύσης από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Το συνολικό ερευνητικό έργο επιχειρεί να αναδείξει την επίδραση της φωτιάς στα ανθρώπινα οστά και θα προσπαθήσουμε με πειραματικά μέσα να φτιάξουμε ταφικές πυρές.
Αξίζει να σημειωθεί πως εδώ στη γεωγραφική περιοχή της Κρήτης υπάρχουν πολλά οστά, τα οποία έχουν βρεθεί ως ευρήματα. Όπως επίσης γνωρίζουμε πως έχουμε συμβεί την περίοδο της προϊστορίας πολλές πυρές».
Στην πυρά ένα γουρούνι - Τι θα δουν όμως οι άνθρωποι που θα παρευρεθούν;
Το πειραματικό γεγονός θα λάβει χώρα αύριο Σάββατο και μεθαύριο Κυριακή. Το Σάββατο, στις 10 το πρωί, θα υπάρξει μια ανοιχτή πυρά, η οποία θα περιβάλλεται από ξύλα ελιάς. Η πυρά θα διαρκέσει 5-6 ώρες, ενώ αναμένεται να καεί ένα ολόκληρο γουρούνι, το οποίο έχει πεθάνει από φυσικά αίτια.
Ο κ. Χατζηκωνσταντίνου σημείωσε: «Επιλέξαμε γουρούνι να καεί, γιατί έχει την ίδια σύσταση και δομή όσον αφορά στη διατροφή και την κατανομή του λίπους με τον άνθρωπο. Το γουρούνι έχει πεθάνει από φυσικά αίτια, ενώ είναι δωρεά κτηνοτρόφου. Θα καεί και στη συνέχεια θα το εξετάσουμε ενώπιον του κόσμου που θα παρευρεθεί».
Κατά τη διάρκεια της καύσης του ζώου, οι παρευρισκόμενοι θα μπορούν να απολαύσουν εδέσματα που προσφέρουν τοπικές επιχειρήσεις, ενώ θα υπάρξει και ξενάγηση στο Προανακτορικό Νεκροταφείο της Κουμάσας, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Λούκια και Κουμάσα της επαρχίας Μονοφατσίου. Την ξενάγηση θα την καθοδηγήσει ο αρχαιολόγος κ. Διαμαντόπουλος.
Την επόμενη μέρα και πιο συγκεκριμένα μεθαύριο Κυριακή 2 Απριλίου θα υπάρξουν μικρότερα πειράματα σε διαφορετικούς χώρους και πιο συγκεκριμένα θα υπάρξει πείραμα σε κλειστό φούρνο, σ’ ένα μικρό ρήγμα του εδάφους και θα υπάρξει και μια μικρή πυρά. Εκεί θα καούν, επίσης, νεκρά γουρούνια με σκοπό να δει ο κόσμος πώς καιγόταν ένας νεκρός της προϊστορίας. Σκοπός της συνολικής διαδικασίας είναι να επιτευχθούν συνθήκες ανάλογες με αυτές των πυρών του παρελθόντος.
Οι μακροσκοπικές, δομικές και χημικές αλλοιώσεις που θα προκληθούν από τη θερμότητα στα ζωικά κατάλοιπα θα συγκριθούν με αυτές των αρχαιολογικών ανθρώπινων καμένων οστών, με στόχο τη δημιουργία ερμηνευτικών μοντέλων και αρχαιολογικών σεναρίων ερμηνείας.
Διεπιστημονικό ενδιαφέρον
Η Ιατρική συναντά τη Βιολογία και την Αρχαιολογία
Ο κ. Χατζηκωνσταντίνου, μιλώντας στο neakriti.gr, εξέθεσε τους λόγους για τους οποίους οφείλει κάποιος να παρακολουθήσει τη συγκεκριμένη πειραματική διαδικασία. Τόσο η πρωτοτυπία και η καινοτομία του επιστημονικού εγχειρήματος, όσο και ο πολυδιάστατος χαρακτήρας του, αφού πολλά επιστημονικά πεδία συναντώνται, διαμορφώνουν άριστες προϋποθέσεις, όπως υπογράμμισε ο κ. Χατζηκωνσταντίνου.
«Η αξία της Αρχαιολογίας είναι σημαντική στην Κρήτη. Η Αρχαιολογία δίνει ευρήματα εδώ στην Κρήτη και παράγει νέα δεδομένα. Αυτό που θέλουμε να δούμε πως ο προϊστορικός άνθρωπος αλληλεπιδρούσε με τη φωτιά. Η αλληλεπίδραση αυτή μας έδινε πληροφορίες για το πώς ζούσε, κοινωνικοποιούταν ο άνθρωπος. Μας δίνει πληροφορίες για την ξυλεία, την επένδυση στον λόγο, για το ποια ήταν τα ταφικά τους έθιμα κ.λπ. Επίσης, το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι καινοτόμο γιατί δεν ασχολούνται πολλοί με το συγκεκριμένο ερευνητικό πρόγραμμα ούτε στην Ευρώπη ούτε στην Ελλάδα. Είμαστε από τους λίγους που ασχολούνται. Και είμαστε από τους λίγους που αξιοποιούμε ολόκληρο το σύνολο των πληροφοριών. Επίσης, το ερευνητικό αυτό πρόγραμμα έχει διεπιστημονικό ενδιαφέρον, γιατί συγκεντρώνονται γνώσεις και πληροφορίες από επιστημονικούς χώρους όπως είναι η Ιατρική, η Αρχαιολογία και η Βιολογία», είπε ο κ. Χατζηκωνσταντίνου.
